Müge Yücetürk - Dünyadaki her internet kullanıcısı her saniye bu geniş ağa damgasını vuruyor. Ziyaret ettiğiniz web siteleri, sosyal medyada beğendiğiniz ve takip ettiğiniz gönderiler, alışveriş tercihleriniz ve daha fazlası sayısız veri kütüphanesinde işlenmektedir.
İnternetteki tüm kişisel verileriniz uzun yıllardır herhangi bir ülkenin siyasi çevreleri tarafından kullanılmaktadır. Verilerinizin siyaset dünyasını da şekillendirdiğini abartmıyoruz. İşletmenizin temellerinden, verilerinizin kullanım amacına, nereden geldiğine ve nasıl işlendiğine kadar her şeyi açıklıyoruz.
Siyasiler tarafından verilerinizin olası kullanımları
- İnternette vatandaş demografisi oluşturma
- Vatandaşların eğilimli olduğu bakış açısını önceden belirleyin
- Protesto veya sosyal medyadan bağımsız olarak herhangi bir ortamda gündemde olması gerekenleri belirleyin
- Bu sorunları konuşmayla nasıl ileteceğinizi planlayın
- Her konuşmanın ve yapılan her eylemin yansımasını gerçek zamanlı olarak öğrenin
- Rekabet savunucularının ilgi alanlarını ve görüşlerini analiz edin
- Herhangi bir sosyal ortamda söylenecek her cümlenin yansıtma yeteneğini tahmin edin
- Hedefli reklamcılık yoluyla hedef kitleye ve platforma özel reklamlar oluşturun
Tabi ki iş bütün ülkeyi memnun etmek olduğu için kullanım amacı sadece bu amaçlarla sınırlandırılamaz. Vatandaşların görüş ve partilere olan bağlılıkları, görüşlerini değiştirmeye isteklilikleri, bir kişinin parti geçmişi ve yönelimi gibi birçok detay bu veriler aracılığıyla ifşa edilebilmektedir.
Veriler nasıl elde edilir ?
Elbette bu kullanımların ve diğer potansiyellerin gerçeğe dönüşmesi için öncelikle verilere ihtiyaç var. Peki bu veriler politikacıların eline nasıl geçiyor?
Çerezler
Bugün herhangi bir internet sitesine giriş yaparsanız, karşınıza bir '‘Çerezler’' penceresi çıkar Çerezler, ziyaret etmekte olduğunuz web sitesine özel olmakla birlikte, aynı sayfalardaki üçüncü taraf hizmetlere ait de olabilir.
Web sitesine ait çerezler siteden siteye değişmekle birlikte, öncelikle güvenlik, arama ve günlük kaydı gibi önemli web sitesi işlevleri sağlar. Yine web sitesine bağlı olarak özellikle e-ticaret platformlarında her tıklama, her fare hareketi, ziyaret ettiğiniz her ürün bu çerezler aracılığıyla kayıt altına alınmaktadır.
Üçüncü taraf çerezler ise ziyaret ettiğiniz web sitesine gömülü olan ancak web sitesinin işlevselliğini içermeyen çerezleri içerir. Bu çerezler genellikle tek bir web sitesinde değil, tüm web sitelerindeki hareketlerinizi kaydeder.
Aslında, veri kitaplığının çoğu bu üçüncü taraf tanımlama bilgileri tarafından oluşturulur. Bir birey olarak, tek bir tıklamanın bir ürün veya içerik üzerindeki etkisini hafife alıyor olabilirsiniz. Ancak sizin gibi yüzbinlerce kişiden elde edilen veriler, insanları kategorize ederek ve tanımlayarak koca bir kütüphane oluşturuyor.
KVKK ve GDPR gibi yasalara uygun olarak her web sitesi, çerezlerin kullanım amacını açıkça belirtmeli ve çerezlerin kullanılması için ziyaretçilerden onay almalıdır.
Sosyal Medya
Bir siteyi ziyaret ettiğinizde, sosyal medya platformlarına üye olduğunuzda ve bu platformlarda etkileşimde bulunduğunuzda bunun size bir kuruş maliyeti yoktur. Ama şunu hatırlayalım:
Hiçbir platformun temel amacı "eğlenmek ve vakit geçirmek" değildir. Her şeyin bir bedeli vardır.
Bir sosyal ağda hesap oluşturarak, soyadınızı, adınızı, e-posta adresinizi, telefon numaranızı, adresinizi, yaşınızı, doğum yerinizi verebilirsiniz; İlgini masum bir beğeniyle, fikrini masum bir yorumla ifade ediyorsun, hedef ve ideallerin biraz naif. Bu eylemlerin her biri ve diğerleri platformlar tarafından kaydedilir. Sosyal medya platformları da bu şekilde para kazanıyor. Sizin tarafınızdan toplanan hassas olmayan kullanıcı verilerini analitik ve reklamcılık gibi amaçlarla kuruluşlara satar ve değiştirir.
2016 ABD seçimlerinden sonra ortaya çıkan Cambridge Analytica - Facebook örneğinde sosyal ağdan elde edilen verilerin önemini ve siyasi ortamı nasıl şekillendirdiğini gördük.
Kısacası Facebook kullanıcılarından izinsiz alınan veriler, analitik firması Cambridge Analytica tarafından işlenerek Donald Trump'ın seçim kampanyasında kullanıldı. Detayları yazımızın sonunda bulabilirsiniz.
Verileriniz Satılabilir
İnternet sadece sosyal ağlar ve web siteleriyle sınırlı bir ortam değildir. E-posta adresinizde gösterdiğiniz kampanyalar ve ilgi alanları, doldurduğunuz anketler, yaptığınız bağışlar, üye olduğunuz abonelikler ve çok daha fazlası temel kümülatif veri tabanına eklenir.
Bütün bu çaba Türkiye'de işe yarıyor mu ?
Ahmet Tan ve Barış Armutçu tarafından yayınlanan “Türkiye'de Dijital Politik Pazarlama” çalışması bu soruya net bir cevap veriyor. 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerine de bakan araştırmada şu sonuçlara yer verildi:
"Siyasi parti ve parti liderlerinin, siyasi pazarlama ve teknik pazarlama unsurlarını etkin bir şekilde kullandıkları seçim kampanyalarında diğer siyasi parti ve parti liderlerine göre avantajlı oldukları tespit edilmiştir."
Verilerimin kullanılmasını engelleyebilir miyim?
İnternet kullanıyorsanız, hayır. Siz kullanmasanız bile bir arkadaşınız veya akrabanız bile internet üzerinden verilerinizi aktarmak için yeterli olabilir.
