Senegal’de ne oluyor?

Batı Afrika’nın demokraside örnek ülkesi kabul edilen Senegal’de, 25 şubat’taki seçimlerin ertelenmesi ile başlayan siyasi karmaşa, darbelerle sarsılan Batı Afrika’nın demokrasi koşusunda tökezlediğini kanıtlıyor. Afrika’nın en çok askeri darbeye maruz kalan bu bölgesinde, ordunun yönetime el koymadığı yegane ülke olarak Senegal öne çıkar. Bu ülkenin bölgedeki en ileri demokrasi olduğu her vesileyle tekrar edilir. Ülkeyi iki dönem başarıyla yöneten cumhurbaşkanı Macky Sall’ın bir kez daha aday olmayacağını duyurduğu seçimlerin 25 Şubat günü düzenlenmesi bekleniyordu. Şubat başında, parlamentoda alınan tartışmalı bir karar doğrultusunda seçimleri aralık ayına ertelemesi, ülkeyi karıştırmış ve yaygın protestolara yol açmıştır.
* * * *
Macky Sall, mevcut ortamda seçimler yapıldığı takdirde, ülkede siyasi kaosun hakim olacağını, yaşanmakta olan sosyal ve siyasi gerginliklerin ortadan kaldırılması ertesinde, barış ortamında düzenlenecek seçimlerin siyasi istikrarsızlık tehlikesini ortadan kaldıracağını ileri sürmüştür. Bu amaçla “Ulusal Diyalog” toplantıları yapmış, siyasi af yasası çıkarmış ve 10 aylık erteleme kararına karşı tepkileri azaltmak üzere seçim tarihini 2 Haziran'a çekmiştir.
* * * *
İktidarın “barış ortamında seçim girişimi” halk ve muhalefet nezdinde karşılık bulmamış, Anayasa Konseyi, hem ertelemenin hem de mevcut cumhurbaşkanının 2 Nisan tarihinden sonra görevde kalmasının anayasaya aykırı olduğu gerekçeleriyle, Parlamentonun erteleme kararını bozmuştur. Nihayetinde, “seçim tarihi bulmacası” 6 hafta devam eden karmaşa sonrasında çözülmüş, yürütme ve yüksek yargı arasında 24 Mart tarihi üzerinde mutabakat oluşmuş, 2 hafta sürecek “hızlı kampanya” dönemi böylece başlamıştır.
* * * *
Macky Sall’in şüpheli erteleme girişiminin arkasında ne yattığını halen tam manasıyla anlamış değilim : İktidar Koalisyonunun adayı başbakan Amadou Ba’nın seçimleri kazanma ihtimali kuvvetli olsa bu egzersize gerek duyulmazdı. Son dönemde Macky Sall ile arası düzelen ve affa uğrayan Senegal Demokrasi Partisi (PDS) adayı, önceki cumhurbaşkanı Abduley Vad’in oğlu Karim Vad’in adaylığının Fransız vatandaşlığı nedeniyle red olunması gerekçe olabilir mi diye akla geliyor.
* * * *
Başka bir açıdan, Senegal’de geçerli müesses nizama karşı çıkan popüler muhalif hükümlü Osman Sonko’nun partisinin (PASTEC) adayı Basiru Diomay Faye’in seçimleri kazanma ihtimalinden korkmuş olabilirler mi ? Her halükarda Anayasa Konseyi 19 kişiden oluşan önceki kesin aday listesinin değiştirilmesini uygun görmediğinden Karim Vad’in seçimlere katılımı mümkün olmayacak.
* * * *
Son af yasası sayesinde serbest kalması beklenen Basiru Diomey Faye’in, bu çerçevede partisinin seçim kampanyasına fiilen liderlik etmesi mümkün hale gelirse, Macky Sall’ın manasız erteleme egzersizi, korkulan siyasi parti PASTEC’in ekmeğine yağ sürmüş olacak. 24 mart seçimleri sürprizlere gebe gibi duruyor derken, seçimlerin kaosa ve istikrarsızlığa yol açmaması temennimizi vurgulayalım. Senegal seçmeninin gurur duyduğu 60 yıllık güçlü demokrasi geleneğinin tartışmalı 2024 mart seçimleri nedeniyle sarsılmasının olumsuz etkilerinin bu ülke sınırları içinde kalmayacağını tahmin etmek hiç de zor değil. Bölgeye vereceği ciddi zararlar hususunda kimsenin şüphesi olmasın.