Osmanlı tarihinin önemli figürlerinden biri olan Hamza Bey, özellikle denizcilik alanındaki başarıları ve Eflak’ta üstlendiği diplomatik görev sırasında şehit edilmesiyle dikkat çeken bir isimdir. Köstenceli Hamza Bey olarak da bilinen bu Osmanlı denizcisi, Fatih Sultan Mehmet döneminde hizmet etmiş ve Osmanlı donanmasına önemli katkılarda bulunmuştur. Ancak, Kazıklı Voyvoda olarak bilinen Eflak Prensi Vlad Tepeş tarafından elçilik görevinde öldürülmesi, onun adını tarihe farklı bir şekilde kazımıştır. Peki, Köstenceli Hamza Bey kimdir, nasıl öldü? İşte tarihin tozlu sayfalarından günümüze kadar ulaşan Köstenceli Hamza Bey’in hayatı ve olaylı sonu...
Hamza Bey Kimdir? Tarihte Yeri ve Önemi
Hamza Bey, Osmanlı Devleti’nin erken dönemlerinden itibaren denizcilik alanında görev almış, önemli başarılara imza atmış bir kaptan-ı deryadır. Hamza Bey’in tarih sahnesindeki rolü, özellikle Fatih Sultan Mehmet döneminde belirginleşmiştir. Osmanlı donanmasına liderlik etmiş, stratejik seferlere katılmış ve birçok zaferin kazanılmasında önemli pay sahibi olmuştur.
Hamza Bey’in hayatı, yalnızca bir denizci değil, aynı zamanda bir asker, diplomat ve yönetici kimliğiyle de dikkat çekmektedir. Fatih Sultan Mehmet tarafından kendisine verilen görevler doğrultusunda, hem denizde hem de karada Osmanlı Devleti için önemli hizmetlerde bulunmuştur.
Hamza Bey’in Aile Bağları
Hamza Bey, Osmanlı Devleti’nin önemli vezirlerinden biri olan Amasyalı Beyazıd Paşa’nın kardeşidir. Beyazıd Paşa, I. Mehmed ve II. Murat dönemlerinde vezirlik yapmış ve Osmanlı Devleti’nin siyasi ve askeri yapısında önemli rol oynamış bir isimdir. Beyazıd Paşa’nın Düzmece Mustafa isyanını bastırma görevi sırasında idam edilmesi, Hamza Bey’i derinden etkilemiş ve ağabeyinin intikamını almak için harekete geçmiştir. Hamza Bey, İzmiroğlu Cüneyt Bey’in öldürülmesiyle ağabeyinin intikamını alarak tarihte dikkat çeken bir olayın kahramanı olmuştur.
Hamza Bey’in Denizcilik Kariyeri
Hamza Bey’in denizcilik kariyeri, Osmanlı donanmasının yeniden yapılandırılmasına ve güçlenmesine öncülük etmesiyle başlamıştır. 1417 yılında Venedikliler tarafından Çanakkale Boğazı’nda hezimete uğratılan Osmanlı donanmasını yeniden inşa etmiş ve Gelibolu Tersanesi’nde 40 kadar gemiden oluşan bir filo kurmuştur.
1428 yılında Ege Denizi’ne açılan Hamza Bey, Venedikliler’in elindeki adaları yağmalayarak Osmanlı Devleti’ne ekonomik ve stratejik katkılar sağlamıştır. Ayrıca, 1429 yılında Selanik ablukasına filo komutanı olarak katılmış ve Selanik’in alınmasına büyük katkı sağlamıştır.
Fatih Sultan Mehmet döneminde, İstanbul’un Fethi sırasında donanmanın komutasını üstlenen Hamza Bey, özellikle Haliç’e gemilerin indirilmesi ve Osmanlı donanmasının Bizans’a karşı üstünlük sağlamasında büyük rol oynamıştır.
Hamza Bey’in Eflak Görevi ve Kazıklı Voyvoda ile Karşılaşması
Hamza Bey’in en dikkat çeken olaylarından biri, Eflak’a elçi olarak gönderildiği sırada yaşananlardır. Osmanlı Devleti, Eflak Prensi Vlad Tepeş (Kazıklı Voyvoda) ile diplomatik ilişkiler kurmayı amaçlamış ve Hamza Bey’i elçi olarak görevlendirmiştir.
Ancak Vlad Tepeş, Osmanlı Devleti’nin elçi dokunulmazlığına dair geleneklerini hiçe sayarak Hamza Bey’i esir almıştır. Vlad Tepeş, Osmanlı elçilerine uyguladığı sert tutumlarıyla bilinen bir hükümdardı ve bu olayda da benzer bir yaklaşım sergilemiştir. Hamza Bey, Eflak’ta esir alınmış ve Kazıklı Voyvoda tarafından katledilmiştir. Bu olay, Osmanlı Devleti ile Eflak arasındaki ilişkilerin daha da gerilmesine neden olmuştur.
Hamza Bey’in Şehit Edilmesi
Kazıklı Voyvoda, Hamza Bey’i geleneklere aykırı bir şekilde öldürerek, Osmanlı Devleti’ne büyük bir hakaret etmiş oldu. Hamza Bey’in naaşı, oğulları tarafından Eflak’tan alınarak Bursa’ya getirildi ve burada defnedildi. Bugün Hamza Bey’in türbesi, Bursa’nın Hamzabey semtinde bulunmaktadır.
Hamza Bey’in Başarıları ve Görevleri
Hamza Bey, Osmanlı Devleti’nde birçok önemli görevde bulunmuş ve başarılar elde etmiştir:
- İstanbul’un Fethi sırasında Osmanlı donanmasının komutasını üstlendi.
- Abhazya Seferi sırasında Sohumkale’yi ele geçirdi ve Abhazya Prensliği’nin Osmanlı Devleti’ne bağlanmasını sağladı.
- Gökçeada, Limni ve Taşoz gibi Ege adalarını Osmanlı topraklarına kattı.
- Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’a karşı düzenlenen seferde görev aldı ve Anadolu Beylerbeyi olarak önemli zaferler kazandı.
Hamza Bey’in Türbesi ve Adını Yaşatan Yerler
Hamza Bey’in türbesi, bugün Bursa’nın Hamzabey semtinde yer almaktadır. Ayrıca, onun adı Gelibolu yakınlarındaki Hamzakoy koyuna verilmiştir. Bu yerler, Hamza Bey’in Osmanlı tarihindeki önemini ve mirasını yaşatmaktadır.
Hamza Bey’in Ölümünden Sonra Osmanlı Devleti
Hamza Bey’in şehit edilmesi, Osmanlı Devleti’nde büyük bir üzüntü yaratmıştır. Elçilerin dokunulmazlık haklarının ihlal edilmesi, Osmanlı’nın Eflak’a karşı daha sert politikalar izlemesine neden olmuştur. Hamza Bey, Osmanlı Devleti’nin hem askeri hem de diplomatik tarihinde iz bırakan bir figür olarak hatırlanmaktadır.
