Balıkesir'in Ayvalık ilçesi açıklarında gerçekleştirilen "Türk Batık Envanteri Projesi: Mavi Miras" kapsamında, 1500 yıllık bir ticaret gemisi batığı bulundu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sualtı Kültür Mirası ve Denizcilik Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi (SUDEMER) tarafından yapılan araştırmalar sonucunda, Ege ve Akdeniz'in en büyük tabak batığı keşfedildi.
Ayvalık açıklarındaki 43 metre derinlikte yapılan su altı çalışmaları sırasında, yaklaşık 10 bin seramik tabağın bulunduğu bir batık tespit edildi. Bu keşif, Türk bilim insanları tarafından tasarlanan ve yerli imkanlarla üretilen robotik sualtı araçlarıyla gerçekleştirildi. SUDEMER Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Nilhan Kızıldağ'ın koordinatörlüğünde yürütülen çalışmalarda, batığın milattan sonra 5. yüzyıl sonlarına tarihlendiği belirlendi.
Batık Geminin İçinde Seramik Tabaklar Bulundu
İlk incelemelere göre, batığın içeriğinde özellikle tabaklar ön planda. Batıkta bulunan 10 binin üzerindeki seramik tabak, Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunan en büyük tabak yığını olarak kayıtlara geçti. Bu batığın, açık denizde olması nedeniyle son derece iyi korunduğu ifade ediliyor. Batık, Kuzey Afrika veya Kıbrıs'tan İstanbul'a gitmekte olan bir gemiye ait olabilir ve muhtemelen bir fırtına sonucu batmış.
Yüksek Teknoloji ile Yapılan Keşif
SUDEMER Müdürü Doç. Dr. Harun Özdaş, Ayvalık açıklarında yapılan sonar teknolojisiyle akustik haritalama çalışmaları sırasında, 43 metre derinlikte bazı anomali bölgeleri tespit ettiklerini belirtti. Özdaş, gelişmiş robotik sistemlerle yapılan araştırmalar sonucunda bu batığa ulaştıklarını ve geminin boyutlarının yaklaşık 15 metre uzunluğunda, 9 metre genişliğinde olduğunu söyledi.
Bu batık, daha önce su altında keşfedilen amfora yığınlarından farklı olarak, iç içe geçmiş tabak kümeleriyle dikkat çekiyor. İlk belirlemelere göre, geminin ticaret yükünü oluşturan tabakların 5-6 farklı türde olduğu ve geminin başta Kuzey Afrika ile Kıbrıs olmak üzere çeşitli bölgelerden gelen seramikleri taşıdığı düşünülüyor.
Müze Açacak Kadar Çok Tabak Bulundu
Doç. Dr. Harun Özdaş, 30 yıllık su altı araştırmalarında bu büyüklükte bir koleksiyon bulmanın büyük bir başarı olduğunu belirterek, "Bu batığın en büyük özelliklerinden biri, bugüne kadar hiç el değmemiş olmasıdır. Çeşitli tabak türleri ve büyük sayıda buluntu, bu batığı eşsiz kılıyor. Konuyla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı ile görüşmeler yapılmakta ve bu keşfe 2025 yılında daha kapsamlı bir çalışma yapılması planlanmaktadır. Hatta, bu batık müze açacak kadar büyük bir koleksiyona sahip." şeklinde konuştu.
