Koronavirüse karşı önlem şart
Koronavirüs konusunda geçtiğimiz günlerde de bir yazı kaleme almış ve neler yapmamız gerektiği konusunda bilgiler paylaşmıştım. Şimdi bunların üzerinde iyiden iyiye durmak ve konuyu derinlemesine ele almakta fayda görüyorum. Zira ölümler her geçen gün artıyor, o da yetmezmiş gibi vakalar da sürekli olarak artıyor. Böyle bir ortam ne yapabiliriz. Gelin onlara bir bakalım;
COVID-19 hastası olan biriyle temas kurduktan sonra şunları yapın:
Nerede ve ne zaman test yaptırabileceğinizi öğrenmek için sağlık kuruluşunuzu veya COVID-19 destek hattını arayın.
Virüsün yayılmasını durdurmak için temas takibi kurallarını uygulayın.
Test yaptıramıyorsanız 14 gün boyunca evde kalın ve insanlarla temas kurmayın.
Karantinadayken işe, okula veya halka açık yerlere gitmeyin. Birinden size ihtiyaç duyduğunuz ürünleri getirmesini isteyin.
Aile üyeleriniz dahil olmak üzere insanlardan en az 1 metre uzakta durun.
Tıbbi bakım almanızın gerektiği durumlar dahil olmak üzere çevrenizdekileri korumak için tıbbi maske takın.
Ellerinizi sık sık temizleyin.
Aile üyelerinizden ayrı bir odada kalın, yapamıyorsanız tıbbi maske takın.
Odanızı iyi havalandırın.
Odanızı başka biriyle paylaşıyorsanız yatakları birbirinden en az 1 metre uzağa yerleştirin.
14 gün boyunca herhangi bir belirti gösterip göstermediğinizi takip edin.
Solunum güçlüğü, konuşma ya da hareket kaybı, bilinç bulanıklığı veya göğüs ağrısı gibi tehlike belirtilerinden herhangi birini gözlemlerseniz derhal sağlık kuruluşunuzu arayın.
Telefon veya internet üzerinden sevdiklerinizle iletişim kurmayı sürdürerek ve evde egzersiz yaparak moralinizi yüksek tutun.
Tıbbi tedaviler
Dünyanın dört bir yanından bilim insanları, COVID-19 tedavisi bulmak ve geliştirmek için çalışıyor.
Optimum destekleyici bakım, ağır hastalar ve ağır hastalık riski taşıyan kişiler için oksijen desteğini ve durumu kritik olan hastalar için ventilasyon gibi daha ileri düzey solunum desteğini içerir.
Deksametazon, ventilatörlere bağlı geçirilen sürenin azaltılması ve durumu ağır ve kritik olan hastaların hayatının kurtarılmasına yardım eden bir kortikosteroiddir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), COVID-19 ile ilgili önlem veya tedavi olarak antibiyotikler de dahil olmak üzere kişilerin hiçbir ilacı kendi kendilerine kullanmalarını önermez.
Umut olacak bir ilaç...
TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu bünyesinde Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) ve İstanbul Medipol Üniversitesi'nin ortaklaşa yürüttüğü projede astım ve alerji tedavisinde kullanılan bir ilacın preklinik testlerinde koronavirüs tedavisinde güçlü bir etkiye sahip olduğu belirlendi. 380 gönüllü üzerinde Faz-2 çalışmalarına başlanılan projede yapılan preklinik çalışmalarda 'Montelukast' adlı molekülün virüsün sağlıklı hücre üzerindeki etkisini 20 saate kadar ötelediği gösterildi.
Çalışmaların geçtiğimiz ocak ayı itibariyle başladığını anlatan Prof. Dr. Serdar Durdağı, "Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Hesaplamalı Biyoloji ve Moleküler Simülasyonlar Laboratuvarı'nda Ocak 2020'de kendi geliştirdiğimiz bir sanal molekül tarama algoritmasıyla var olan molekül kütüphanelerinin koronavirüs tedavisinde kullanılıp kullanılamayacağına yönelik bir çalışma başlattık. Çalışmaya öncelikle FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) onaylı var olan moleküller ve Türkiye'deki ruhsatlı ilaçlardan oluşan bir kütüphane ile başladık. Molekül kütüphanemizi klinik aşamada denenen moleküllerle genişlettik. Toplam molekül sayısını 15 bine çıkarttık. Bu var olan ilaç ve ilaç adayı moleküller zaten birçok preklinik ve klinik aşamayı tamamladığından yan etki profilleri ve etki mekanizmaları çok iyi biliniyor. 15 bin molekülü koronavirüste önemli hedef proteinlerde taradık. Bunlar hem virüsün sağlıklı hücreye girerken kullanmış olduğu hedef proteinler hem de hücre içerisinde çoğalmasını sağlayan proteinler. Öne çıkan moleküller için de biyolojik testler ve virüs nötralizasyon testleri yapıldı" dedi.
