İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul İstatistik Ofisi, Ekim ayında, ev içi gündeminden duygudurum seviyelerine, ekonomik tercihlerinden iş memnuniyetlerine kadar birçok başlıkta İstanbul halkının nabzını tutan “İstanbul Barometresi” araştırmasını yayınlamaya başlamıştı. İstanbul Barometresi ile her ay aynı temada sorular ile yapılacak periyodik anketler sayesinde, İstanbullunun sıcak gündem konularına dair düşünceleri, belediye hizmetlerine karşı farkındalığı ve tutumu analiz edilebilecek. “İstanbul Barometresi Kasım 2020 Raporu”, 23 Kasım – 1 Aralık 2020 tarihleri arasında 850 İstanbul sakini ile telefon üzerinden görüşerek hazırlandı.
Ekonomik sorunlar
Katılımcılara Kasım ayı içerisinde evde en çok ne konuşulduğu soruldu. Katılımcıların yüzde 55,3’ü Covid-19’u, yüzde 27’si ekonomik sorunları, yüzde 6’sı ise İzmir depreminin konuşulduğunu belirtti. Ekim ayı ile karşılaştırıldığında, Covid-19’un aile içerisindeki gündemde yerinin arttığı görüldü. Katılımcıların yüzde 73,1’i Covid-19’un, yüzde 13,3’ü Kanal İstanbul projesinin ve yüzde 5,2’si ise Formula 1’in İstanbul’un gündemi olduğunu belirtti.
Türkiye’nin gündemi
Katılımcıların yüzde 41,7’si İzmir depreminin, yüzde 16,1’i Dr. Özlem Türeci, Prof. Dr. Uğur Şahin ve ekibinin aşı çalışmalarının, yüzde 12’si ise döviz kuru hareketliliğinin, Türkiye’nin gündemi olduğunu ifade etti. Katılımcılara yöneltilen “Sizce İstanbul’un en önemli sorunu nedir?” sorusuna, yüzde 60,4 olası İstanbul depremi, yüzde 52,6 ekonomik sorunlar, yüzde 41,1 ulaşım yanıtını verdi.
Türkiye ekonomisinin yakın dönemde kötüleşeceğini düşünenlerin oranı Ekim ayına göre azalarak yüzde 55,1’e geriledi. Ekonominin yakın dönemde iyileşeceğini düşünenlerin oranı Ekim ayına göre artarak yüzde 22,8’e çıktı. Ekonominin seyrinin değişmeyeceğini düşünenlerin oranı ise Ekim ayına göre artarak yüzde 22,1 oldu. Kendi ekonomisinin yakın dönemde kötüleşeceğini düşünenlerin oranı Ekim ayına göre artarak yüzde 55,3’e yükseldi. İyileşeceğini düşünenlerin oranı ekim ayına göre artarak yüzde 16,6; seyrinin değişmeyeceğini düşünenlerin oranı ise Ekim ayına göre azalarak yüzde 28,1 çıktı.
Yüzde 6,7, yatırım yapabiliyor
Katılımcıların yüzde 60,2’si geçinecek kadar para kazanamadığını, yüzde 36,3’ü geçinecek kadar para kazanabildiğini belirtti. Katılımcıların sadece yüzde 3,5’i bu ay birikim yapabildiğini ifade etti. Ekim ayı ile karşılaştırıldığında geçinemeyenlerin oranının arttığı görüldü. Yatırım araçlarını kullanan katılımcıların sayısı bir önceki aya göre azalarak yüzde 6,7 oldu. Yatırım yapan katılımcıların yüzde 56,1’i altın, yüzde 43,9’u döviz aldığını belirtti.
Borç alma oranı arttı
Katılımcıların ekim ayına göre borç alma oranı artarak yüzde 44, borç verme oranı ise azalarak yüzde 3,2 oldu. Katılımcıların yüzde 2,4’ü hem borç aldığını hem de borç verdiğini, yüzde 50,4’ü ise hiçbirini yapmadığını belirtti. Kredi kartı kullanan katılımcılardan kredi kartı ekstresinin tamamını ödeyenlerin sayısı, bir önceki aya göre azalarak yüzde 36, asgari tutarı ödeyenlerin sayısı aynı seviyede gerçekleşerek yüzde 33,2, kredi kartı borcunu hiç ödemeyenlerin sayısı ise artarak yüzde 18,6 oldu. Katılımcıların yüzde 72,6’sı bin TL, yüzde 87,6’sı 5 bin TL tutarında beklenmedik acil bir harcamayı kendi imkânları ile karşılayamayacağını belirtti.
Öncelik depreme verilmeli
Birden fazla cevabın seçilebildiği “Kasım ayında satış yerlerinin hangilerinden alışveriş yaptınız?” sorusuna katılımcıların yüzde 59,1’i indirim marketlerinden, yüzde 39,2’si semt pazarından, yüzde 26,5’i küçük esnaftan, yüzde 22,2’si online marketlerden, yüzde 18,8’i diğer süpermarketlerden ve yüzde 6,7’si ise alışveriş merkezlerinden alışveriş yaptığını belirtti. Ekim ayına göre indirim marketlerinden, semt pazarından alışveriş yapanların sayısı azalırken, online marketlerden alışveriş yapanların sayısı arttı. Birçok cevabın verilebildiği, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bütçe planlaması sizde olsaydı, İstanbul’da hangi alanlara öncelik verirdiniz?” sorusuna,katılımcıların yüzde 37,6’sı sosyal yardımlar, yüzde 36,3’ü depremle mücadele, yüzde 26,5’i öğrencilerin desteklenmesi, yüzde 24,9’u kentsel dönüşüm ve yüzde 15,8’i ise ulaşım yanıtını verdi. Katılımcıların yüzde 49,6’sı çalıştığını belirtti. Çalışan katılımcıların yüzde 73,7’si işinden memnun, yüzde 18,4’ü ise memnun olmadığını, yüzde 28,7’si ise işten çıkarılma korkusu duyduğunu belirtti. Çalışmayan katılımcıların yüzde 21,6’sı öğrenci olduğunu veya iş arayıp bulamadığını belirtirken, bu grubun yüzde 75’i yakın dönemde iş bulacağına inanmadığını söyledi.
Stres seviyesi yükseldi
İstanbulluların hem stres hem de kaygı seviyesi bir önceki aya göre arttı. Stres seviyesi 10 üzerinden 7,5, kaygı seviyesi 7,1 olarak belirlendi. Kadınların ortalama stres seviyesi 8 iken erkeklerin 7,1 olduğu görüldü. Yaşam memnuniyeti seviyesi 4,4, mutluluk seviyesi 4,7 ölçüldü; her iki seviye de geçen aya göre azaldı. Kadınların ortalama yaşam memnuniyeti seviyesi 4,6 iken erkeklerin 4,2 oldu. Yüksek sesli tartışmaya giren katılımcıların oranı Ekim ayına göre azalarak yüzde 30,4 oldu; oran, ulaşım/trafikte azalırken, iş ortamında arttı. İBB’nin mesafeye göre yolcu seçen ve müşterilerini mağdur eden taksicilere yönelik denetim ve cezai işlem başlatma uygulamasını, katılımcıların yüzde 88,4’ü desteklerken, yüzde 6,5 desteklemediğini ifade etti. Kasım ayı içerisinde, İçişleri Bakanlığı tarafından Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında alınan kısıtlamaları, yüzde 62,3 desteklediğini, yüzde 33,4 desteklemediğini söyledi. Türkiye kapsamında hayata geçirilen cadde, sokak ve meydanlarda sigara içme yasağını, katılımcıların yüzde 85,8’i desteklediğini belirtirken, kadınların oranı yüzde 89,2, erkeklerin oranı 82,9 oldu.
