Belediyelerde yapılan yolsuzlukları bir bir ortaya çıkaran Sayıştay'ın Beşiktaş Belediyesi 2019 yılı denetim raporu dikkat çekti. Beşiktaş Belediye Başkanlığı'nın birçok usulsüzlüğünün ortaya döküldüğü raporda en dikkat çekici tespit, 12 Eylül 2019 tarihinde yapılan araç kiralama ihalesinde görüldü. İlk olarak ilgili kiralamanın açık ihale usulüyle yapılması gerektiğine vurgu yapan Sayıştay, pazarlık usulü ile adrese teslim ihale yapıldığını ortaya koydu. Pazarlık usulü ihalenin ancak özel hallerde yapılabileceğini vurguladı.
Komisyon oluşturuldu
Tartışılan kiralama ihalesine 3 şirketin davet edildiği fakat 2 şirketin teklif verdiği öğrenildi. Son teklifler alındıktan sonra şirketlerden biriyle KDV hariç 12 milyon 980 bin 910 TL bedel üzerinden sözleşme imzalandı. Kısa bir süre sonra 3 aylık olarak yapılan pazarlık usulü ihaleyi alan şirketin Beşiktaş Belediyesi'ne sahte kefalet senedi verdiği ortaya çıktı. Kefalet senedinin sahte olmasına rağmen belediyenin ihaleyi feshetmemek için direndiği görüldü. Yüklenici tarafından teminat olarak verilen kefalet senedinin sahte olduğu iddiasına ilişkin olarak 1 Kasım 2019 tarihinde İstanbul Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü tarafından bilgi istendi. 20 Kasım'da ise söz konusu ihaleye ilişkin inceleme komisyonu oluşturuldu. 1 gün sonra ise kefalet senedinin sahte olduğu yönünde karar açıklandı. Hemen ardından 22 Kasım'da İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunuldu, ihalelere katılmaktan yasaklama kararı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yazıldı. 27 Kasım'da ise sözleşmenin feshedileceği ilgili firmaya bildirildi. 3 Aralık'ta da sözleşme tek taraflı olarak feshedildi.
İvedilikle fesh edilmeliydi
Fesih sürecinde ve sonrasında Beşiktaş Belediyesi'nin ilgili şirkete toplamda 8 milyon 211 bin 443 TL ödemesi Sayıştay'ın gözünden kaçmadı. Sayıştay, "Yukarıda detaylı bir şekilde ortaya konulan mevzuat hükümleri doğrultusunda; İdarenin hak ve menfaatlerini korumak üzere, kefalet senedinin sahte olduğu şüphesinin ortaya çıkmasından itibaren idarenin hızlı bir şekilde gerekçe raporu hazırlayarak açık ihale yapana kadar geçen süre için 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (b) bendi kapsamında pazarlık ihalesi yapılması çalışmalarını başlatması gerekmekteydi. İdare tarafından kefalet senedinin sahteliğine ilişkin kanaate varıldığı anda da işin süreklilik arz eden bir iş olması hasebiyle ve hizmetlerin aksamamasını teminen ivedi bir şekilde ihale fesih işlemleri gerçekleştirilmeli, yeni bir pazarlık ihalesi için geçecek zamana kadar ise 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ya da 22’nci maddesinin (d) bendinde belirtilen tutarlara kadar pazarlık ile veya doğrudan temin yöntemi ile alım gerçekleştirilmeliydi. Ancak idare tarafından yürütülen süreç yukarıda da özetlendiği üzere bu şekilde yürütülmemiş sözleşmenin feshi gecikmeli bir şekilde gerçekleştirilmiştir" tespitini yaptı. Beşiktaş Belediyesi ise söz konusu hizmet alımının 4734 sayılı Kanun’un 22’inci maddenin (d) bendi kapsamında hazırlanabilmesi için minimum 43 doğrudan temin dosyasının hazırlanmasının gerektiği ve bu hazırlığın mevcut personel durumu ile yetiştirilemeyeceği ifade etti.
Yolsuzluk için 11 açık kapı var!
Sayıştay, yaptığı denetimlerle belediyelerde usulsüzlükleri ortaya çıkarırken; son beş yılın denetim raporlarını inceleyen emekli mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen belediyelerde 11 noktada hata, eksiklik ve yolsuzluğa açık alan belirlendiğini söyledi. Esen, 11 maddeyi, "Belediye Gelirleri Kanunu'nda yer alan bazı belediye gelirlerinden doğan alacaklara ilişkin tahakkuk/tahsilat işlemleri yapılmıyor. Emlak Vergisi tahakkuk ve tahsilatında mevzuat hükümlerine uyulmuyor. İş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan iş yerleri hakkında kapatma işlemi yapılmıyor ve idari para cezası kesilmiyor. Otopark Yönetmeliği hükümlerine uyulmuyor. Otopark paraları vadeli olarak değerlendirilmiyor, ayrı bir hesap üzerinden izlenmiyor, paralar amaç dışı harcanıyor. Gecekondu Kanunu gereğince oluşturulan fon gelirleri amacı dışında kullanılıyor, takip ve tahsilinde sorunlar yaşanıyor. Ambalaj atıklarının toplanması için imtiyaz hakkı ihale edilmeksizin ve gelir elde edilmeksizin şirketlere devrediliyor. Toplu taşıma imtiyaz hakkı ihalesiz devrediliyor veya ihalelerde süre belirtilmiyor. Telekomünikasyon altyapı ve şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı bedelleri takip ve tahsil edilmiyor. Belediye taşınmazlarının yönetilmesi, kiraya verilmesi ve tahsis işlemlerinde mevzuat hükümlerine uyulmuyor. Sosyal denge sözleşmelerinde mevzuata aykırı hususlara yer veriliyor. İndirilecek KDV hesabında hata yapılıyor" şeklinde sıraladı.
EKREM HACIHASANOĞLU
