Boş arsaya fahiş ceza!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ile terör saldırısına uğrayan Reina'nın sahibi Mehmet Koçarslan arasındaki 3 farklı arsa davasının ilkinde karar çıktı. Mahkeme, 7 bin 272 metrekarelik arsa için İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Memet Koçarslan'a faiziyle birlikte 799 milyon 920 bin lira ödemesine karar verdi.

Geçmişi 1954'e uzanıyor
İstanbul Üniversitesi 104 öğretim üyesi, 1954 yılında Ün-Yapı Kooperatifi (İstanbul Üniversitesi Yapı Kooperatifi) kurarak Etiler'de 70 dönümlük arsa satın aldı. Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş, eski bakanlardan Besim Üstünel gibi tanınmış 104 öğretim görevlisinin üyesi olduğu kooperatif, arsanın bir kısmına üyeleri için konut yaptıktan sonra işlevini yitirerek şirketleşti. Ün-Yapı Kooperatifi, 1969 yılında Ün-Yapı Anonim Şirketi adını aldı. Ün-Yapı A.Ş., 20 Kasım 1969 tarihinde elinde kalan arsanın 17 bin 578 metrekaresinin irtifak hakkını (kullanım hakkı) süresiz olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne yeşil alan, okul alanı ve spor alanı olarak kullanılması şartı ile tahsis etti. Şirket, bu işlemden sonra üyelerin kararı ile tasfiye sürecine girdi. Belediye de 2006 yılında okul için ayrılan arsanın irtifak hakkını İstanbul Valiliği İl Özel İdaresi'ne devretti.

2005'te Koçarslan'a geçti
1 Ocak 2017'de terör saldırısı sonrasıyla Türkiye'nin gündemine oturan Reina'nın sahibi Mehmet Koçarslan, şahsı ve yüzde 80 hissedarı olduğu Ak-El Yapı ve Yapı Malzemeleri A.Ş. üzerinden 2005 yılından itibaren Ün-Yapı A.Ş.'nin hisselerini toplamaya başladı. 2012 yılına gelindiğinde Ün-Yapı A.Ş.'nin 2.5 milyon hissesinin 2 milyon 244 bin 914 adedi, yani yüzde 90'ı Memet Koçarslan ve Ak-El Yapı A.Ş.'ye geçti. Etiler'de 17 bin 578 metrekarelik arsası bulunan ve 40 yıldır tasfiye süreci yaşayan şirketi ihya etmek için (yeniden ekonomik hayata kazandırmak) harekete geçen Ün-Yapı A.Ş.'nin çoğunluk hissedarları mahkeme kararı ile şirketi tasfiye sürecinden çıkardı.

3 ayrı dava açıldı
Yeni hissedarlara sahip olan ve tasfiye sürecinden çıkarılan Ün-Yapı A.Ş., 2012 yılında, belediyeye tahsis edilen irtifak hakkının terkini için mahkemeye başvurdu. Üç ayrı dava açan Ün-Yapı A.Ş., 5 bin 252 metrekarelik spor alanı, 5 bin 54 metrekarelik yeşil alan ve 7 bin 272 metrekarelik okul alanı için tahsis edilen irtifak haklarının terkini istedi. Ün-Yapı A.Ş, ayrıca kamulaştırmasız el atıldığını öne sürerek bedel ödenmesini talep etti. Ün-Yapı A.Ş., 7 bin 272 metrekarelik okul alanı için İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak İstanbul İl Özel İdaresi'ni temsilen İstanbul Valiliği aleyhine açtığı davanın dilekçesinde, 1969 yılında üst hakkını tahsis ettiği belediyenin bugüne kadar okul yapmadığını, geçen zaman içinde Etiler bölgesinin okula ihtiyacı kalmadığını öne sürerek, irtifak hakkının terkinini istedi. Dilekçesinde 42 yıl önce irtifak hakkının 1 lira karşılığı tahsis edildiğini, belediyenin bugüne kadar bu tutarı da ödemediğini savunan Ün-Yapı A.Ş., 42 yıl önce verilen irtifak hakkının kendileri için çekilmez bir hal aldığını savundu. Ün-Yapı A.Ş., 1969 yılında verilen irtifak hakkının terkinini, bu talebi kabul edilmediği takdirde de arsanın davalıya devri karşılığı bir bedelin ödenmesini talep etti. Aldığı irtifak hakkını valiliğe devreden belediye, ihbar edilen ve katılan sıfatı ile davada yer almaya başladı.

İlk değer 160 milyon lira
Mahkeme dava dosyasını bilirkişiye yolladı. Bilirkişi heyeti, 19 Şubat 2016 tarihli 34 sayfalık raporu dava dosyasına yolladı. Raporda emlak sitelerinde Etiler için yayınlanan emsal arsalar için istenen bedellere yer verildi. Emsal arsaların metrekaresinin 27 bin ile 17 bin lira arasında değiştiği örnekleri ile anlatılan raporda, davaya konu arsanın metrekaresinin de 22 bin 42 lira, toplam değerinin de 160 milyon 294 bin 369 lira olduğu belirtildi. İtiraz üzerine dosya bir kez daha bilirkişiye gitti. Yeni bilirkişi heyeti tarafından hazırlanarak dava dosyasına gönderilen 16 Mayıs 2017 tarihli bilirkişi raporunda arsanın değeri 5 katına çıktı. Bilirkişi heyeti arsanın metrekaresine 110 bin, toplamına da 799 milyon 920 TL değer biçti. İtiraz üzerine dosya bir kez daha bilirkişiye gönderildi. 18 Temmuz 2017 tarihli yeni bilirkişi raporunda da, arsaya metrekaresi 110 bin liradan toplam 799 milyon 920 bin lira değer biçildi. 19 Şubat 2018 tarihinde sunulan son bilirkişi heyeti raporunda da arsaya aynı değer biçildi.30 Mart 2018 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme, irtifak hakkının terkinine, arsanın tapusunun belediye adına tesciline ve belediyenin buna karşılık davacı Ün-Yapı A.Ş.'ye 799 milyon 920 bin lirayı dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte ödemesine hükmetti.

İBB suç duyurusunda bulundu
Davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi avukatları, karar duruşmasından 25 gün önce 5 Mart 2018 tarihinde dava dosyasına iki ayrı dilekçe sundular. Dilekçelerde, SPK ve BDDK lisansı bulunan değerlendirme firmasına inceleme yaptırıldığı, bu firmanın 27 Kasım 2017 tarihi itibari ile davaya konu arsanın metrekaresine 11 bin 910 TL değer biçtiği, aynı bölgede bulunan emsal bir arsanın metrekaresine de 28 bin 330 TL değer biçtiği belirtilerek, "Hal böyle iken davaya konu taşınmazın metrekaresine 110 bin TL gibi fahiş bir miktar belirleyen rapor mümzileri hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulmuştur" denildi. Dilekçelerinde, 11 Ağustos 2016 tarihinde dosyaya sunulan bir başka raporda bilirkişilerin arsanın metrekaresine 6 bin TL, dosyada var olan bir başka raporda arsanın metrekaresine 22 bin 42 TL değer biçildiğini, sonraki raporlarda metrekaresine 110 bin TL değer biçildiğini hatırlatan İBB'nin avukatları, "Konu görünüşte basit bir terkin ve el atma nedeniyle tazminat gibi görünse de; dava konusunda verilen görüşlerin fiili ve hukuki gerekçelere aykırı olarak tespit edilmesi ve davaya konu arsa bedelinin ise fahiş belirlenmesi, kamu idaresinin yaklaşık 1 milyar TL civarında legal görünümlü işlemlerle illegal yollardan zarara uğratılacaktır. Bilirkişilerin TCK 276/1 anlamında gerçeğe aykırı mütalaada bulunması suçunu işledikleri yönünde kuvvetli şüpheye düşülmesine neden olmuştur" dedi. Belediye, davanın esastan reddini istedi.