DHA- Türkiye'deki 513 kuş türünden yaklaşık 275'ine ev sahipliği yapan Hakkari'nin Yüksekova ilçesindeki Nehil Sazlığı'nda, her yıl bölgede çıkan yangınlar ve tarım alanlarına yakın olan bölgelerdeki su seviyesinin düşürülmesi amacıyla oluşturulan drenaj kanalları nedeniyle zor günler yaşanıyor. Hakkari Üniversitesi'nden Dr. Erkan Azizoglu, 28 bin hektarlık alanda, tür sayısında değişiklik olmadığını ancak kuş sayısında yaklaşık yüzde 50'lik azalma gözlemlediklerini söyledi.
Cumhurbaşkanlığı kararıyla 2019 yılında "Kesin korunacak hassas alan" ilan edilen Yüksekova'daki Nehil Sazlığı, İran ve Irak'a sınır bölgede yer alması ve göç yolları üzerinde olması nedeniyle yılın belli dönemlerinde birçok kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Her yıl karların erimesi ve havaların ısınmasıyla birlikte su seviyesi artan sazlığa ak leylek, kızılbacak, kara çaylak, karabaş martı, kaşıkgaga, küçük akbaba, çamurcun, çıkrıkçın, akça cılıbıt, çulluk, şahin, yaban ördeği, çayır ve saz deliceleri, balıkçıllar ile telli turna gibi birçok kuş türü geliyor, pek çok yerli kuş türüne de mekan oluyor. Yerli ve yaban kuşların üreme alanlarından biri olan 28 bin hektarlık Nehil Sazlığı'nda, tarım alanlarına yakın bölgelerdeki su seviyesinin düşürülmesi amacıyla yapılan drenajlar ve bölgede sık sık çıkan yangınlarla, küçülme ve son yıllarda kuş sayısında da azalma görülüyor.
"ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA HİÇ KUŞ GÖREMEYEBİLİRİZ"
Yüksekova ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıktaki Nehil Sazlığı'nda 2009'dan beri çalışma yapan Hakkari Üniversitesi Biyolojik Çeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi Biyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Erkan Azizoğlu, Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü ile gerçekleştirilen gözlemlerde de 275 kuş türünü kayıt altına aldıklarını belirtti. Yangın ve drenaj kanallarının kuş cennetindeki sulak alanların korumasına neden olduğunu kaydeden Dr. öğretim üyesi Azizoglu, şimdilik kuş türü sayısında değişikliğin olmadığını, ancak popülasyonunda yaklaşık yüzde 50'lik azalma gözlemlediklerini belirterek şöyle konuştu:
"Nehil Sazlığı, bu bölgenin önemli sulak alanlarından bir tanesi. Maalesef kuş popülasyon sayısında oldukça düşüşler görüyoruz. Bunun temel sebebi de maalesef zamanında sazlıkta açılan drenaj kanalı. Bu kanal yüzey sularını topluyor ve çok çabuk kurumasına neden oluyor. İkinci sebep ise, her sene mücadele etmemize rağmen sazlık yakılıyor. Buranın yakılması ve drenaj kanalında suların çekilmesi, kuş türlerinin orayı tercih e0tmemesine sebep oluyor. Bunların önüne geçilmesi gerekiyor. Hakkari Üniversitesi Biyolojik Çeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Milli Parklar Şube ekipleri ile mücadele veriyoruz ama bu yetmiyor. Bu konuda yerel yönetimler ve yerel halkın da bilinçlenmesi gerekiyor. Gerekli önlemler alınırsa kuş popülasyonunda önemli artışları gözlemleyebiliriz ama bu şekilde devam etmesi durumunda maalesef ki, ileriki yıllarda nerdeyse bölgede hiç kuş göremeyebiliriz. Kuş cenneti dediğimiz alanı yok etmiş olacağız" dedi.
Hakkari Üniversitesi olarak sazlıkla ilgili yürüttükleri birtakım çalışmaların yeterli olmadığını anlatan Azizoğlu, "Sürekli alanda bulunuyoruz. Bu durumu yerel yönetimlere iletiyoruz, bilinçlendiriyoruz. Drenaj kanalı, kuşların burayı tercih etmemesine sebep oluyor. Onun dışında Milli Parklar ile sürekli iletişim halindeyiz. Kuş türlerinin kayıt altına alınmasıyla ilgili birlikte çalışıyoruz. 2009'dan bu yana tespit ettiğimiz tür sayımız 275. Yalnız, her sene farklı türleri de görüyoruz. Tür sayımız yıldan yıla değişkenlik gösterebiliyor. Popülasyon sayımız oldukça düşük. Gelen türler de göçmen kuş türleri. Bunlarda bazen kısa süreli durup, yollarına devam ediyorlar. Üremesini gerçekleştirmek isteyen türlerimiz de sazlar yakıldığı için duramıyor" diye konuştu.
"GELECEK RAPOR DOĞRULTUSUNDA ARAŞTIRACAĞIZ"
Devlet Su İşleri (DSİ) Van 17'nci Bölge Müdürü Ayhan Şahna ise üniversiteden gelecek rapor doğrultusunda bölgedeki drenajlarla ilgili çalışma yapabileceklerini belirterek, "Tüm ülkede olduğu gibi, bölgede de yağışların az olması nedeniyle küresel bir durum yaşanıyor. Bu durum ister istemez kuşların yaşadığı sulak alanları da etkiliyor ama bunu geniş çaplı araştırmamız lazım. Üniversitedeki hocaların sazlık alanlardaki drenajıyla ilgili yaptıkları çalışmanın raporunu bize iletirlerse bununla ilgili gerekli çalışmayı yapıp, değerlendireceğiz" dedi.
