AA- Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de su ürünleri avcılığı sırasında zemin yapısı, hava koşulları, av araçları çakışması veya kullanım hataları gibi nedenlerle denizlerde veya iç sularda terkedilmiş "hayalet ağlar" olarak da bilinen av araçları, ekosistemde ve biyolojik çeşitlilik üzerinde ciddi tahribat meydana getiriyor. Bu ağlar, su canlılarının ölümüne ve üretilecek su ürünlerinin ekonomik değer kazanmadan yok olmasına neden oluyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı da bunların denizlerden temizlenmesi ve sucul canlılarının korunması amacıyla çeşitli projeler yürütüyor.
AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye göre, 2014'te hayalet ağların temizlenmesi ve kamuoyunda farkındalık oluşturulması amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü tarafından "Denizlerin Terkedilmiş Av Araçlarından Temizlenmesi Projesi" uygulamaya konuldu. Elde edilen başarıyla projeye iç sular da dahil edildi.
Balıkçılarla yapılan görüşmelerle kaybolan ağların yerleri belirlenerek, ilgili STK'ler, balıkçılar, bazı belediyeler, üniversiteler ve bazı firmaların da katılımıyla hayalet av araçları çıkarıldı.
Proje kapsamında şimdiye kadar, İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ, Yalova, Balıkesir, Çanakkale, Bursa, İzmir, Mersin, Hatay, Adana, Muğla, Sinop, Konya, Isparta, Ankara, Diyarbakır, Muş, Batman, Van ve Bitlis'te hayalet av araçları temizlenerek ekosistemin sürdürülebilirliği ve sucul biyolojik çeşitliliğin korunması için hizmetler yürütüldü.
Çıkarılan hayalet ağ sayısı bir yılda yüzde 254,8 arttı
Bakanlığın yaptığı çalışmalarda iç sulara da ağırlık verilince geçen yıl itibarıyla Ankara, Diyarbakır, Muş, Batman, Van ve Bitlis'teki akarsu ve göllerde 20 milyon 264 bin metrekare alan taranarak 36 bölgede 29 bin 290 metrekare ağ ve 10 bin 500 sepet, pinter ve benzeri terkedilmiş av aracı sulardan çıkarıldı.
Müsilaj döneminde de Marmara Denizi Eylem Planı kapsamında Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Tekirdağ, Kocaeli, İstanbul ve Yalova'da yürütülen çalışmalarda, 1 milyon 699 bin 68 metrekare alan taranarak, 85 bölgede, 211 bin 300 metrekare ve 16 sepet, algarna ve benzeri terkedilmiş av aracı sulardan temizlendi.
Proje kapsamında çalışmalara hız verilerek 2022'de 2021'e kıyasla sulardan yüzde 254,8 daha fazla hayalet ağ, yüzde 158,5 daha fazla sepet, pinter ve diğer av aracı çıkarıldı.
Projeyle şimdiye kadar 792 bölgede, 103 milyon metrekare alan taranarak, yaklaşık 800 bin metrekare ağ ve 35 bin sepet, algarna ve benzeri terkedilmiş av aracı sulardan temizlendi.
Bu yıl hedef 100 bin metrekareden fazla hayalet ağ temizlemek
Balıkçılık av sezonu açılışlarında, farkındalık oluşturmak amacıyla balıkçı barınaklarından deniz çöpünün yanı sıra hayalet ağ, pet şişe, araç lastiği de toplanıyor.
Çalışmalar sonucunda yaklaşık 2,5 milyon su canlısının ağlara takılarak ölmesinin engellendiği değerlendiriliyor.
Bu yıl da yeni alanlarda çalışmalara devam edilmesi planlanırken, 100 bin metrekareden fazla hayalet ağ çıkarılması hedefleniyor.
Ankara, Antalya, Bursa, Elazığ, Eskişehir, Konya, Isparta, Muğla, Samsun ve Van'da farkındalık çalışmaları yürütülmesi de planlamalarda yer alıyor.
Mercanlar eski canlılığına kavuştu
Türkiye'de yoğun olarak Balıkesir'in Ayvalık bölgesinde bulunan ve avcılığı yasaklanarak koruma altına alınan kırmızı mercan (corallium rubrum) alanları projeye dahil edildi.
Ayrıca, mercanların canlılığını kaybetmesine yol açan terkedilmiş ağlar temizlenerek, canlılığını yitirerek tüm görselliğini ve fonksiyonlarını kaybetmiş kırmızı mercanlar yeniden önceki canlılığına ve görselliğine kavuşturuldu.
Ağlar geri dönüşüme kazandırıldı
Proje kapsamında çıkarılan hayalet ağların bir kısmı belediyelere ve bölge çiftçilerine teslim edilerek farklı amaçlarla kullanılması sağlandı.
Kullanılmayacak durumda olan ağlar imha edildi, metal kısımları geri dönüşüme kazandırıldı.
Ayrıca çıkarılan ağların bir kısmının STK'ler aracılığıyla geri dönüşümü sağlanarak, bunların sanayinin farklı alanlarında kullanılması için çalışmalar yürütülüyor.
