Sosyal medya hesapları açıyorlar
Sosyal medyada, trafikte yaptıkları tehlikeli hareketleri videoya çeken ve paylaşan kişilerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Videoların altına ise 'ruh sağlığı bozukları etiketle', 'trafikte rahat durmadığınız arkadaşları etiketle' , ' bu sayfada yavaşlara yer yok" gibi yazılar yazıyorlar. Bu sayfaların izlenme oranları ve beğeni sayıları ise oldukça yüksek. Ancak trafikte bu tür hareketlerin yapılması yasak ve idari para cezası uygulanıyor. Sadece 2019 yılında makas atma sonucunda 17 bin 743 araca, 17 milyon 893 bin lira ceza yazıldı. Drift yapma suçundan ise 493 araca 2 milyon 474 bin lira para cezası verildi.
'Daha sonra başka suç işleyebilirler'
Psikiyatr Prof. Dr. Arif Verimli ise özellikle gençlerin trafikte tehlikeli hareketlerin yapılmasına ve sosyal medyada ilgi görmesini şu sözlerle açıkladı:
"Özellikle yetersizlik ve aşağılık kompleksi sebebiyle aksi bir tavırla kendilerini var etme çabası. 'Biz de buyuz' demek için adrenalin tutkusu adı altında yapıyorlar. Dürtülerini, iç seslerini denetleyemiyorlar. Buna 'gençlik heyecanı' diyemeyiz. Bu tutku günün birinde kazaya, başka birine zarar vermeye, trafiği karıştırmaya, trafik emniyetini suiistimale kadar götürür. Bu insanların ileride başka suçları da işlemesini bekleyebilirsiniz. Yaşamlarının herhangi bir döneminde bir suç işleme oranları çok daha yüksek"
'Özgüveni olmayan insanlar'
Prof. Dr. Verimli, trafikte bu tür tehlikeli hareketler yapanların kişilik bozukluğu yaşadığını belirterek, şöyle konuştu:
"Bunun büyük ve küçük sebepleri var. Büyük sebeplerinden bahsetmek gerekirse toplumun orta kesimindeki yüzde 70'lik grubu normal gruptur. Bütün davranışları, duyguları, heyecanları ile kendini durdurabilmeleri ile yüzde 70 normal gruptur. Bir de artı yüzde 15 grup var. Bunlar yazar, çizer, düşünür takımıdır. Ama eksi yüzde 15'lik grup var. Bu grup kendini her alanda tutamayan adrenalin adı altında birtakım aktiveler yaşayan, dürtü kontrol bozukluğu yaşayan, kişilik bozukluğu yaşayan kişilerdir. Bu gruba suçlular da dahildir. Yani ülkemizde 10 milyona yakın bu grupta kişi var. Bu 10 milyona yakın grup içerisinde trafik suçu işleyenler var. Bunlar yasak. Yasak olduğu halde, kırmızı ışıkta geçmek, drift yapmak, makas atmak. Bunca duyuruya rağmen tehlikeli hareketlerde bulunan ve trafik emniyetini ihlal edenler var. Aslına bakarsanız bunlar özgüven duyguları pek iyi gelişmemiş insanlardır. Bir şeyler yaparak varlıklarını ve kimliklerini açıklamaya kanıtlayan eksi 15 içinde yer alırlar"
Prof. Dr. Verimli "Bu bir cesaret değil. Bu yasayı yok saymaktır. Kanunu yok saymaktır. Bu bir suçtur. Bu insanların suç işlediğini kabul etmemiz lazım. Bahsettiğimiz eksi 15'lik grupta zaten suçlular da var. Trafiğe kapatılmış alanlarda, bir başkasının can güvenliğini düşünerek yapanları eksi yüzde 15'in içerisinde değerlendirmemek gerekir. Ama normal trafikte bu hareketleri yapanların başka suçları işlemesi de kaçınılmazdır"
'BTK hesaplara el atmalı'
Siber güvenlik uzmanı Osman Demircan, sosyal medyadaki saflara karşı BTK'nın harekete geçmesi gerektiğini belirtti.
Demircan, "Bunlara alınabilecek önemler var. Bireysel olarak bizim yapabileceklerimiz ve devlet tarafından alınabilecek önlemler var. Ancak her ikisini de biz tetikliyoruz. Hiçbir kurum ve kuruluş bütün hesapları doğal olarak yönetemez. Biz bu tarz kanuna aykırı, insan hayatını tehlikeye atan sayfalarla, profillerle karşılaştığımız zaman öncelikle yayınlandığı platformda şikayet etmemiz lazım. Çünkü o şikayetler belirli bir noktaya geldiğinde istedikleri kadar takipçileri olsun bir daha geri dönülmeyecek şekilde kapatılacaklar ve özendirici boyutu tamamen ortadan kalkmış olacak. Devlet boyutunda şikayet edilebilecek çok fazla platform var. Profili ve yaptıklarını şikayet ederler. Çok kısa bir süre içerisinde de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) hesapların sahipleri ile iletişime geçerek kapatılması, videoların kaldırılması ile ilgili işlem başlatabilir"
'Şikayet edilmeli'
Bireysel şikayetlerin önemli olduğunu vurgulayan Demircan, "Hesapların kapatılması için mutlaka şikayet edilmesi gerekiyor. Ülkelerin kuralları ile de doğru orantılı. Trafiğe açık bir alanda insanlarını hayatını tehlikeye sokacak bir şekilde araç kullanıyorsanız zaten bunun kanunda cezası var. Şikayet edildiği zaman bu kişiler tespit edilip ceza alıyorlar. Yine bir şikayet mekanizması var. Bizim ülkemizde doğrudan bir kontrolü yok. Mutlaka bireylerin bu tarz paylaşımları gördükleri zaman şikayetçi olmaları gerekiyor. Başta BTK'ya sonra da o hesaptan şikayetçi olmalılar" dedi.
'Drift bir motor sporudur'
Uzun yıllardır motor sporları ile ilgilenen Doğukan Manço ise trafikte yapılan tehlikeli hareketler ile pistte yapılan driftin aynı olmadığının altını çizerek, "Drift bir motor sporudur ve süreklilik gerektirir amacı ve kültürü de vardır. Türkiye'de 14 yıldır geçmişi var. Biz pilotlar bunlar için eğitimler alıyoruz. Sokakta yapılanlar drift değildir. Yanlamak, kaydırmak, magandalık diyebilirsiniz ama bu drfit değildir. Bunlara drfit denildiği zaman biz pilotlar ve akademi olarak zarar görüyoruz. O zaman 'Doğukan Manço serserilik yaptı' gibi anlaşılabiliyor. Drift çok ciddi kültürü olan bir motor sporudur. Lisans gerektirir. Bu merdiven altı bir yerde birinin hastalara iğne yapması sonucu 'Doktorlar dehşet saçtı' demek gibi olur. O yüzden sokakta yapılanın drift olmadığını herkesin anlaması gerekir" diye konuştu.
Drift sporunun sadece pistte yapılması gerektiğini belirten Manço, "Çok fazla güvenlik önlemi alıyoruz. Sadece maddi hasarlarımız oluyor. Bu motor sporlarının doğasında da var. Ancak trafikte yapıldığı zaman bu maddi hasardan can kaybına kadar da gidebilir. Bu işin kesinlikle pistte yapılması lazım. Kask olmazsa olmazlardan biri. Kullandığımız araçların içerisinde kafesler var. Bunlara kafanızı çarpma riskiniz olabilir. Bunun için önlem alıyoruz. Camlarımız polikarbondur. Normal bir cam gibi patlamazlar. Yangın söndürücülerimiz ve yanmaz tulumlarımız var. Ekipmana çok fazla önem veriyoruz" dedi.
'Korkutucu buluyorum'
Vatandaşlardan Hanifi Soytekin ise bu görüntülerin sosyal medya hesaplarında paylaşılmasının kötü örnek olduğunu ifade ederek, "Trafikteki bu videoların küçük yaştaki kişilere kötü örnek olduğunu düşünüyorum. Paylaşımlar yapılabiliyorsa bunlar denetlenmiyor demektir. Devletin ve İnstagram'ın bu konuda daha dikkatli olması gerektiğini düşünüyorum. Yapanların kendi kendine yaptığını düşünmüyorum. Gördüğü şeylerden, izlediği filmlerden etkilendiğini düşünüyorum. Bu yüzden kötü örnek oluyorlar diye konuştu. Yeter Karabacak da "Trafikte makas atanlara, motosikletle ayakta gidenlere denk geldim. Çok korkutucu buluyorum. Ailemiz, çocuklarımız var onlara bir şey olsa kim bakacak onlara" dedi.
