Bu cafe'nin eskiği yok fazlası var

Birleşmiş Milletler 10 Kasım 2011 tarihli kararı ile 21 Mart’ı resmi “Dünya Down Sendromu Günü” olarak tanımış bulunuyor. 21 Mart (21/3) günü, down sendromlu insanlarda 21’inci kromozomun 3 tane oluşunu simgeliyor. Şişli’de mental bir çocuğu olan Saruhan Singen'in çabalarıyla açılan, down sendromlu gençlerin çalıştığı anlamlı bir kafeye, fırsat buldukça gitmeye çalışırım. Bu kafe sizin bildiğiniz kafeler gibi değil. Bu kafede sadece down sendromlu değil, otistik ve mental bozukluğu olan gençler de var ve hepsi birbirinden sevimli. 5 yaşındaki halleri neyse 25 yaşındaki halleri de o kadar sevimli insanlar var. Etrafınızda size en iyi hizmeti vermek için pervane gibi dönen insancıklar.  İnsanın sahip olduğu bütün kötü özelliklerden arınmış haldeler ve kin, nefret, kıskançlık, para, şan, şöhret, hırs gibi duyguları hiç bilmiyorlar. Çalışkan, azimli, eğitimli ve gülümseyen yüzler İstanbul-Şişli'de açılan Down Cafe'de çay, kahve, yemek servisi yapıyor, müşterilerle sohbet ediyorlar.

+1’e yolculuk
Bu insanlara 'yeryüzünün melekleri' deniyor. Öyle sıcakkanlı, sevecen, Öyle masumlar ki, fazlasıyla hak ediyorlar bu ismi... Dünyaya indirilmiş melekler arasında, Down Cafe’nin kurucusu Saruhan Singen ile +1 yolculuğuna çıktık. “Down Sendromunun bir hastalık değil genetik bir farklılık olduğunu bilelim” diye başladı söze. “Kafenin amacı çalışan gençlerin sosyalleşmesini, özgüvenlerini arttırmayı, kendi harçlıklarını kazanmasını sağlamak.” diyor.

Down sendromu hakkında kısa bilgi alalım…
-Down sendromu, çocuğun 46 yerine 47 kromozoma sahip olarak doğması sonucu görülür. Yani hastalık değil, kromozom bozukluğudur. Down sendromlu çocukların görünüşleri farklı olabilir ama onların da kendilerine özgü kişilikleri, yetenekleri ve düşünceleri vardır. Down sendromlu çocuklar genelde daha yavaş büyür, daha yavaş öğrenirler. Normalden düşük olabilen zekâ seviyeleri, erken yaşta eğitim almaları halinde artar. Saldırgan olmayan, aksine uyumlu ve sosyal olan  down sendromlular iyi bir eğitimle hayatlarını sürdürmekte zorlanmazlar. İşleri itina ile yapıyorlar.

Down Cafe kuruluş hikayesi
-2011 yılında, devlet okullarında okuyan, zihinsel engelli gençlerimiz 18 yasına geldikleri zaman, aldıkları diploma ile herhangi bir is potansiyeli bulamadıklarından, eve kapatılmakta veya bazı rehabilitasyon merkezlerinde bir kaç saat eğitim görmekte ve toplumdan uzaklaşmaktadırlar. Bu eksiği gören bizler Şişli Belediyesi ile irtibat kurarak projemizin kabulünü sağlamış ve belediyenin destekleri ile bu kafeyi dekore edip devletin bu büyük açığını kapatmak üzere, Şişli Belediyesinin bizlere kira almaksızın bir yer tahsis etmesini sağlayarak, büyük bir adım atmış bulunduk.

Down Cafe yaklaşık 28 zihinsel engelli gençlerimizin istihdam edildiği, annelerininim bir araya gelerek 2011yılının 20 Haziran tarihinde, kurdukları Ader adlı /Alternatif Yasamı Destekleme Derneği/dernek ve iktisadi bir teşekkül oluşturarak işletilmektedir. Amaçları para kazanmaktan öte, gençlerin evde kalmak yerine çeşitli aktiviteler ve misafirler sayesinde sosyalleşmelerini, yeteneklerini açığa çıkarabilmelerini sağlamak. Sosyal olma konusunda birçok insandan çok çok ilerdeler.  Down Sendromlu gençler okula gidiyor, çalışıyor, yoga yapıyor, resim çiziyor, vurmalı çalgı çalıyor, işaret dili öğreniyor…

Yarına, yarınlara hazırlık var…
-Sabah 8.00 de acılan ve çocuklarımızın beşer beşer değişerek, bu kafeye saat 10.00 civarında muhakkak iki gönüllü çalışan anne eşliği ile gelirler. Saat 12.00 ye kadar gençlerimiz yer ve masa temizliği, çatal bıçak düzenleme, peçete ve bardak yerleştirme vazifelerini paylaşırlar. Saat 12.00 de dışarıdan ve cevreden gelen yaklaşık 40-50 kişiye, önlüklerini ve yazılı tişörtlerini giymiş vaziyette garsonluk hizmetine başlarlar. Saat 14.00 -16.30 arasında yukardaki isleri tekrarlayarak yarının hazırlıklarına yardımcı olurken gelen müşterilere de ayni hizmeti vermeye devam ederler. Gelen müşterinin kalabalıklığına göre, kalır veya duruma göre saat 17.00 civarında, bazıları anneleri ile bazıları kendi başına evlerine giderler. Yarına hazırlık yaparken yarınlarına da hazırlık yapan gençlerimiz cumartesi günleri, çocuklarımızın topluma daha da yakınlaşmalarını sağlamak adına çeşitli değişik sosyal faaliyetleri (resim-yoga-drama –tiyatro-ritim-işaret dili –konuşma teknikleri) gibi, çocuklarımız, anneleri ve dışarıdan katılan kişilerle birlikte yapılmakta ve bu arada müşteride kabul etmekteyiz. 5 genç dönüşümlü olarak anneleriyle birlikte buraya gelerek sizlere kapılarını açıyorlar. Anneleri yapılan yemeğe yardımcı oluyor, onlar da genelde sipariş, servis ve temizlik işlerini yapıyorlar. Yediğiniz içtiğiniz şeylerin, lezzetlerin hiçbir önemi yok. Bu sosyal girişimi okulları ziyaret ederek hem Down Cafe’yi tanıtmak hem de gençlerimizin daha geniş bir toplumla iç içe olmasını sağlayarak farkındalığı arttırmaktayız. Pazar günleri, toplantı, kına gecesi benzer isler için açılmakta bazen de kalabalık gruplar için kuşluk yemeği düzenlemekte ve çocuklarımızı ve sabit çalışan diğer hizmetlilerimizi ücretlendirmekteyiz.

Down Cafe etkinlikleri nelerdir?
-1 aşçı, 1 aşçı yamağı, 1 kafe sorumlusu ve 1 psikolog hocamız kafede devamlı çalışmakta, gençlerimiz ise geldikleri gün sayısına göre( 28 down  sendromlu, otistik, mental gencimiz olduğundan  çocuklar dönüşümlü gelmekte) ücretlendirilmektedir. Ayda bir sefer “Dünya Mutfakları” adı altında değişik mutfak sponsorları (oteller-l kantalar)bulmakta ve onlardan bir günlük 40-50 kişilik yemeğe sponsor olmalarını sağlayarak, her ayın bir pazar günü eğlenceli bir yemek şöleni yapmaktayız. Şimdiye kadar bir kaç kez, Suşi Günü, Japon ev yemekleri, Kore, Çin, Hint, İtalyan, Hatay günleri tertipledik. Böylece hem kafeye katkıda bulunmanın yanı sıra harika Japon dostluklarımız oluşmuş ve gençlerimizi yabancı gruplar ile de kaynaşmasını sağlamış oluyoruz.

Nasıl ayakta kalıyorsunuz?
-Yaklaşık 7 senedir sürmekte olan bu Down Cafe, herhangi bir sponsoru olmaksızın cafeye gelir sağlama adına sanatçı gruplara mailler atarak onlardan resim, fotoğraf gibi eserlerini bağışlamalarını sağlayarak, ayakta kalmaya çabalamaktadır.

Down Cafenin misyonu nedir?
-Down Cafe’nin bir misyonu da, bir rol model olarak, Türkiye’nin birçok yerinde bilgi paylaşımını sağlayarak, yeni Down Cafeler açılmasına ön ayak olmuştur. Başka bir misyonu da, kendi ayağı üstüne basmayı öğrenen ve öz güvenini kazanan bu gençlerimizi, etrafımızdaki tanıdık iş yerlerine tam zamanlı ve tam sigortalı olarak yerleşmesini sağlayarak, ailelerine de her türlü katkıyı sağlamalarına katkıda bulunmaktayız. Giden çocuklar yerine yeni gençlerimizi alarak misyonumuza devam etmekteyiz. İş yerine yerleştirdiğimiz çocukları devamlı takip etmekte haftanın bir günü cafeye davet ederek arkadaşlarından kopmamasını sağlamaktayız. Resimlerini koyduğumuz 2 adet mobil Down  Cafe adı altında seyyar büfemiz bulunmakta, basta Şişli Belediyesi ve diğer belediyeler ile kontaklar kurarak bu mobil kafeleri meydan, okul içleri gibi yerlerde konuşlandırarak ve yine gençlerimizi dönüşümlü olarak mobil kafe önünde servis elemanı olarak çalıştırmakta, böylece daha geniş bir toplum ile genlerimizi bir araya getirmekteyiz. 

Onlar da bizim gibiler…
-Down sendromlular çok dikkatli ve de akıllılar. Dikkatlerini islerinden başka bir şeye vermediklerinden is yerinde dedikodu yapma, başkalarının kuyusunu kazma gibi adetleri de yok. Özellikle getir-götür isleri, garsonluk gibi isleri itina ile yapıyorlar. Kalbinizden hissettiğiniz sevgiyi onlara verirseniz bunu gerçekten çok kolay anlıyorlar. Orada çalışan gençlerin mutluluğunu, heyecanını görüp duygulanmamak elde değil. Burada garson-servis elemanı olarak yetişip başka mekânlara güzel işlere başlayan gençler oldu. Daha fazla Şubeler açarak çok sayıda çocuğa iş imkanı sağlamak için destek bekliyorlar. Hayat enerjisini, neşeyi gördükçe bambaşka diyarlara gidiyorsunuz zaten. İstanbul-Mecidiyeköy’e yolunuz düşerse, Profilo  AVM’ye çok yakın olan Cemal Sururi Sokak’ı bulun ve bir fincan çay içmek, mantı yemek ya da başka lezzetler tatmak için mutlaka Şişli Down  Cafeye uğrayın.  Cumartesi günü de açık ama oradaki çocukların dersleri olduğu için servisi onlar yapmamaktadır. Bir doğum gününüzü gülümseyen yüzlerle kutlayın. Bir organizasyon yapın. Örnek cafenin diğer belediyelere de örnek olması ve her ilçede açılması en büyük dileğimiz. Bağışlarla destek olmak isteyenler için bilgiler; Alder bağış hesap no: İş bankası Mecidiyeköy Şubesi Şube kodu: 1089 / hesap no: 944601 Adres: Gülbağ Mahallesi, Cemal Sururi Sok no:1 Mecidiyeköy / İst. Telefon: 0212 216 66 64