Necdet Oktay Apaydın - NASA'nın InSight görevi, 2018'de Mars'ı keşfetmeye başladı ve Aralık 2022'de ölünceye kadar gezegenden veri toplamaya devam etti. Bu bilimsel veri zenginliği, gezegenlerin iç kısımlarına dair yeni içgörüler sağlayarak araştırmacıları bilgilendirmeye devam ediyor. Verileri inceleyen yeni bir çalışma, Mars'ın büyük olasılıkla sıvı bir çekirdeğe sahip olduğunu gösteriyor.
Mars çekirdeğinde sıvı bulundu
NASA'nın InSight gezgini, Mars'ı incelemek için çeşitli araçlar taşıdı.
Robot probu, sismometre (SEIS), radyometre, sıcaklık probu, RISE (dönme ve iç yapı deneyi). RISE, Mars'ın dönüşündeki küçük değişiklikleri ölçmek ve ölçümleri Dünya'daki radyo teleskoplarına iletmek için tasarlanmıştır. Nature'da yayınlanan yeni bir çalışma, RISE aracı tarafından InSight görevinin ilk iki buçuk yılında toplanan verileri inceliyor ve yalnızca Mars'ın sıvı bir çekirdeği varsa açıklanabilecek rezonanslar buluyor.
Belçika Kraliyet Gözlemevi'ndeki RISE ekibi, Mars'ın iç çekirdeğini incelemeden önce, radyo vericisinin InSight'ın Mars yüzeyinde tam olarak nereye indiğini tam olarak belirlemesi gerektiğini söyledi. RISE tarafından alınan veriler, bölgeyi fotoğraflayan ve şaşırtıcı bir doğrulukla konumunu belirleyen Mars Keşif Gezicilerine (MRO'lar) iletildi.
Toplanan veriler bilgileri doğruluyor nitelikte
Bilim adamları uzun süredir Mars'ın çekirdeğinin sıvı olduğundan şüpheleniyorlar, ancak RISE bu teoriyi "yerinde" toplanan gerçek verilerle doğrulamış görünüyor. Alet, bir gezegenin uzayda dönme ekseninin periyodik salınımı (sapma hareketi olarak da bilinir) olan nütasyonu ölçtü. Nihai veriler, daha önce Mars'ın merkezinde bir sıvı çekirdeğin varlığıyla açıklanabilecek dönüş imzalarını tespit eden SEIS cihazı tarafından kaydedilen verileri doğruladı. RISE verileri, çekirdek yarıçapını belirlemek ve manto-çekirdek yoğunluk farkını tahmin etmek için büyük önem taşıyordu. Çekirdeğin sıvı demir ve kükürt alaşımı olduğuna inanılıyor.
Mars iç uzmanı Attilio Riboldini şunları söyledi:
"Yeni verileri kullanarak, sıvı çekirdeğin yarıçapını belirledik, sismik verilerden çıkarılan değerleri doğruladık ve manto ile çekirdek arasındaki yoğunluk farkını tahmin ettik, ayrıca yalnızca derin mantodaki kütle anomalileri ile açıklandı." Birlikte, bu yeni keşifler, Mars'ın iç yapısı, oluşumu ve müteakip evrimi hakkındaki anlayışımızı ilerletiyor." Yakın gelecekte, Mars'ın yalnızca içinin değil, aynı zamanda atmosferinin dinamikleri hakkında daha fazla şey öğrenmeyi umuyoruz. ve Dünya'nın buzullarını ortaya çıkarmak için nasıl etkileşime girdiği.
