İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Ayşe Sena Sarıdoğan, öfke ve öfke kontrol bozukluğu ile ilgili açıklamalarda bulundu.
ÖFKEYİ SADECE OLUMSUZ BİR DUYGU OLARAK GÖRMEYİN
Öfkenin, yaşamımızın her yerinde görülebilecek evrensel ve doğal bir tepki olduğunu dile getiren Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Korku, kaygı gibi duygular hayatımızı sürdürmek için nasıl gerekliyse, biraz öfke de önemlidir. Bu nedenle öfkeyi sadece olumsuz ve sağlıksız bir duygu gibi görmek doğru değildir. Yerinde ve kararında yaşanan öfke duygusu, kişinin yaşamında son derece değerlidir. Fakat problem öfke halinin sonrasında pişmanlık yaşatacak şekilde kişinin kendisine ve başkalarına zarar vermesi durumunda ortaya çıkar. Öfkemizi çok yoğun bir şekilde yaşadığımızda, kendimiz ya da başka biri için tehlikeli olmaya, tehdit oluşturmaya başladığımızda öfke sağlıklı ve gerekli olma halinden çıkıp ‘öfke kontrol bozukluğu’ ortaya çıkmaktadır” diye konuştu.
KENDİSİNE YA DA BAŞKALARINA ZARAR VEREBİLİR
Öfke kontrolünün tanımına değinen Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “İstenmeyen sonuçlarla karşılaştığımız, bir şekilde engellendiğimiz anlarda yaşadığımız yoğun kızgınlık, öfke duygusunu sağlıklı boyuttan çıkmadan yani kendimize ve başkalarına zarar vermeden yaşama durumu, öfke kontrolü olarak adlandırılabilir” şeklinde konuştu.
Uzm. Klnk. Psk. Ayşe Sena Sarıdoğan, öfke kontrolünün kaybedildiği anlarda kişinin kendisine ya da diğerlerine zarar verebileceğini söyledi.
UYKU PROBLEMLERİ GÖRÜLEBİLİR
Öfkenin vücuda olumsuz etkileri olduğuna dikkat çeken Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Uzun süreler yani kronik bir şekilde kişinin hayatını etkileyen öfke hali, depresyon ve anksiyeteyi beraberinde getirebilir. Bunlarla birlikte, uyku problemleri, unutkanlıklar, kas ağrıları, yüksek tansiyon, baş ağrısı gibi problemler yaşayabilmektedir” açıklamasında bulundu.
AŞIRI GERGİNLİK, KAN BASINCINDA YÜKSELME VE ŞİDDET ÖNEMLİ BELİRTİLER
Öfke kontrol bozukluğu olan kişilerde ne gibi belirtiler görüldüğünden bahseden Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Aşırı gerginlik hali ve gerginlik hissi, kan basıncında yükselme, kalp atışlarında ve nefes alıp vermede hızlanma, bir nesneye ya da kişiye şiddet gösterme, sağlıklı iletişim kuramama ve genelde çok yüksek sesle konuşma şeklinde belirtiler verebilir” şeklinde konuştu.
ÖFKE SONRASI PİŞMANLIK BELİRLEYİCİ UNSUR OLABİLİR
Öfke kontrol bozukluğumuzun olup olmadığını nasıl anlayabileceğimiz sorusunu da yanıtlayan Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, şunları söyledi:
“Bazı durumlarda kişiler öfkelerini kontrol edemeyip kendilerine ve başkalarına zarar verdikten ya da buna yeltendikten çok kısa bire süre sonra pişmanlık yaşayıp bunun farkında olabilirler. Bazen de birey yaşadığı öfke kontrol bozukluğunu kabullenmeyip kendini ve sergilediği kontrolsüz öfke durumunu haklı çıkaracak sebepler üretme eğilimindedir.”
KENDİSİNE SAYGI DUYULMAMASI ÖFKEYE NEDEN OLABİLİR
Öfkeli bir kişiliğin neden kaynaklandığına değinen Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan,“Çoğunlukla ergenlerde görülen dürtüsellik (öfkenin anından ve tepkisel dışa vurumu), kişinin engellenmesi ya da yok sayılması, kendisine yönelik saygının düşük oluşu ya da özsaygının yüksek olması, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklar, çocukluk çağından çocuğa sınır koymaya çalışırken kızmak, bağırmak, şiddet uygulamak öfkesini kontrol edemeyen bir bireyin meydana gelmesine sebep olabilir” ifadelerini kullandı.
SICAK HAVALAR ÖFKEYİ TETİKLEYEBİLİR
Sıcak havaların da öfke nöbetlerini tetikleyebileceğini vurgulayan Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Sıcak havalar kişinin uyku düzenini bozabilir, sağlıklı uyku uyuyamamış birey ertesi gününü tam olarak dinlenmemiş tahammülsüz, odaklanması bozuk ve öfkeli geçirebilmektedir” diye konuştu.
ÖFKE KONTROLÜNÜ SAĞLAMAK İÇİN 5 ÖNERİ
Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, öfke kontrolünü sağlamanın yollarını şöyle sıraladı:
“Öfkelendiğinizi hissettiğinizde derin derin nefes alıp verin
"Sizi öfkelendiren durum, kişi ya da ortamdan bir süre de olsa uzaklaşın
"Andaki düşüncelerinizi ve duygularınızı yazın
"Spor yapın
"Mümkünse bir duş alıp rahatlamaya çalışın
"Öfkelenmenize neden olan şeylere değil, çözüm yoluna odaklanmaya çalışın
"Öfke kontrolünü sağlayabilmek adına bir uzmandan destek almaktan çekinmeyin.”
Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, öfke kontrol probleminin değişmez bir kader olmadığını, alınacak doğru destekle zaman içerisinde çözümlenebilecek bir olgu olduğuna dikkat çekerek sözlerini noktaladı.
