Mantar çeşitliliği için oldukça elverişli olan ülkemizde mantar toplayıcılığı özellikle köylüler ve doğa meraklıları için oldukça yaygın bir alışkanlık. Bilinçsiz bir şekilde toplanan ve tüketilen mantarlar ise bazen ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Türkiye'de 30 bin çeşidin üzerinde mantar olduğunu söyleyen mikolog Jilber Barutçiyan, "Türkiye kendi kuşağındaki ülkelere göre çok zengin bir mantar ülkesi. Hem üç iklim kuşağına sahiptir hem de biyolojik çeşitliliğimiz oldukça fazladır. Türkiye'de çıplak gözle görülebilecek 30 binin üzerinde mantar var. Bunların arasında çok değerli mantarlar olduğu gibi öldüren, zehirli, yenilen yenilmeyen pek çok mantar türümüz var. En önemli grup öldürenler grubudur. En ufak bir sindirim sorunu yaşatan tüm mantarlara zehirli mantar deriz. Yenen mantarlar grubu ise 30 bin tür içinde küçük bir gruptur" dedi.
Çok yanlış inanış var
Halk arasında bilinen yaygın inanışların ölümcül sonuçlar doğurabileceğinin altını çizen Barutçiyan, "Maalesef yenilebilen ve yenilemeyen mantarları birbirinden ayırt etmek için hiçbir teknik, metot, kısa yol ya da püf noktası yoktur. Yemek isteyenler mantarları bilimsel bir netlikle tanımlayacaklar. Güncel bir kaynaktan mantarın yenilebildiğini kontrol edecekler. 60lı 70li yıllarda yenilebilir denilen bazı türlerin zehirli ve hatta öldürücü olduğu bilimsel olarak kanıtlandı. Bu yüzden son çalışmalara bakılması lazım. Halk arasında pek çok yanlış inanış dolaşmakta. 'Beyaz mantar yenebilir, ağaçlarda çıkan mantarlar zehirsizdir, sütü akan mantarlar yenir' gibi yaygın yanlış inanışlar var. 'Yaşlılar bilir' derler ben pek çok yaşlının mantar zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybettiğini gördüm. O yüzden bu bilim, bilmediğiniz mantarları lütfen yemeyin" diye konuştu.
Panzehiri yok!
Yenilen son yemeğin mantar olmaması için uyarılarda bulunan Barutçiyan, "Dünyada mantar ölümlerinden baş sorumlu mantar Amanita Phalloides'dır. Türkçe ismi de çok manidar olarak Köygöçüren mantarıdır. Köygöçüren mantarı çok zahmetli bir ölüme yol açar. Ertesi gün öldürmez. İlk 24-48 saat belirti vermez. Zehirlenme işaretleri ilk başladığı andan sonra bir hafta 10 gün sonra gerçekleşir. Panzehiri yoktur. Tıp sadece destek tedaviler uygular. Bu mantar Türkiye genelinde çok yaygındır. Görüntüsü çok güzeldir. Aldığım bilgilere göre tadı da çok güzelmiş ama unutmamak gerekir ki bazı mantarlar son yemeğiniz olabilir" ifadelerini kullandı.
DHA
