Tarihi çok eskilere dayanan Türk ve Çin kültürü günümüzde uzakmış gibi gözükse de hâlâ birbirine çok yakın. Her iki ülke insanı birbirini tanımaya çalışıyor. Söyleşi köşemizin bu seferki konuğu dünyaca önemli iki büyük kültürün insanlarını bir araya getiren Türk Çin Derneği Başkan Yardımcısı Mustafa Karslı oldu. Başkan yardımcılığı yaptığı dernekte Türkiye ve Çin arasında köprü görevi görmesine vesile olan Mustafa Karslı, hem derneğin çalışmalarını anlattı hem de verdikleri Çince Dil Kursu ile eğitimle, kültüre ve iş dünyasına olan katkılarını anlattı. Dernekte Çince kursta veriliyor. Bu kurslar her iki kültürün yakınlaşmasını sağlarken öğrencilere ve çalışacak olanlara da farklı kapılar açıyor.
Öncelikle sizi biraz tanıyabilir miyiz?
Trabzonluyum. Sakarya Üniversitesi Tarih mezunuyum. Bir süre Çin'de dil eğitimi aldım. Çin bayağı süredir yükselen bir değer. Hem ticari anlamda hem de kültürel anlamda paydaşları yüksek olabilecek bir değer. Biz doğu kültürüne eskiden beri meraklıydık. Ama bu süreç Çin Lokali Dernek başkanımızın Çin'de bir süre çalışması ile başlayan bir süreç. Akabinde biz de kültür ve turizm olarak ikiye bölündük. Türkiye'nin ilk resmi Çince kursunu kurduk. Lotus eğitim Kurumları'nı. Talim ve Terbiye Kurulu'ndan ilk ve tek müfredatımız. Süreç dernek başkanımızın Çin'de çalışması ile başladı daha sonra derneğe katıldık.
Çin'de yaşam korkutmasın
Çin'e ilk ne zaman gittiniz?
ÜMilli Eğitim Bakanlığı'nda öğretmenlik yapıyordum daha sonra ayrıldım. Çin'e 35 yaşında gittim. O yıl Çin'de Türkiye Kültür Yılı idi. Bizde o süreçte yardımcı olduk ve çeşitli görevlerde bulunduk. Çin'e iyk olarak eşim ve 1 yaşındaki oğlumla gittim. Onlar açısından da değişik bir tecrübe oldu. Çocuğum konuşmaya orada başladı ve Çince (Xièxiè)teşekkür ederim dedi. Özellikle ailesi ile gidenler için zorda olsa kısa süre içerisinde adapte oluyorsunuz. Çin yemek kültürü açısından malzemeler anlamında çok zengin. Hem de iklim açısından çok fazla seçeneğiniz olan bir ülke. İnsanları çok sıcakkanlı. Doğu kültürünü yaşadığımız için bizi çok çabuk benimsiyorlar. Komşuluk ilişkilerimiz açıkçası Türkiye'den çok daha hızlı gelişti. Eşimin Çince'si olmamasına rağmen kısa zamanda öğrendi. Çin'de yaşam göz korkutmamalı. Beni çok zorlayan konu Pekin'in İstanbul'dan biraz daha soğuk olması.
Derneği kurma sebebiniz neydi?
Dernek 2002 yılında Çin Kültür Merkezi olarak kuruldu. Kuruluş aşamasında Çinli turistlerin çok fazla Türkiye'ye geleceği ile ilgili bir konu vardı. Akabinde İstanbul Rehberler Odası ile rehberlere dönük Çince eğitim programı başlatıldı. 2013 yılında Türk Çin Kültür Derneği'ni kurduk. 2007 yılında Lotus Eğitim Kurumları'nı kurduk. Türk Çin Kültür Derneği altında devam ediyoruz.
Devlet üniversiteleriyle anlaşmalıyız
Çince öğrenmesi kolay bir dil midir?
Çince öğrenmek isteyenler temel seviyeden başlıyor. İngilizce gibi olmuyor bizim programlar. Herkes sıfır geliyor. Bu bizim açımızdan bir avantaj. Akabinde biz normal kursları tavsiye ediyoruz. Türkiye'de zamanı olanlar için. Bir de yaz aylarında yoğun programlarımız oluyor. Haftada 4 gün. Bu şekilde Çince'sini geliştirenler eğitimlerine Çin'de devam etmek istiyor. Burada da anlaşmalı olduğumuz çok sayıda ünivesite var. Bu üniversitelerden istekleri doğrultusunda tercih yapıyorlar. Vizelerini de rahatlıkla alıyoruz. Öğrencilerimiz Çin'e uğurluyoruz. Orada ki üniversitelerde dil eğitimi alıyor, Biz doğrudan devlet üniversiteleri ile anlaşmalıyız. Öğrenciler başarılarını ispatlamak için HSK (Hanyu Shuiping Kaoshi) sınavına giriyor.
Çin'de eğitim almanın avantajı var mı?
Çin'de eğitim avantajlıdır. Çin'de çok daha uygun bir fiyata, çok daha kalitesi yüksek üniversitelerde lisans mezunu olabiliyor öğrenciler. Hem diploma değerlililği, hem de Çince öğrenimi gelişiyor. Tüm dünyadan gelen öğrencilerle de diğer dilleri geliştirebiliyor.
14 bin Yuen yani yılde 10 bin TL'ye eğitim almanız mümkün. Yurtlarda bizim paramızla ayda 900 TL civarında. Yani ortalama 20 bin TL civarında. Uçak parası eğitimden paha
lıya geliyor desek yeridir. Ayrıca Çin devletinin verdiği burslar var.
İş bulma konusunda avantajları var mı?
ÜÇincesi iyi olan kimsenin işsiz olması mümkün değil. Büyük avantajdır iş bulma konusunda. Çince çok 'iş'inize yarayacak diyoruz. Bir sürü firma Çince bilen Türk arıyor. Hatta yeter ki Çince bilsin deniliyor. Erken davrananlar kazanacak. Şu işi yapıyorum Çincem iyi diyenler kazanacak. Çince eğitim üç ana başlıkta düşünülebilir. Karakterleri öğrenmek zor gelebilir ama en az ihtiyaç olan bölüm. Çince de tonlama önemli. Mandarin'ce denilen bir dil var. Pekin ve civarının dili. Bizim hocalarımız tonlama ile alakalı bir sınavdan geçer. Aksanlı ise Çincesi biz öğretmen olarak değerlerdirmeyiz. Ama tercümanlık yapabilir. Tonlamanın yanı sıra kelime sayısı önemli. HSK sınavının bir listesi vardır. Bunun en yüksek seviyesi 5000 kelimedir. 1 ve 3 arası seviyelerde 1200 kelime ile kendinizi çok rahat ifade edebilirsiniz. Ama siz 5. ve 6. seviyelerde iseniz önünüz açıktır. Çinliler şunu demişler. Bir yabancı mükemmel çince konuşuyorum, harikayım diyebilmesi için 5 bin kelime bilmesi kafi. Çok iyi Çince için 2500 kelime lazım der. Karakterler var hece temelli bir dildir latince yazılışları vardır. Çinceyi konuşabiliyorum demek için öncelikle kelime sayınızı hesaplamanız gerekir ve tabii ki cümle kurmak gerekir. Öğrenci ilk günde kendini tanıtabilecek konuma gelebilir. Yeter ki bırakmayın. İngilizce öğrenme kapasitesine sahip olan herkes Çince öğrenebilir. Yazı bireysel emek gerektirir. Çince karakterler de elbette öğrenilebilir.
Öğrencilere burs veriyoruz
Çince konusunda burslar neler durumda?
Öğrencilerin burslandırılması önemli. Biz dernek olarak her sene ücretsiz eğitimler veriyoruz. Türkiye'de İstanbul'da sadece eğitim verdiğimiz için Çince öğrenmek isteyenler yaz aylarında gelebiliyor. 20 öğrenciyi burslandırdık. Öğrencilerimizin Çince öğrenme hızı çok başarılı oluyor. Ama çok az miktarda burs veriliyor. Özellikle Çin'de eğitim konusunda gerek MEB ve diğer bakanlıklar müdahil olmalıdır. STKlara büyük görev düşüyor. İTO, MÜSİAD, TÜSİAD, TOBB gibi kuruluşlara büyük iş düşüyor.
Sadece dil öğrenmek yeterli oluyor mu?
Türkiye'de Çinle diplomasi kurma anlamında çok ciddi bir sıkıntı ve iletişim eksikliği var. Sadece dili değil kültürü de öğrenmek gerekir. O nedenle Çince öğrenen insanların sayısının artmasının kaynağı da başta Milli Eğitim Bakanlığı olmak üzere diğer kurumlardır. Dernek olarak en büyük yükü biz sırtlandık. Üniversitelerde kolay Çince programları yapıyoruz ve bu programlarımız ücretsiz. 2 binden fazla öğrenciye Çince tanıtım dersleri yaptık. Bunlar ciddi maliyet oluşturuyor. Üniversitelerle partnerlik kurarak Çince eğitiminini yaygınlaşması konusunda gayret sarfediyoruz. Çin'den öğretmen getirmekle ilgileniyoruz. Ama Türkiye'de çok yavaş işliyor bazı şeyler. Mesela Adalet Bakanlığı'nın Çin'de eğitim programı önemli. Türkiye gençlik Vakfı'nda Çince bölümünü biz yükleniyoruz. Bunların sayısı artmalı. Özellikle devlet bu konuda Çinden gelen burslara değil doğrudan doğruya kendileri burslandırmalıdır. İş adamlarına da görev düşüyor. Çin'de pazar oluşturma konusunda emek sarfeden fakat sonucu iyi olmayan bir sonuçla karşılaşan iş adamlarınının da yetişmiş insana ihtiyacı olduğunu bilmesi gerekir. Bunun için de taşın altına elini koymaları gerekir.
İki kültürün etkileşimi için neler yapıyorsunuz?
Çin'de eğitim 12 bin doları geçmez. Bizim devletimizinde buna kaynak ayırması gerekir. Çin devletinin verdiği bursları Türk öğrencilerin kazanması için uğraşıyoruz. Türk öğrencisi Türk devleti tarafından da burs almalı. Türk devletinin burs sayısı artmalı ve hakkıyla dağıtması icabet eder. Bu yıl Çin'de Türkiye Turizm Tanıtım Yılı. Bir önceki kültür bakanımız gitti. Kültürel tanıtımların sayısı artmalı. İki kültür arasında iletişim kuruyoruz. Mesela kült olmuş Tosun Paşa gibi filmlere kısa dublajlar yapıyoruz. Çok hoşlarına gidiyor. İpek Yolu Projesi canlanınca hızlı trenle Avrupa'ya ürünler gidecek. İş dünyasının da Çin kültürü ve Çince'ye yaklaşması gerekecek. İş dünyasının da derneğimize katkıda bulunmasını arzu ediyoruz. Burs kazanmış tüm öğrencileri eğitmeye hazırız.
Çinlileri tanımıyoruz
Son olarak neler söylemek istersiniz?
Bu karşılıklı bir durum. Çin'e giden kişilerin bir kısmı bocalıyor. Ama ön bilgi ile giderse fayda var. Türk ve Uygur restoranları fazla. Çinli helal restoranlar da var. Türkiye'de yaşayan Çinlilerin soslarla ilgili sıkıntısı var. Turistlerin durumu daha vahim. Turistlere Çin damak tadına uygun bir şey verilmiyor. Bizim yemeklerimizi sevmiyorlar. Soslara önem veriyorlar. Bilgi eksikliği çok fazla. Mesela Çinli turiste kahvaltıda çeşit çeşit peyniri diziyoruz, ama onların kültüründe peynir diye bir şey yok. Mesela Çinli'ye soğuk su verince şaşırıyorlar. Çünkü Çinli soğuk su içmiyor. Temel mesele tanışmak lazım. İki büyük kültürün birbiri ile tanışması lazım. Çinliler ve biz tarihi hikayelere önem veririz. İki kültürün birbirini öğrenmeye hakkı var. Bu iki rengi yakalarsak daha mutlu oluruz. Mümkün olduğunca daha fazla insanla irtibat halinde olmalıyız.
Dernek ne işe yarıyor?
Çin Kültür Hizmetleri, Çinliler için düzenlediği Türkçe kursları ile dilimizi Çinlilere öğretmekte ve sevdirmektedir. Çin’de ve Türkiye’de gerek yazılı gerek sözlü çeviriler yaparak İş insanlarımızın riskini en aza indirmektedir.
İlklere imza atıldı
Çin Kültür Merkezi; kurulduğu günden bu yana gerek Türkiye’de gerekse Çin’de yapmış olduğu kültür faaliyetleri ile Türk insanının Çin kültürünü daha iyi tanımasını, benimsemesini sağlamıştır.
