Çocuklukta yaşanan depresyon, genellikle isteksizlik haliyle kendini gösteriyor. Bu isteksizlik uyku ve iştahın bozulmasına yol açıyor, zamanla dikkatini toplamakta zorlanan çocuk, ruhsal bir çöküntü içerisine giriyor. Tüm bunları fark etmeleri için ailelere büyük sorumluluk düşüyor. Ebeveynlerin çocuklarının davranışsal tutumlarına ve söylemlerine dikkat etmeleri önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uz. Klinik Psikolog Gözdem Özdem, çocuklarda depresyona yol açan nedenler ve çocukları depresyondan korumak için uygulanan “oyun terapisi” hakkında bilgi verdi.
Yetişkinlik zor geçer
Çocukluk çağı depresyonu; bebeklik dönemi, oyun dönemi ya da okul dönemi yaşanan dış etkilerin çocuğa yansıtılması sonucu yaşanan bir uyum sorunudur. Bunun yanında çocukluk çağında depresyon yaşayan çocuklarda yetişkinlik döneminde de yine depresif bir döneme girme, bipolar bozukluk tanısı alma ya da yeme bozukluğu gibi sorunların görülme olasılığı artmaktadır. Buna karşın dikkat dağınıklığı da çoğu zaman depresyon ile karıştırılabilir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarının ruhsal sağlamlığını gözetmede çok dikkatli olmaları, bir sorun ile karşı karşıya kaldıklarında en kısa zamanda uzman desteğine başvurmaları önerilmektedir.
Birçok nedene bağlı olarak gelişebilir
Çocukluk çağı depresyonu;
1. Kardeşin dünyaya gelmesi ile görülebilir.
2. Çatışmalı aile ortamında görülebilir.
3. Ebeveynlerin farkında olmadan çocuğun üzerinde kurduğu baskı depresyona neden olabilir.
4. Davranışsal uyumsuzluk çocukluk çağı depresyonu nedeni olabilir.
5. Anne – baba kaybı ya da ebeveynlerin boşanması çocuklarda depresyona neden olabilir.
Çare oyun terapisinde
Oyun terapisi, kelimeler yerine oyuncakları koyarak/kullanarak çocukların kendilerini ifade edebilmelerine yardımcı olur. Yetişkinler için danışmanlık hizmeti almak ne ise, çocuklar için de oyun terapisi odur. Yetişkinler sorunları olduğunda bunu güvendikleri bir psikoterapist ile çözümleme sürecine girerler. Çocukların ise canlarını sıkan şeyleri fark edip, dile dökmeleri zordur çünkü kendilerini ifade etme yetenekleri henüz yetişkinler kadar gelişmemiştir. Oyun terapisi, çocuklara kendi düşüncelerini, duygularını, ihtiyaç ve arzularını onların en doğal yoluyla yani oyunla ifade etme olanağını sağlamaktadır. Alanında uzman bir oyun terapisti, çocukların problemlerini anlar ve çözer, aynı zamanda onların baş etme becerilerinin sağlıklı bir şekilde gelişmesine hizmet eder.
Kişilik gelişimi için de faydalı
Oyun terapisinin çocukların ruh ve kişilik gelişimine sağladığı faydalar şöyle sıralanmaktadır:
-
Çocuğun duygularını ifade etmesini kolaylaştırır.
-
Çocuğun kendine güveni artırır.
-
Çocuğun yaşamındaki travmatik olayların yarattığı anksiyeteyi azaltır.
-
Kişilerarası ilişkilerde sağlıklı bağlar yaratır.
Oyun terapisi ile oyun aynı şey değil
Oyun terapisti 3-11 yaş arası çocuklarla çalışmaktadır. Karmaşık yaşam olayları ve psikolojik zorluklarından şikâyetçi vakalar üzerinde durulmaktadır. Her çocuğun terapi süreci farklı bir hızla seyreder. Çünkü bu sürenin uzunluğu ya da kısalığı çocuğun yaşadığı travmanın ciddiliği ile ilgilidir. Özetle çocuğun olayı nasıl algıladığına göre değişiklik göstermektedir. Oyun terapisi ile oyun aynı şey değildir. Oyun terapisi çocukların hayat şartlarına doğal olarak verdiği reaksiyonları ortaya dökmesine imkân verir. Oyun terapistinin varlığı çocuğun kendini kabul edilmiş ve anlaşılmış olarak hissetmesine, zor durumların farkına varabilmesine uygun ortam sağlamaktadır.
Bu travmalara dikkat!
-
Aile ortamı çatışmalı olan, ebeveynleri boşanma aşamasında olan ya da aile içi şiddet gören çocuklar,
-
Duygusal, fiziksel ya da cinsel tacize uğramış çocuklar,
-
Evlat edinilmiş çocuklar,
-
Sevilen birinin ölümü ya da hastalığı ile karşılaşan çocuklar,
-
Sınır koyamayan ailelerin çocukları,
-
Kardeş kıskançlığı yaşayan çocuklar,
-
Tıbbi bir nedene bağlı olmayan baş ağrıları ya da mide ağrıları gibi fiziksel semptomlar yaşayan çocuklar,
-
Özgüven problemleri yaşayan çocuklar,
-
Kronik hastalık ile uğraşan çocuklar,
-
Dikkat eksikliği tanısı almış çocuklar,
-
Öfke kontrol bozukluğu olan çocuklar,
-
Ayrılık anksiyetesi yaşayan çocuklar,
-
Aşırı utangaçlık yaşayan çocuklar mutlaka uzmanlar tarafından takip edilmeli ve doğru yönlendirmelerle hayata yeniden sağlıkla devam etmeleri sağlanmalıdır.
