Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un Heniye'nin ölümü ile ilgili taziye mesajlarının Instagram tarafından engellediğini söyleyerek tepki göstermesinin üzerinden 2 gün geçmesinin ardından, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, sosyal medya mecrasına erişim engeli getirdi. BTK'nın site bilgileri sorgu sayfası kısmında ilgili karar yer aldı. Karara çok sayıda isim tepki gösterdi
ÖNCE INSTAGRAM KAPATILDI SONRA AYM'NİN SİTESİ ÇÖKTÜ!
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) kararıyla sosyal medya platformu Instagram'a erişim engellendi. Engellemenin nedenini açıklayan Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, “Instagram yönetimi; 'bildiğimi okurum, istediğimi yayınlarım, istediğimi yayınlamam' diyor. Biz bunu kabul etmedik, etmeyeceğiz. Değerlerimize saygı duyan, dezenformasyonsuz, daha temiz ve güvenli bir sosyal medya tesis etmek için ne gerekiyorsa yapacağız” dedi. Öte yandan Anayasa Mahkemesi (AYM) de duruma tepki göstererek, İletişim Başkanlığı'na basın ve ifade özgürlüğüne müdahale yetkisi veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin iptaline ilişkin gerekçesini açıkladı. Daha sonra AYM'nin sitesine de erişim sağlanamadı.
INSTAGRAM'IN KEYFİ OLARAK KAPATILMASI KABUL EDİLEMEZ
Önce Instagram'ın kapatılması ardından AYM'nin kararının ciddiye alınmayarak, AYM'nin sitesine ulaşılaması yoğun tepkilere sebep oldu. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, “Sosyal medya; her kesimin ticaret, haberleşme dahil birçok amaçla kullandığı bir platformdur. Bir sabah tüm ülkenin kullandığı bir mecranın keyfi olarak kapanması kabul edilemez. Instagram bir an önce açılmalı, iletişimden sorumlu akıllar sansür birimi gibi çalışmayı bırakmalı” dedi. Memleket Partisi Muharrem İnce de karara tepki gösterek, “Instagram’a erişim engeli getirme saçmalığı da neyin nesi? Bu nereden çıktı! Çok canın sıkıldıysa kendi İnstagram hesabını kapat, hem sen hem de biz rahat edelim” ifadelerini kullandı.
Türkiye önceki gün ilginç bir sabaha uyandı. Instagram kapatıldı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) kararıyla sosyal medya platformu Instagram'a erişim engellendi. 31 Temmuz günü İletişim Başkanı Fahrettin Altun sosyal medya platformu X hesabı üzerinden Haniye'nin ölümü sonrası taziye mesajı yayımlamış ve Instagramı'ın Heniyye ile ilgili paylaşımları engellediğine dikkati çekerek, “Ayrıca, Heniye'nin şehadeti dolayısıyla insanların taziye mesajı yayınlamasını herhangi bir gerekçe göstermeden engelleyen sosyal medya platformu Instagram'ı da şiddetle kınıyorum. Bu çok açık ve net bir sansür girişimidir” ifadelerine yer vermişti. İletişim Başkanı Altun'un bu paylaşımının ardından BTK tarafından 2 Ağustos tarihinde Instagram'a erişim engeli getirildi. BTK'nin site bilgileri sorgulama menüsünden Instagram'a erişim engeli kararı alındığı öğrenilirken erişim engelinin neden yapıldığına ve ne kadar süreceğine ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.
Adil duruş talep ediyoruz
BTK tarafından yapılan ilk açıklamada karara gerekçe olarak 'katalog suçlara uyulmaması' gösterildi. BTK açıklamasının ardından engellemeye ilişkin resmi açıklama geldi. X hesabından paylaşım yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, şunları söyledi: “Batılı ülkeler söz konusu olduğunda, sosyal medya platformlarının Katalog Suçlar başta olmak üzere birçok konuda hızlıca tedbir aldıklarını görüyoruz. Biz de baştan beri aynı hassasiyeti ve adil duruşu talep ediyoruz. Bu platformlar, kurallarına uydukları ülkelerde sundukları güvenli, temiz ve adil içerik mekanizmasının Türkiye'de de geçerli olmasını istiyoruz. Sağlayıcıların uyguladığı bu çifte standart, tüm dünya için ortak bir sorun. Şöyle bir hatırlayalım; gelin ülkemizde temsilcilikler açın, insanımızın hak ihlallerinin önüne geçelim dedik. Gelmek istemediler. Kendilerine bildirilen suçlara karşı gereken adımları yerine getirmediler. Birlikte daha temiz bir internet inşa edelim, milletimiz muhatap bulsun dedik, bir takım sanal ofislerle göstermelik işler yaptılar. Yaptığımız kanun değişiklikleri ile tüm bu arkadan dolanmaların önüne geçtik. Görüyoruz ki aynı anlayışı hala sürdürmeye çalışıyorlar. "Bildiğimi okurum, istediğimi yayınlarım, istediğimi yayınlamam" diyorlar. Biz bunu kabul etmedik, etmeyeceğiz. Değerlerimize saygı duyan, dezenformasyonsuz, daha temiz ve güvenli bir sosyal medya tesis etmek için ne gerekiyorsa yapacağız.”
Çok sayıda insan mağdur oldu
Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından sosyal medya platformu Instagram'ın engellenmesi büyük tepki çekti. Platform üzerinden gelir elde eden birçok girişim, esnaf ve fenomenin gelir kapıları bir anda kapatılmış oldu. Türkiye’de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından milyonlarca kişi sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanıyor. Sosyal medya hem gelir kapısı hem de uluslararası iletişimin önemli bir noktası haline geldi. Araştırmalara göre Türkiye’de sosyal medya kullanıcı sayısı, 57 milyonu aştı. Sirkhet Danışmanlık’ın verilerine göre Türkiye’de dijitalleşme ve internet kullanımı sürekli artıyor. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’de 74.41 milyon internet kullanıcısı var. Bu, nüfusun yüzde 87.16‘sına denk geliyor. TÜİK’in hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2023 yılında evden İnternete erişim imkanı olan hanelerin oranı bir önceki yıla göre 1.4 puan artarak yüzde 95.5 oldu. İnternet kullanım oranı, 16-74 yaş grubundaki bireylerde 2022 yılında yüzde 85,0 iken 2023 yılında yüzde 87.1’e yükseldi.
En popüler Youtube
Araştırmalara göre Türkiye’de toplam sosyal medya kullanıcılarının kullandığı en popüler platform 57.50 milyon kullanıcı ile YouTube. Hemen ardından ise onu 57.10 milyon kişi ile Instagram.takip ediyor. Üçüncü sırada yer alan Facebook’un 34.35 milyon, onu takip eden.TikTok’un ise 37.73 milyon kullanıcıya sahip. Beşinci sıradaki X veya eski adıyla Twitter‘ın 20.67 milyon, kariyer platformu LinkedIn’ın ise 16 milyon kullanıcıya sahip.
Türkiye Instagram'da lider
Bu yılın başında başında yapılan araştırmalar, Instagram’ın Türkiye’de en çok kullanılan sosyal medya platformu olduğunu gösteriyor. We Are Social Dijital 2024 Raporuna göre, kullanıcılar, günlük olarak ortalama 2 saatini Instagram’da geçiriyor. Instagram'ın Türkiye’deki her aktif kullanıcısının aylık kullanım süresi ise 32 saat 41 dakika. Bu rakam Türkiye’yi lider yapıyor. Brezilya 22 saat 27 dakika ile ikinci sırada gelirken, Arjantin 21 saat 24 dakika, Hindistan 19 saat 50 dakika ve Şili ise 19 saat.
VPN'lere akın var
Instagram, ünlülerin ve içerik üreticilerinin en çok tercih ettiği platformlardan biri. Burada yüksek takipçi edinmek birçok kişinin para kazanma alanı olarak da dikkat çekiyor. Sosyal medya kullanıcıları, platformun sunduğu görsel içerikleri, hikayeleri ve etkileşim imkanlarını kaçırmamak için VPN gibi yöntemlerle yasağı aşmaya çalışıyor. Instagram, kullanıcıların birbirleriyle etkileşim kurabileceği bir ortam sunuyor. Beğeni, yorum ve hikaye paylaşımlarıyla kullanıcılar arasında güçlü bir topluluk oluşuyor.
AYM de nasibini aldı
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından Instagram'a erişim engeli getirilmesi sonrası AYM, İletişim Başkanlığı'na basın ve ifade özgürlüğüne müdahale yetkisi veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin iptaline ilişkin gerekçesini açıkladı. Karar Resmi Gazete'de yayımlanırken Yüksek Mahkeme'nin resmi sosyal medya hesabından duyuruya ilişkin paylaşım silindi ve ardından AYM'nin sitesine erişim sağlanamadı. Instagram'a erişim engeli sonrası AYM'nin sitesine de girilememesi tepkilere yol açtı. Erişim krizi, sosyal medyanın yegane gündemi haline geldi...
Kim neye uyacak?
Karar sonrası çok sayıda isim olanlara tepki gösterdi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut, “Anayasa Mahkemesi, kendi verdiği kararın bile arkasında duramıyor. AYM, İletişim Başkanlığı'nın basın ve ifade özgürlüğüne müdahale etmesine imkân tanıyan yetkiyi veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ni iptal ettiğini Twitter üzerinden duyurduktan dakikalar sonra tweetini sildi. AYM'nin web sitesine bile erişilemiyor” dedi. CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ise “Anayasa Mahkemesi; benim de başvurucularından olduğum, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın (TİB) yetkilerinin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle düzenlenmesine ilişkin CBK kararnamesini 2014 yılında iptal etti. Dolayısıyla bugün İnstagram'ın tamamen kapatılması açıkça Anayasaya aykırıdır. Devletin kurumları; bu kurumların hukuka uygun davranmasını denetleyen Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararlara rağmen Anayasaya uymuyorsa, kim neye uyacak?” diye sordu.
AYM'nin ifade özgürlüğü yok
İYİ Parti Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan da “Anayasa Mahkemesi X hesabından yaptığı paylaşımı silmiş. Öyle bir ülke düşünün ki; Anayasa Mahkemesi’nin bile yazdıklarının, verdiği kararların arkasında durabilecek gücü yok” dedi. Prof. Dr. Yaman Akdeniz ise “Anayasa Mahkemesinin İletişim Başkanlığı ve iptal edilen yetkisini açıklıyorum. Bu karar zaten bu sabah Resmi Gazete'de yayınlandı. Böylece Başkanlığın "her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette" bulunma yetkisi ifade özgürlüğüne aykırı bulunarak, iptal edildi” şeklinde konuştu.
İmamoğlu: Özgürlüğe bir müdahale
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, sosyal medya platformu Instagram'a Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından erişim engeli getirilmesi üzerine Instagram yaptığı paylaşımla tepki gösterdi. Sosyal medyanın her kesim tarafından ticaret, haberleşme dahil birçok amaçla kullanıldığını vurguladı. İmamoğlu paylaşımında şu ifadeleri kullandı: “Aslında çok hızlı ve açıkça sınırları yok. Bir şehirle, bir ülkeyle bunu sınırlama şansınız yok. Ben kimi zaman bunu güçlü ve cesur demokrasinin çok önemli bir paydaşı olarak görüyorum. Bu yönüyle bugün yapılan kısıtlamayı çok sıradan aynı zamanda anlamsız, kimi zaman şunu da söylemek lazım, güçsüz yöneticilerin başvurduğu bir usul olarak yorumluyorum. Bu böyle olmaz, meseleleri böyle çözemezsiniz. Yasaklayarak çözemezsiniz ya da bir bahane uydurarak çözemezsiniz, yarın farklı uygulamalara evrileceğini konusunda da hesabını veremezsiniz. Bugün yapılan bu kısıtlamayı özgürlüklere yapılan bir müdahale olarak görüyorum.”
