Başarılı oyuncu ve sunucu Oktay Kaynarca’nın sunduğu Kim Milyoner Olmak İster, izleyicilere her hafta heyecan dolu dakikalar yaşatmaya devam ediyor. Yarışmanın son bölümünde ise 300 bin TL değerindeki soru dikkatleri üzerine çekti. Yarışmayı izlemeyenler ya da o an soruya denk gelmeyenler internette araştırmaya koyuldu. "Türkiye'de 1949'a kadar hangisini bulundurmak, kullanmak ve satmak yasaktı?" şeklindeki bu soru, birçok kişinin ilgi odağı haline geldi. İşte detaylar ve sorunun cevabı…
300 Bin TL’lik Soru Neydi?
Yarışmada yöneltilen sorunun dört farklı şıkkı bulunuyordu:
A- Çakı
B- Çakmak
C- Ayna
D- Tarak
Soru şu şekildeydi: “1949’a kadar Türkiye’de hangisini bulundurmak, kullanmak ve satmak yasaktı?”
Soru, Cumhuriyet’in ilk yıllarında alınan bir karar ve dönemin ekonomik politikalarıyla ilgiliydi. Cevap ise biraz şaşırtıcıydı: B şıkkı yani Çakmak.
1949’a Kadar Türkiye’de Çakmak Neden Yasaktı?
Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye, ekonomik bağımsızlık ve kendi kaynaklarını daha etkin kullanma hedefleri doğrultusunda çeşitli kararlar aldı. Çakmak bulundurmak, kullanmak ve satmak yasağı da bu kararların bir parçasıydı.
- Kibritin Desteklenmesi: Türkiye’de çakmak ithalatı o dönemde döviz kaybına yol açıyordu. Bunun yerine, devlet tarafından desteklenen kibritin kullanılması teşvik edildi.
- Devlet Tekeli: Kibrit üretimi ve satışı, devletin tekelindeydi. Bu nedenle çakmak gibi alternatif ürünler, hem ekonomik hem de ticari sebeplerle yasaklandı.
- İthalatın Kontrolü: 1920’li ve 1930’lu yıllarda, yerli sanayiyi desteklemek amacıyla bazı ürünlerin ithalatı sınırlandırılmıştı. Çakmak da bu ürünlerden biriydi.
Yasağın kalktığı 1949 yılına kadar Türkiye’de çakmak kullanımı yasaklıydı. Bu yasağa rağmen, bazı bireylerin yurtdışından kaçak yollarla çakmak getirdiği de biliniyor.
Tarihi ve Ekonomik Bağlamda Çakmak Yasağı
1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Türkiye, ekonomik bağımsızlık hedefi doğrultusunda birçok adım attı. O dönemde dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla bazı ürünlerin ithalatı yasaklandı. Çakmak da bu ürünler arasında yer alıyordu.
- Döviz Koruma Politikası: Türkiye, o yıllarda döviz rezervlerini koruma politikası izliyordu. Çakmak ithalatı, ülkeden döviz çıkışına neden oluyordu.
- Kibrit Endüstrisinin Korunması: Kibrit, o dönemde yerli üretime dayalı bir üründü. Kibrit üretiminden elde edilen gelir, devlet ekonomisine katkı sağlıyordu. Bu nedenle çakmak gibi ürünlerin rekabet yaratması istenmedi.
Kim Milyoner Olmak İster’de Yarışmacının Yanıtı
300 bin TL değerindeki bu soru karşısında yarışmacı bir süre düşündü. Sorunun içeriği, tarih bilgisi gerektiriyordu. Yarışmacı doğru yanıt olan “Çakmak” cevabını verdi ve büyük bir ödüle bir adım daha yaklaştı.
Çakmak Yasağına Dair İlginç Bilgiler
Çakmak yasağı, günümüzde birçok kişi için şaşırtıcı bir bilgi olabilir. Ancak Cumhuriyet’in ilk yıllarında alınan bu kararlar, dönemin ekonomik gerçeklerine uygun bir strateji olarak görülüyordu.
- Kibrit Kullanımının Teşviki: O dönemde her evde kibrit bulunuyordu. Çakmak yasağı, kibrit kullanımını artırdı ve yerli üretimi destekledi.
- Kaçak Çakmaklar: Yasağa rağmen, bazı kişilerin yurtdışından kaçak yollarla çakmak getirdiği biliniyor. Bu çakmaklar, o dönemde lüks bir eşya olarak kabul ediliyordu.
Çakmak Yasağı Ne Zaman Kalktı?
Çakmak yasağı, 1949 yılında sona erdi. Bu tarihten sonra çakmak ithalatı serbest bırakıldı ve kullanımına izin verildi. 1949’dan sonra çakmak, Türkiye’de yaygın olarak kullanılan bir ürün haline geldi.
Kim Milyoner Olmak İster Hakkında
ATV’nin uzun soluklu yarışma programı Kim Milyoner Olmak İster, bilgi yarışması formatıyla izleyicilere heyecan dolu anlar yaşatıyor. Oktay Kaynarca’nın sunumuyla devam eden yarışma, her bölümde milyonlarca kişiyi ekran başına kilitliyor. Yarışmada yer alan sorular, hem genel kültür hem de tarih bilgisine dayalı içeriklerden oluşuyor. 300 bin TL değerindeki bu sorunun da büyük bir ilgi uyandırdığı görülüyor.
Kim Milyoner Olmak İster’de Daha Önce Sorulan Benzer Sorular
Kim Milyoner Olmak İster’de zaman zaman geçmişe dair ilginç sorular da yer alıyor. Daha önceki bölümlerde de şu sorular dikkat çekmişti:
- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın belediye başkanı kimdir?
- Dünyanın en eski yazılı kanunları hangi medeniyete aittir?
- Osmanlı döneminde kullanılan ilk banka hangisidir?
Çakmak ve Kibritin Tarihçesi
- Çakmak: Çakmak, 20. yüzyılın başlarında daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı. Ancak Türkiye’de ekonomik sebeplerle uzun bir süre yasaklı kaldı.
- Kibrit: Kibrit, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ithal edilen bir üründü. Cumhuriyet döneminde ise yerli üretimi teşvik edildi.
