AA- Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), Türkiye'nin coğrafi zenginliklerinin yurt dışında da tanıtılması ve tescili amacıyla çeşitli çalışmalar gerçekleştirirken ülkenin Avrupa Birliği (AB) nezdinde coğrafi işaret alan ürün sayısı 9'a, başvuru sayısı ise 45'e yükseldi.
Son olarak Antakya künefesinin de AB tarafından tescillenmesiyle Türkiye'nin Avrupa'dan tescilli coğrafi işaret sayısı 9'a ulaştı. Aydın inciri ve kestanesi, Gaziantep baklavası, Malatya kayısısı, Milas zeytinyağı, Bayramiç beyazı, Taşköprü sarımsağı ve Giresun tombul fındığı daha önce tescil edilmişti.
Türkiye'nin AB'nin tescil sırasında bekleyen 45 coğrafi işareti daha bulunuyor.
Bunlardan Kırkağaç kavunu, Demirci hünnabı, Amasya çiçek bamyası, Bursa siyah inciri, Hopa hamsili ekmeği, Safranbolu safranı, Suruç narı, Manisa sultani çekirdeksiz üzümü ve mesir macunu, Isparta gülyağı, Bursa şeftalisi, Ezine peyniri, Urla sakız enginarı, Rize çayı, Ayaş domatesi, Kilis zeytinyağı, Hüyük çileği, Bingöl balı, Melli inciri, Osmaniye yer fıstığı, Hatay kaytaz böreği, Tarsus sarıulak zeytini ve Silifke yoğurdu için geçen yıldan bugüne AB nezdinde tescil başvurusu yapıldı.
Ayrıca, Afyonkarahisar pastırması ve sucuğu, Antep fıstığı, Kayseri pastırması, mantısı ve sucuğu, İnegöl köftesi, Maraş çöreği, Milas yağlı zeytini, Gaziantep menengiç kahvesi, Tonya tereyağı, Aydın memecik zeytini ve zeytinyağı, Bursa kestane şekeri, Erzurum su böreği, İpsala pirinci, Maraş tarhanası, Araban sarımsağı, Edremit Körfezi yeşil çizik zeytini, Çağlayancerit cevizi, Gemlik zeytini ve Edremit zeytinyağı için tescil başvurusunda bulunulmuştu.
Bunlardan Suruç narı, Çağlayancerit cevizi, Gemlik zeytini ve Edremit zeytinyağı için tescil onaylarının bu yılın ilk yarısında çıkması bekleniyor.
"Tescilli coğrafi işaret sayısını hızla artıracağız"
TÜRKPATENT Başkanı Cemil Başpınar, kurumun bu yıl tarihinde ilk kez AB'ye doğrudan başvuru yapma yetkisini kullanarak 10 coğrafi işaretli ürünün tescili için toplu başvuruda bulunduğunu söyledi. Başpınar, "Ülkemizin uluslararası düzeyde tescilli coğrafi işaret sayısını hızla artıracağız." dedi.
Kurum, ayrıca, coğrafi işaret konusunda farkındalığın artırılması, tescilli ürünlerin ön plana çıkarılması ve bu alandaki e-ticaret faaliyetlerine destek olunması amacıyla Hepsiburada firmasıyla protokol imzaladı.
Yunus Emre Enstitüsü (YEE) ile coğrafi işaretler için de işbirliğine gidildi. Bu kapsamda TÜRKPATENT'in tescillediği ürünlerin Enstitünün dış temsilcilikleri aracılığıyla yurt dışında tanıtılması, böylece hem ihracat potansiyellerinin artırılması hem de katma değerlerinin yükseltilmesi amaçlanıyor.
Başvuruda Konya, tescilde Gaziantep önde
Türkiye'de 2002'de 31 olan tescilli coğrafi işaret sayısı geçen yıl sonu itibarıyla 43 kat artışla 1341'e ulaştı.
Geçen yıl en çok coğrafi işaret başvurusu yapan il 37 ile Konya olurken en çok tescil alan il 27 ile Gaziantep olarak kaydedildi.
Geçen yıl ayrıca 39 geleneksel ürün için başvuruda bulunuldu. Bu ürünler TÜRKPATENT tarafından değerlendiriliyor.
Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı, coğrafi kaynak belirtmek, geleneksel bilgi ve kültürel değerlerle de şekillenebilen üretim metodunu ve kalitesini garanti etmek, pazarda ürünleri ayırt ederek pazarlama aracı olmak, ürün taklitçiliğiyle mücadele etmek gibi işlevlere sahip bulunuyor.
Bu nedenle diğer sınai mülkiyet haklarından farklı olarak coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı, üreticilere sağladığı hakların yanı sıra yerel üretimin ve kırsal kalkınmanın desteklemesinde önemli rol oynuyor.
Coğrafi işaret tescil ettiren tüzel kişilikler içinde en büyük payı, ticaret ve sanayi odaları alıyor. Belediyeler, ticaret borsaları ve valilikler en fazla tescili bulunan kurumlar olarak ticaret ve sanayi odalarını takip ediyor.
