Türkiye fındığına sahip çık

Karadeniz bölgesinin en büyük geçim kaynaklarından birisi olan fındıkta değersizleştirme projeleri devam ediyor. Binlerce ailenin ekmeği, aşı ve geçim kaynağı olan fındıkta oyun üzerine oyun oynanıyor. Dünya fındık üretiminin yüzde altmış beşini elinde bulunduran ülkemiz, İtalya ablukasında kalmış durumda. Türkiye Fındığının yüzde seksenini yok pahasına İtalyanlara teslim ediliyor.

Üreticilerin merakla beklediği fındık fiyatları açıklandı. Tarım ve Orman Bakanlığı ile TMO'nun yaptığı açıklamaya göre, Levant kalite fındığın kilogram fiyatı 130 TL, Giresun kalite fındığın kilogram fiyatı ise 132 TL olarak belirlendi. Fındık, meşakkatli ve bakımı zor bir üründür. Bakımları hasat sonundan başlar yeni ürün başlangıcına kadar devam eder.

Üretici zarar ediyor
Hasat sonu budama dediğimiz işlem başlar, sık olan fındık dallarının aralarını açma işlemidir. Sonrası kışlık gübre, bahara doğru zararlı otlar için çeşitli kimyasallar ve yazlık gübre atılır. Ardından yabani otlar biçilir, ürün hasadına yakın filiz denilen yeni büyümeye başlayan fidanlar kesilir ve tekrar yeniden büyüyen yabani otlar temizlenir. Sonrası insan gücüne dayalı toplama, taşıma, ayıklama ve kurutma işlemleriyle devam eder. Bu döngü her yıl böyle sürüp gider. Bu kadar gider kalemleri olan bir ürünün maliyetini siz hesaplayın.

İtalya'da fındık fiyatları kilogram başına, Bölgeye ve kaliteye bağlı olarak 7,31 € ile 16,00 € arasında değişiyor. Yani bizim Türk lirası değeri ortalama 400 TL civarında. En kaliteli ürünü üreten ve en büyük üretici konumunda olan ülkemizde 130 TL fiyat veriliyor. Sahip olduğumuz altın değerdeki ürünü bile bedava denilecek bir ücretle İtalya'ya veriyoruz. Bu kadar beceriksiz ve milli ürününe sahip çıkamayan bir ülkeyiz.

Ülkemizde yüzlerce fındık entegre tesisleri var. Biraz büyüyen ve ses getiren firmaları İtalyanlar geliyor satın alıyor. Üretici ürününü TMO yerine piyasanın altında peşin para ödeyen tüccara satıyor. Çünkü; bir an önce fındığını paraya çevirip borçlarını ödemek zorunda kalıyor. Türk firmaları sadece tüccardan alıp fındığı kırar, kalibreye göre ayırır kavuracaksa kavurur ve hepsi dış firmalara fındığını satmak için uğraşır ve fiyatı İtalya belirler.

Her yıl olduğu gibi TMO fındık alır ödeme konusunda üreticiyi bekletir. Sonra depolarındaki biriken fındığı zararına yine bu malum firmalara satmak zorunda kalır. Bu malum firmaların bu ülkede devletten bağımsız rekolte sayımı yapmasına göz yuman bizler değil miyiz? Bu yapı bu ülkenin bütün fındık bahçelerini takip cihazları ile işaretleyerek bilgileri yurtdışına çıkaran bir yapıdır. Üretici emeğine ve ürününe sahip çıkmalıdır. Çiftçi birlikleri kurulmalı ama bu birliklerin başına fındık fabrikası olanlar geçmemeli bağımsız olmalıdır.

Fındık üreticisi kandırılıyor
Fındığa geçtiğimiz sene 84 TL taban fiyat verilmişti. Yıl içinde ürün azlığından fiyat 138 TL ye kadar çıktı. 130 TL fiyat verirseniz, buna taban fiyatına yüzde elli zam yaptık diyemezsiniz. Geçen sene, 138 TL’ye kadar sattığınız fındığın fiyatını 130 TL’ye indirdik denir. Geçtiğimiz sene sadece yukarıda saydığım üreticinin gider kalemleri yüzde iki yüz artmışken, siz 138 TL çıkan fiyatı 130 TL olarak açıklayıp yüzde elli zam yaptık diyemezsiniz. Bu fiyat oyunu üreticiyi kandırmaktan ve emeğini çalmaktan başka bir şey değildir.

Kavrulmuş fındık elde etmek için, 320 TL’lik kabuklu fındık kırmanız gerekir. 1 kg Kavrulmuş fındık 1.400 TL. Üretici 1 kg kavrulmuş fındık için, bütün harcamaları, bir yıllık emeği dahil olmak üzere 320 TL kazanacak. Fındık satışını ve ticaretini yapanlar ise toplamda kg başına 1.080 TL kazanacak. Ne güzel bir dünya! Böyle bir emek hırsızlığını başka ülkede görme şansınız yok. Üreticisini ürününe küstüren, ekip biçmekten elini çektiren ve mili ürünlerini değersizleştiren bir ülkede, ekonomik kalkınmadan bahsetmemiz mümkün değildir. Uyan ey halkım! Uyan bak gör kim seni soyan. Ey halkım! Milli ürünlerine sahip çık emeğini çalmalarına müsaade etme.
Sağlıcakla…