Değişimin en önemli sınavı yerel seçimler

Yerel seçimler geleceğe dair birçok bakımdan sınav niteliğini taşıyor. Bir kere CHP’deki yeni yönetimin ilk önemli sınavı olacak bu yerel seçimler. İkinci olarak, 2024 yerel seçimleri 2028 seçimleri için de bir sınav olacak, daha doğrusu 2024 seçimleri 2028 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kapısını açacak. Bu seçim, bu alandaki işaret fişeği niteliğini taşıyor. Hatta duruma göre 2028 seçimlerini yakınlaştırabilir de eğer AKP ve Cumhur İttifakı bu seçimde bir hezimete uğrarsa iktidarını dört yıl sürdüremez.

Tabi yerel seçimler başta ana muhalefet partisi olmak üzere muhalefet için tabiri caizse öyle çanta da keklik de değil. Önlerinde birtakım handikaplar var, avantajlar olduğu kadar dezavantajlar var. Tabi siyaset imkân dahilinde olanı mümkün kılma sanatı, bu da siyasetçinin hünerine ve başarısına kalmış bir durum.

Bence başarı için olmazsa olmaz üç önemli adım söz konusu. Birincisi, hedeflerin net olarak ortaya konulmasıdır. İkincisi bu hedefleri gerçekleştirecek projelerin oluşturulmasıdır. Üçüncüsü de projeleri uygulayacak kadroların ortaya çıkarılmasıdır.

Yerel seçimler söz konusu olduğunda özellikle değişim rüzgarının ülke sathına yayılması, doğru adayların belirlenmesi, doğru ittifakların kurulması da çok önemli. Gerisi herkesin konfor alanından çıkarak çalışmasına bağlı.

Yerel seçimlerin önündeki handikaplar

Yerel seçimlerin önündeki en önemli handikaplardan biri genel seçimler sonrası seçmenin bir kısmında meydana gelen duygusal kopuştu. Genel seçimlerin kaybedilmesi tabanda hayal kırıklığı yaratmıştı, bu nedenle bir kısım seçmende öfke ile beraber bir kızgınlık oluşmuştu. Bu kızgınlık ve öfke giderek bir duygusal kopuşa neden olmuştu. Bu da sandığa gitmeme şeklinde tezahür edecekti. Şimdi değişimle birlikte özellikle CHP tabanında (en azından bir kısmında) oluşan bu tepkinin sönümleneceğini düşünüyorum. Çünkü her değişim yeni bir umut yaratır, umudun yeniden doğması motivasyonu artırır, bu da sandığa olumlu yansır.

Değişimin içi doldurulmalı

Tabi değişim salt başlı başına gerçekleşecek bir durum değil. Anadolu’da bir söz var “bal bal demekle ağız tatlanmaz” diye. O nedenle değişimin içinin nasıl dolduracağı merak konusu. Eğer gerçekten değişimin içi doldurulursa toplumda karşılık bulur ve giderek yayılır. Çünkü değişim bulaşıcıdır, bu noktada önemli olan bu değişim talebinin ülke siyasetine de sirayet ettirilmesidir.

Değişimin içinin doldurulup doldurulmayacağının ilk sınavı Tüzük Kurultayı olacak. Çünkü değişim bir niyettir, niyet yapmanın yarsıdır, ama diğer yarısı yapılacaklara bağlıdır. Bu noktada samimiyet ve değişim için ortaya konulacak irade önemli olacaktır. Tüzük değiştirilirken parti içi iktidarı sürdürme kaygısı güdülmemeli, ülkede iktidar olma hedefi ile hareket edilmelidir. Bu noktada Özgür Beyin bundan sonra göstereceği performans, tutum ve davranışlar da bu eğilimin nasıl evrileceğini belirleyecektir.

Yerel seçim sınavı ve başarının anahtarıdır

İkinci önemli sınav yerele seçimlerdir. Yerele seçimlerde sadece belediye başkanları değil (daha yeni olmasına rağmen) ister istemez yeni genel başkan da oylanacak. Daha da önemlisi yukarıda belirttiğimiz gibi 2024 yerel seçimleri 2028 genel seçimlerin anahtarıdır. Bu seçim ya o anahtarı açacak ya da kapatacaktır. O nedenle çok önemlidir.

Yerel seçimlerde başarılı olmanın üç adımı söz konusu. İlk adım partinin sayın Özel’in dediği gibi bir seferberlik ruhu ile bu hedefe kilitlenmesidir. Örneğin hedef kazanılmış 11 büyükşehir belediyesine 3-4 tane daha eklemek ve bu sayıyı 15 çıkarmak olabilir. Aynı şekilde il ve ilçe, belde bazında belediye sayısını artırmak genel başkanın kırmayı hedeflediği cam tavanı kırmanın da ilk adımı olacak.

Peki bu hedefe nasıl ulaşılacak? Burada iki adım var. İlki yeni kentsel anlayışı ortaya koymaktır. Diğer bir deyişle bir yerel yönetim modeli ve bu modeli gerçekleştirecek olan projelerin ortaya konulmasıdır. Bu program inandırıcı, gerçekleştirilebilir, verimli, katılımcı ve çağdaş bir anlayışı içermelidir.

Üçüncü adım ise bunları uygulayacak, yani yerel programı hayata geçirecek nitelikli kadroların ortaya konulmasıdır. Bu da iki şekilde olur. Bir, değişime oy versin vermesin, ya da desteklemiş olsun olamasın, başarılı olan belediye başkanları yeniden aday gösterilmeli. İkincisi de yeni gösterilecek adayların ahbap çavuş ilişkilerinden uzak liyakat ve ehliyet sahibi ve tabi kazınacak adaylar olması gerekir. Tabi sadece seçimi kazanmak yetmez seçimden sonraki süreci kazanmamak da çok önemli. Nitekim 2024 seçimleri 2028 seçimlerinin kapsıdır derken bunu kastediyoruz.

Nitekim, Özel, Sözcü yazarı İsmail Saymaz’a verdiği röportajda şöyle diyor: “Yerel seçimde stratejiniz ne olacak?” sorusuna verdiği yanıtta şöyle diyor: “Veriye ve ölçme değerlendir­meye dayalı, bilimsel ve objektif kriterler olacak. Doğru yerde, doğ­ru adayı, doğru şekilde ilan etmek seçimin yüzde 51'i. Bunun peşin­den koşacağız. Eş, dost, arkadaş asla olmayacak. Asla hiçbir başkan değişim karşıtı diye cezalandırıl­mayacak. Hiçbiri değişimci diye ödüllendirilmeyecek”

Süreci doğru ve etkin yönetmek önemli

Bütün bunları planlamak, kırıp dökmeden iyi biçimde yönetmek yeni ekibin de karnesini oluşturacaktır. Yeni yönetim bu noktada hem bir avantaja hem dezavantaja sahip. Avantaj, değişim rüzgarının esmesidir, bu rüzgârı arkalarını alarak dahada büyütebilirler. Dezavantaj ise sürenin çok kısıtlı olmasıdır. Beş ay gibi kısa bir sürede bütün bunları başarmak zor olsa da zoru başarmaktan başka yol görünmüyor. Mümkün mü, mümkün. Zaten siyaset imkân dahilinde olanı mümkün kılma sanatı ve hüneri değil mi? Bakalım bu hüneri yeni ekip ortaya koyacak mı koymayacak mı?

Bir dezavantaj da ilk tur oylamanın ortaya koyduğu gerçektir. İlk turda Özel %51 Kılıçdaroğlu %49 oy aldı. Başta da belirtiğimiz gibi bu noktada birlik ve bütünlüğün sağlanması önem taşıyor. Aksi taktirde az da olsa küskünlükler, kopuşlar yaşanabilir ve bu da sürece zarar verir, pahalıya mal olur. Bunu görüp ona göre hareket edilmelidir.

Yerelde ittifak ya da iş birliği meselesi

Gelelim yerel seçimlerde başarılı olmanın en önemli argümanına, o da ittifak ya da iş birliği kurulması meselesidir. Bu noktada üzerinde durulması gereken iki parti söz konusu, bunlar İyi Parti ve HEDEP’tir.

İyi parti daha önce yerel seçimlere ayrı gireceğini söylemişti, eğer bu tavrında ısrar ederse diyecek bir şey yok. O taktirde bütün Türkiye’de kaybederek bir çeşit harakiri yapmış olacak, AKP’ye kazandıracaktır. Yok eğer tavrını yeni konjonktüre göre gözden geçirecekse özellikle Ankara ve İstanbul için ayrıntıları daha sonra açıklanacak kazan kazan politikası uygulanabilir.

Yerel seçimlerde anahtar HEDEP ve Kürt seçmen

Fakat asıl anahtar 2019 seçimlerde olduğu gibi bu seçimde de HEDEP ve Kürt seçmen olacak. Çünkü yeni kazanılan beş belediyenin tümünde o zamanki HDP’nin damgası var. HDP ve ardından Yeşil Sol Parti 2019 ve 2023 seçimlerinde CHP ile bir ittifak yapmamıştı. Böyle bir talepleri de yoktu zaten. Bu iki seçimde de amaç AKP ve Cumhur İttifakına kaybettirmekti ki 2019’da bunu başardılar. 2023 seçimlerinde de en yüksek oyu blok olarak gene bu çizgi verdi.

2024 seçimleri içinse artık bir strateji değişikliğine girdiklerini ileri sürüyorlar. O da şu; bu seçimde diğerlerinde olduğu gibi gizli kapaklı görüşme, görünür olmayan bir destek ve iş birliğinden yana değiller. HEDEP bu seçimde açık kapı politikası ile şeffaf biçimde toplumun önünde bir müzakere ve diyalog yürütmek istiyor. CHP buna yanaşırsa yerellerde bir iş birliği yaşanabilir ve yerel seçimler tekrar kazanılabilir.

CHP’nin de artık bu konularda açık yürekli davranması, AKP ve MHP tuzağına düşmemesi gerekir. HEDEP’in de tıpkı AKP ve MHP gibi yasal ve anayasal bir parti olduğunu o nedenle kendisi ile her türlü diyalogu kurabileceğini topluma açık biçimde deklere etmelidir. Bunları söylerken AKP ve MHP ne der diye endişe etmemeli. Nitekim AKP böyle bir adım attığında (ki geçmişte attı) CHP ne diyecek diye düşünmemişti. Doğal olarak muhalefet de böyle davranmalı ve iş birliği ile yerel seçimlerde zafere ulaşmalıdır. Eğer o kilit bu anahtarı açarsa bundan sonra açılacak olan kapı Türkiye’de iktidar değişikliği olacaktır.

Sonuç

Bu yazıyı şöyle özetleyelim. Bundan sonra yeni yönetimin önünde evvel emirde başarı ile aşılması gereken üç önemli konu var. Bunlar aynı zamanda yeni yönetimin başarı ölçüsünü de yansıtacaktır. Bunlar 1) partide bütünlüğü sağlamak 2) değişimin gereğini yapmak ve içini doldurmak 3) yerel seçimlerde başarılı olmaktır.

Genel seçimden sonra meydana gelen duygusal kopuş değişimle bir nebze giderilmiş oldu ama onun yerine başka bir sorun oluştu. Kılıçdaroğlu’nun gitme biçimi bir kesimde bir kırılmaya yol açtı. Bu tamir edilmezse sonuçları sandığa yansıyabilir. Tarihte de görüldüğü gibi en önemli liderler birlikçi olanlar bütünlüğü koruyanlar olmuş. Şimdi CHP’de yeni yönetimin önünde böyle bir görev var.

İkincisi değişim kavramanın içinin doldurulması için bir iki kurultay gerekecek. Tüzük Kurultayı parti içi demokrasiyi, Programa ilişkin değişiklikler ise ideolojik duruşu ve söylem ve halkla kurulacak diyalog ise topluma umut ve güven verip vermemeyi belirleyecektir.

Yerel seçimlerde başarı ise olmazsa olmazlardan. Mamafih 2024 yerel seçimleri aynı zamanda 2028 genel seçimlerinin de kapısını açacak anahtar olacak. Bu noktada ittifaklar, her yerin kendi özgün koşullarına göre kurulacak iş birlikleri önem kazanacaktır. Tabi objektif bir şekilde liyakat ve ehliyeti öne alan doğru yere doğru aday belirlenmesi, belediyeler için yeni bir model ortaya konulması da önemli.

Sonuçta başarı için artık hedeflerin netleştirilmesi, proje ve programların ortaya konulması ve bunu uygulayacak kadroların öne çıkarılması gerekir.