İstanbul Gelişim Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nden Dr. Gül Yücel ile Dr. Üyesi İlke Ciritci, farklı semtlerden 100 basamağın üzerinde seçilen 26 örnek üzerinde inceleme yaptı. Yerinde tespit ve incelemelerde merdivenli sokakların topografya ilişkisi, peyzaj, bina bağlantıları, basamak yapısı, kullanım amacı ve yoğunluğu ile deprem başta olmak üzere, sel ve yangın gibi afetlerde acil durum riskleri değerlendirildi.
“RİSK OLUŞTURABİLECEK ETKENLERİN ÖNCEDEN TESPİT EDİLMESİ GEREKİYOR”
Afet durumunda yayalaştırılmış sokaklara nasıl yaklaşılması gerektiğini ele alan Dr. İlke Ciritci, "Bahsettiğimiz afet durumu ani sel baskını, yangın ya da deprem olabilir. Ani sel baskınları da neredeyse deprem kadar çok can alan bir afet durumu. Yayalaştırılmış sokaklarda risk oluşturabilecek bütün etkenlerin önceden tespit edilmesi gerekiyor. Herhangi bir afet durumunda doğru yaklaşımlarla buralara müdahale edilmesi gerekir. Örneğin, Cezayir Sokak hem gündüz hem de gece oldukça yoğun kullanılıyor. Merdivenli sokaklara bir afet durumunda araç girmesi de söz konusu değil. Mesela bir yangın durumunda bütün sistemlerin birbiriyle entegre çalışması ve hemen müdahale edilmesi çok önemli" diye konuştu.
"ANİ SU BASKINLARINDA ŞELALE ETKİSİ OLUŞUYOR"
Merdivenli sokakların ani su baskınları neticesinde şelale etkisi oluşturduğunu söyleyen Ciritci, “Merdivenlerin hangi basamağında suyun daha yoğun şelaleşme etkisi yarattığı tespit edilmeli. Bu noktalarda önlemler almak çok önemli. Yönetmeliklerde yazılı olan erişilebilirlik standartlarının tam olarak sağlanması gerekiyor. Bir afet anında insanlar kaçarken bu alanlardaki olumsuzluklardan etkilenmemeleri için gerekli tedbirin alınmış olması gerekiyor. Burada dikkati çekmek istediğimiz husus binalara sonradan eklenen eklentiler. Teras kartlarının çoğunlukla kat kullanımına açılması ve binalara gelişigüzel cam ve camekânların eklendiğini görüyoruz. Bunlar afet anında yanacak olumsuzluğu ve kayıp sayısını artıracak durumlardan. Cezaryir Sokağı'da bu anlattığıma iyi bir örnek” dedi.
"MERDİVENLİ SOKAKLARA STANDART GETİRİLMELİ"
Sokak üzerindeki gölgelik, klima ve saçaklar gibi duvara dışardan monte edilmiş eklentilerin de ciddi zararlara yol açacağını söyleyen Ciritci, "Binalara yapılacak eklentilerin uzmanlar tarafından doğru tespit ve restorasyonlarla yapılması gerekiyor. Aksi takdirde deprem esnasında binadan kendini canlı kurtaran biri yine bu binadan düşen eklenti sonucunda yaralanabilir hatta hayatını kaybedebilir. Merdivenli sokaklar genelde dar olan yerler. Bizim önerimiz binalara yapılan eklentilerin düzenli bakımının yapılması ve bir standardın getirilmesi. Eklentilerin binaya doğru yöntemlerle kenetlenmesi gerekiyor. Eklentilerin deprem olmadan dahi düşebileceğini söyleyen bakım ve onarım uzmanları, bu eklentileri düzenli olarak kontrol etmelidir. Sosyal kullanıma açılmış olan merdivenli sokaklarda denetlemeler çok önem arz ediyor" ifadelerini kullandı. DHA
