Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, İstanbul depremi için kapsamlı çalışma yaptıklarını belirterek, "Kentsel dönüşümü kolaylaştırabilmek adına da çalışma yapıyoruz. İstanbul'daki bütün belediyeleri davet ettik, geldiler. İstanbul depremi adına, çıkabilecek bütün engelleri aşacak şekilde bir yasa taslağı hazırlamaya başlıyoruz" dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Kayseri'deki programının 2'nci gününde, "Medya Buluşması'nda kentte görev yapan basın mensuplarıyla bir araya geldi. Programa, Kayseri Valisi Gökmen Çiçek, milletvekilleri, büyükşehir ve ilçe belediye başkanları, kentte görevli ulusal ve yerel basın kuruluşlarının temsilcileri katıldı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, "Bir taraftan şehircilik, bir taraftan iklimle ilgili aklınıza gelebilecek her türlü sorunlar, bir taraftan çevre konuları bizim zaten gündemimizde bolca meşgul eden işler. Ama bir taraftan da son dönemde TOKİ gibi, Emlak Konut gibi, Milli Emlak gibi birtakım birimlerin bağlanmış olması bizim iş yükümüzü iyice arttırdı. Tabii bunlar benim de çok yabancı olduğum işler değil. Fakat Bakanlık tarafında özellikle iki konu çok daha ön plana çıktı. Olağanüstü bir hadise çünkü bu. Birincisi 6 Şubat'ta meydana gelen deprem meselesi. Gerçekten hepimizi çok üzdüğü gibi epeyce de meşgul eden bir yapıya kavuşturdu. İkincisi de bütün bilim adamlarının uyarmasıyla birlikte biraz daha dikkat çeken ama bizim yıllardır gerek benim bakanlığımda, eski bakanlığım döneminde, gerekse benden sonra gelen arkadaşımızın da gayretleri oldu. Bugün de aynı gayretin sürdüğü İstanbul depremine hazırlık meselesidir. Yani Bakanlığın çok önemli iş kolları arasında birçok alan, faaliyet olmasına rağmen bu söylediğim iki konu çok daha ön plana çıkmaya başladı" ifadelerini kullandı.
6 Şubat depremlerinin yıkıcı etkisinden bahseden Bakan Özhaseki, "18 ilimiz etkilendi. Tam 14 milyon insan da bir türlü az veya çok zarar gördü. Orada özellikle 680 bin konutumuz ve 170 bin civarında da iş yeri, depo vesaire gibi tek katlı bizim binalarımız ya ağır hasarlı ya orta hasarlı olarak yıkımını bekliyor. Karşımızdaki tablo gerçekten çok büyük. Bazı şehirlerde merkezler neredeyse yüzde 90 oranında yok oldu, Hatay gibi. Antakya'nın yüzde 90'ı yok. 254 bin konutla Hatay, ön planda gözüküyor. Kahramanmaraş'ta 112 bin konutun yıkılması ve yeniden yapılması söz konusu. Malatya'da 103, Adıyaman'da 64 bin gibi büyük büyük sayılar var. Birkaç tane şehrin yeniden yapılması demek" diye konuştu.
İstanbul ile ilgili de konuşan Bakan Özhaseki, "Bugün geldiğimiz noktada 1 milyon 900 bin vatandaşımız şu anda evlerinden uzakta. Bunlardan 80 bin vatandaşımız, şu anda yurtlarda, sosyal tesislerde misafir ediliyor. 525 bin kişi konteyner kentlerde kalıyor. Çadırlarda kimse kalmadı. 325 bin aileye de kira yardımı yapmaya devam ediyoruz. 325 bin ailede de toplamda 1 milyon 300 bin kişi bulunduğunu söyleyebiliriz. Şimdi böyle olunca bizim gece gündüz demeden bir an önce o 1 milyon 900 bin vatandaşımızı evlerini yapıp o sağlıklı bölümlere almamız icap ediyor. Bizim birinci işimiz bu. İkinci işimiz de İstanbul'u bir an önce depreme hazırlamak" ifadelerini kullandı.
'İSTANBUL'DA 1,5 MİLYON BAĞIMSIZ BİRİM ÇOK RİSKLİ GÖZÜKÜYOR'
Deprem riski taşıyan bölgelerde kentsel dönüşüm projelerinin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Bakan Özhaseki, "2012 yılından bugüne kadar İstanbul'da 800 bin civarında konutumuz yenilendi. Çoğunluğu bizim bakanlığımızın takibinde olan işler. Şu anda da zaten 180 bin konutun da oradaki yapımı devam ediyor. Ancak bunları çok yeterli görmüyoruz. Sebebine gelince İstanbul'da 5,8 milyon bağımsız birim var. 1,5 milyon bağımsız birim çok riskli gözüküyor ama 600 bini ilk etapta yıkılacak konutlar olarak önümüzde duruyor. Doğrusu bu büyük bir rakam. Bu 600 bin konutun çok hızlı bir şekilde bir an önce dönüşmesi gerekiyor. Deprem gelip onları yıkmadan, biz onları güvenli hale getirebilirsek herhalde sorumluluğumuzu yerine getirmiş oluruz. İstanbul'daki depremle ilgili biz 4 adımda bu işi yapmayı düşünüyoruz. Bir taraftan devam eden şu andaki süreçler var. 188 yerde zaten kentsel dönüşüm işi devam ediyor. Sıkı bir şekilde bunu takip ediyoruz. İkincisi rezerv alanlar tespit ettik. Bu rezerv alanlarda inşallah 350 bin konut inşa edeceğiz. Onları da depremin ilk yıkılacak, hasar görecek, evlerin yerine bir takas işlemiyle dönüştürmek istiyoruz. Üçüncüsü de "Yarısı Bizden" kampanyasıyla vatandaşın müracaatı oldu. Yüzde 100 anlaşma sağlayan 14 bin bina var. Yüzde 67 anlaşma sağlayan da 21 bin civarında bina var. Bunlar da 200 bine yakın bir bağımsız birim ediyor. İşte orada, "Yarısı Bizden" kampanyasını da yakın çok yakın bir süre içinde başlatacağız. Vatandaş kendi evini yıkıp yapmaya başladığında bedelinin yarısını biz vereceğiz. Bu da İstanbul'da ciddi bir şekilde bir dönüşümü sağlamış olacak" dedi.
'YASA TASLAĞI HALİNE GETİRMEK İSTİYORUZ'
İstanbul'da çalışma yaptıklarını ve meclisi olağanüstü toplantıya davet edeceklerini söyleyen Bakan Özhaseki, "Kentsel dönüşümü hızlandırabilmek, kolaylaştırabilmek adına da büyük bir çalışma yapıyoruz. İstanbul'daki bütün belediyeleri davet ettik. Onlar da geldiler. Hangi partide olursa olsun, komisyonda yer almalarını istedik. Sağ olsunlar, onlar da ellerinde bilgi, belge ne varsa hepsini getiriyorlar. Bakanlığımızın bünyesinde başlayan bu çalışma zannedersem 10 gün içinde biter. Yasa taslağı haline getirmek istiyoruz. Eğer Meclis açılmadan bunu bitirebilirsek, Meclisi olağanüstü toplantıya davet edip İstanbul depremi adına önüne çıkabilecek bütün engelleri aşacak şekilde bir yasa taslağı hazırlamaya başlıyoruz" dedi.
'TÜRKİYE BİR DEPREM ÜLKESİ'
Belediyelerin vatandaşını ikna edip en hızlı biçimde Türkiye'yi depreme hazırlamaları gerektiğini dile getiren Özhaseki, "Türkiye, bir deprem ülkesi. Birinci ve ikinci derecede topraklarımız deprem bölgesi olarak yüzde 66'sı, nüfusumuzun da yüzde 71'i bu bölgelerde yaşıyor. Son yüzyıl içinde Türkiye'de 6 ve üzerinde yıkıcı şiddetteki deprem sayısı 60. Eğer denizlerimizi de katarsak buna 226 tane 6 ve üzerinde şiddetli deprem var. Ölen insan sayısı 130 bin. Verdiğimiz canları düşünün artık. Maddi hasar hiç hesaplanacak gibi değil. O zaman bizim bir an önce ülkemizdeki yaşadığımız, o gözümüz gibi baktığımız kentlerimizi depreme bir an önce hazırlamamızı icap ediyor. Bin yılın afeti olarak tarif ettiğimiz depremde de epey canımızı toprağa verdik. Karşımızda da çok büyük bir hasar bekliyor bizi. Bizim bir an önce oradaki konutları yapmamız icap ediyor. 180 bin civarında konutumuzun ihalesi yapıldı. Şu anda hızla inşaatlar devam ediyor. Aslında teslim edebileceğimiz konutlar var. Köy evleri var. 2 ay sonra verebileceklerimiz var" diye konuştu.
'REZERV ALAN ZORLUĞU KARŞIMIZA ÇIKIYOR'
Deprem bölgelerinde "rezerv alan" sıkıntısı yaşadıklarını ifade eden Bakan Özhaseki, "Sayın Cumhurbaşkanımızın da 319 bin konutun da 1 yıl içinde inşaatları başladıktan sonra teslim edileceği konusunda sözleri var. O talepleri de yerine getireceğiz inşallah. Ancak şöyle bir zorluk karşımıza çıktı. İstediğimiz kadar rezerv alan bulamadık. Yani Hatay'ın merkezinde bizim 254 bin konut yapmanız lazım. Ama 254 bin konutu nereye yapacaksınız? "Rezerv alan" dediğimiz daha çok hazine arazileri üzerine yapılır ve şehre yakın yerlerde aranır. Ama şehre yakın yerlerde 250 bin konutu yapacak bir alan yok. Gidiyorsunuz zeytinlik çıkıyor karşınıza. Yan tarafta boşluk hazine arazisi buluyorsunuz. Orman vasfında oluyor. Buralarda yapı yasağı var. Bir başka zorluğumuz da vatandaşlar yaşadıkları hatıralarının olduğu yerlerden kopmak istemiyorlar. Yerinde dönüşüm istiyorlar. Biz bakanlık olarak yaptığımız istişarelerle yerinde dönüşüm projesini de başlattık" dedi.
'181 BİN MÜRACAAT VAR'
İnşa edilecek konutlara verilecek destekleri de anlatan Özhaseki, "1 milyon 300 bin liraya yakın destek veriyoruz. 100 metrelik bir konut için 1 milyon lira, 150 metreyi geçen bir konut için de 1 milyon 300 bin lira destek veriyoruz. Yarısını hibe kapsamında siliyoruz. Yarısını da 2 sene ödemesiz, 10 sene vadeli faizsiz olarak kendilerinden geri istiyoruz. Hesap yapıldığında birkaç sene sonra ayda 2-3 bin lira gibi bir parayla herkesin evlerine, konutlarına kavuşabileceğini orada görebiliyoruz. İş yerleri için de aynı şekilde bu projeden bahsettik. Memnuniyetle karşılandı. Doğrusu ben de her gün kendi telefonumdan takip ediyorum. Sabah baktığımda müracaat sayısı 181 bindi. Bir apartman içinde 10 kişi varsa bazen 4-5 kişi müracaat etmiş oluyor. Bu normalde 250 bin kişiyi temsil eder. 250 bin bağımsız birim de az bir sayı değil. Bir taraftan 180 bin konutun ihalesini yaptık, inşaatlar devam ediyor. Bir taraftan da 250-300 bin civarında konutu, iş yerini, köy evini de bu şekilde biz destekleyerek ayağa kaldıracağız" ifadelerini kullandı.
'YAPILAŞMADA 4 KIRMIZI ÇİZGİMİZ OLACAK'
Türkiye genelinde yapılaşmada önem verdikleri 4 konuya değinen Bakan Özhaseki, şöyle konuştu:
"Kadim bir mahalle kültürü varken uzaklara insanları götürmenin de bir manası yok. O komşuluk ilişkileri ve şehirdeki o bizim belki canlandırmaya çalıştığımız kültürde yeniden merkezlerde canlanmış olacak diye düşünüyorum. Ama burada özellikle söylemeye çalıştığımız bir şey var. Türkiye'de artık yeni bir dönem başlıyor. Biz bunu Kayseri'de de zaten senelerdir yapıyoruz. Ama bütün Türkiye'de bundan sonra 4 kırmızı çizgi üzerinde, asla tavizsiz bir şekilde hayatımıza devam edeceğiz. Birincisi fay kırıklarının olduğu yerde fay hay hatlarının geçtiği yerlerde asla yapılaşma olmayacak. Şehirlerin merkezinden geçebilir. Adıyaman'da, Kahramanmaraş'ta ve Hatay'da bunu görebiliyoruz. Oralarda asla yapı olmayacak. Fay kırığının geçtiği yerde yeşil alan olacak ve binalaşma yapılmayacak. Yarın bir gün yeni deprem geldiğinde çeliklerle bile bir bina koysanız üzerine aşağıdan öyle bir enerji geliyor ki fay kırığı üzerinde her ne varsa yok ediyor ve içine alıyor. Tren raylarını eğecek kadar büyük bir enerji ortaya çıkıyor. O yüzden fay kırığı üzerine asla bir şey yaptırmayacağız. İmar planlarını işleyeceğiz. Kırmızı çizgiler olarak da bunlar orada kalacaklar. İkincisi zeminde sıvılaşmalar olan yerler var. Buralarda da yapıyor insanlar. Dere yataklarına asla yapılaşma olamayacak. Son olarak da mühendislik hesaplarından başlayan uygulama safhasında inşaat bitinceye kadar sıfır tolerans uygulanacak. İnşaatlarda, "Ne olacak ya, bir şey olmaz. İki çubuk da demir eksik olsun" diye diye başımıza bu işler geliyor. O yüzden her halükarda sıfır tolerans uygulamaya devam edeceğiz. Bu konularda da taviz olmayacak. Cezai müeyyideler de zaten arka arkasına gelecek. "Efendim işte ne yapalım? İnsanlar geliyor bize zorluyorlar. İşte biz de dayanamıyoruz." Yok öyle bir mazeret. Onlara tolerans gösterenlerden herhalde bundan sonra daha fazla bir şekilde çekerler diye düşünüyorum."
Bakan Özhaseki, programın ardından Kocasinan Belediyesi tarafından gerçekleştirilen "Agrega" tesisinin açılışına katılmak üzere Gürpınar Mahallesi'ne geçti.
