Şehir hayatında gün geçtikçe yoğunlaşan motorlu araç trafiği ve yolcu hareketliliğinin artmasına bir de pandemi şartları eklenince, elektrikli scootera olan talep arttı. E-Scooterlar kentlilere kısa mesafede hareket özgürlüğü ve virüslerden korunma imkanı sunarken, trafiğin ve toplu ulaşımın yükünü de hafifletiyor. Bu gelişmelerden yola çıkan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ulaşım Daire Başkanlığı, İstanbul’da yaygınlaşmaya başlayan elektrikli scooter işletmeciliğine düzenleme getirmek üzere Avrupa ve Amerika’da benzeri tüm yönergeleri inceleyerek bir yönerge hazırlamıştı. Metni sektörde hizmet veren 7 e-scooter firması ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na gönderen İBB, firmalardan gelen geri dönüşleri dikkate alarak metne son şekil vermiş ve tekrar Bakanlığa iletmişti.
Bakanlığa iletildi
Oluşturulan yönerge 25 Haziran 2020 tarihinde yapılan UKOME’ye sunulmuş ve yönerge oylama sonrasında alt komisyona havale edilmişti. Üyelere yönergenin sunumu yapılmış ve komisyon üyeleri de bakanlıkların bu konuda çalışma yaptığını dile getirilmişti. Temmuz ayında yeniden UKOME gündemine sunulan metin, Hükümet temsilcilerinin oyları ile reddedilmişti. İlerleyen süreçte konu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı uhdesine alındı. Aralık 2020’de TBMM gündemine getirilen “Türkiye Çevre Ajansının Kurulmasına Dair Kanun Teklifi“ kapsamında, elektrikli scooterlar (e-skuter) Karayolları Trafik Kanunu’na bir araç olarak dahil edildi. Kullanım yaşı 16, kullanım alanları ise bisiklet yolları ve 50km/s hız altı karayolları olarak tanımlandı. Aynı ay, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ilgili kurumlara ve büyükşehir belediyelerine “Paylaşımlı Elektrikli Skuter İşletmeciliği Yönetmeliği” gönderilerek görüş istendi. İBB Ulaşım Daire Başkanlığı, yönetmelik taslağı ile ilgili görüşünü aralık ayı içinde Bakanlığa iletti.
2. kez gündeme geldi
İstanbul’da elektrikli scooter yönergesinin hazırlanarak UKOME’ye sunulmasının üzerinden yaklaşık 8 ay, İBB’nin son görüşünü Bakanlığa iletmesinin ardından 2 ay geçmesine rağmen, e-scooter işletmeciliğine dair herhangi bir düzenleme getirilmedi. İBB, bu nedenle hazırladığı Elektrikli Scooter Paylaşım Sistemi Yönergesi’ni ikinci kez UKOME gündemine getirdi. Hükümet temsilcileri, kanunun gelecek ay çıkacağını, kanundan sonra yönetmelik ve yönerge olması gerektiğini belirterek, teklifin alt komisyona havale edilmesini istedi. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir ise, 8 aydır beklendiğini, trafikte denetim yapılamadı için ölümler olduğunu belirterek, yönergeyi Bakanlığa verdiklerini hatırlattı. Çıkacak kanunun kapsamının hemen hemen aynı olduğunun altını çizen Demir, “Zaten kanun çıkınca yönerge boşa çıkacak. Ya da gerekli düzeltmeler yapılacak. Ancak, bu sürede scooter kullanan gençler ölmeye devam edecek” dedi. Yönergenin kabullü, Hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla reddedildi. Yönerge, yeniden değerlendirilmek üzere oy birliğiyle alt komisyona havale edildi.
