Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi ziyarette bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile bölgenin güvenliğini ve istikrarını daha fazla tehdit edecek adımlardan sakınılmasının önemi üzerinde mutabık kaldıklarını belirterek, "Asırlardır komşumuz olan İran ile ilişkilerimizi ülkemizin ve bölgemizin menfaatleri doğrultusunda ileri taşımak için çalışmaya devam edeceğiz" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile baş başa ve heyetler arası görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde anlaşmaların imza töreni ve basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan, sözlerine Reisi ve heyetine "hoş geldiniz" diyerek başladı. Erdoğan, "Sayın Reisi'nin ülkemizi ziyaretini teyit etmesine neden olan Kirman'da 3 Ocak'ta meydana gelen menfur terör saldırısını bir kez daha lanetliyorum. Bu vesileyle Türkiye'nin terörle mücadelede İran'ın yanında olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum. Komşumuz İran ile ilişkilerimizi karşılıklı güven ve müşterek menfaatler temelinde derinleştirmeye önem veriyoruz. Görüşmelerimizde bu iradeyi bir kez daha teyit ettik. Konsey toplantımız kapsamında aldığımız kararların yalnızca ülkelerimiz için değil bölgemizin istikrar ve refahı bakımından da önem taşıdığına inanıyoruz" dedi.
'10 YENİ ANLAŞMAYA İMZA ATTIK'
Bugünkü görüşmelerinde somut iş birliği alanları ile Gazze ve işgal edilmiş Filistin topraklarında yaşanan İsrail saldırıları başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası görüşmeleri ele aldıklarını kaydeden Erdoğan, şunları söyledi:
"Terörle mücadeleden enerjiye, ticaretten eğitime, ikili gündemimizde yer alan konular hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Konseyimizin geçmiş toplantılarında aldığımız kararların takibini yaptık. İran ile yıllık 30 milyar dolarlık ticaret hedefimiz doğrultusunda özellikle koronavirüs salgını sonrasında ilerleme kaydettik. Öte yandan bu kulvarda daha hızlı koşmamız gerektiğinin de farkındayız. Sayın Cumhurbaşkanı ile bu kapsamda atacağımız adımları ele aldık. İş dünyamızın karşılaştığı sorunların çözülmesinin bu gayretlerimize önemli katkıda bulunacağına da işaret ettik. Terörle mücadelede komşumuz İran'ın desteğinin artarak devam etmesinin ehemmiyetini bir kez daha vurguladık. Bölgemizin güvenliğini hedef alan PKK, PYD, YPG ve PJAK'a karşı iş birliğimizin daha da güçlendirilmesinin önemine değindik. Münasebetlerimizin geliştirilmesine yönelik olarak 10 yeni anlaşmaya imza attık."
'İRAN İLE İLİŞKİLERİMİZİ İLERİ TAŞIMAK İÇİN ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEĞİZ'
Erdoğan, Reisi ile Filistin, Suriye, Irak, Afganistan ve Güney Kafkasya'da yaşanan son gelişmeler hakkında fikir alışverişinde bulunduklarını belirterek, "Filistin meselesi hem Türkiye'nin hem İran'ın odağında yer alıyor. Dışişleri bakanlarımız dün Newyork'ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde düzenlenen Filistin konuşu oturuma katıldı. Gazzeli kardeşlerimizin güvenliğini ve refahını temin etmeye yönelik gayretlerimizi sürdürdüler. Türkiye olarak 7 Ekim'den beri 26 bin tonu un olmak üzere toplam 30 bin tondan fazla insani yardım malzemesini El Ariş'e gönderdik. Görüşmelerimizde İsrail'in Gazze'ye yönelik insanlık dışı saldırılarının bir an önce son olması, adil ve kalıcı barışın tesisine yönelik ivedi adımlar atılması ihtiyacını ele aldık. Filistin'in haklı davasına desteğimizi tekrarladık ve bu konudaki işbirliğimizi devam ettirme kararlılığımızı tazeledik. Bölgemizin güvenliğini ve istikrarını daha fazla tehdit edecek adımlardan sakınılmasının önemi üzerinde mutabık kaldık. Asırlardır komşumuz olan İran ile ilişkilerimizi ülkemizin ve bölgemizin menfaatleri doğrultusunda ileri taşımak için çalışmaya devam edeceğiz" dedi.
'TÜRKİYE İLE DOST VE KARDEŞ ÜLKE OLARAK KAPASİTELERİMİZ ÇOK DAHA YÜKSEK'
Reisi ise yaptığı açıklamada kendilerinin uzun senelerdir Türkiye Cumhuriyeti ile iyi ilişkiler içerisinde olduklarını ve bundan sonra da bu ilişkileri daha üst seviyeye getirmek istediklerini ifade ederek, "Bundan eminiz ki İran İslam Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti dost ve kardeş ülke olarak kapasitelerimizin çok daha yüksek olduğuna inanıyoruz. Bu kapasitelerimize dayanarak ilişkilerimizin seviyesi çeşitli alanlarda gelişebilir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde her 2 taraf olarak Filistin davasını desteklemek hususunda ve de Filistin halkının hak ettikleri hukuklarının kendilerine verilmesi hususunda mutabıkız. Bu Filistinlilerin hakkıdır. Ve Filistinlilere karşı zulüm uygulayanların hepsi yargılanmalıdır. Hem bu zulümlerin bitirilmesi gerekiyor hem de zararları karşılamaları gerekiyor. 75 yıldır Filistin topraklarını ele alıp, onlara zulüm ediyorlar. Soykırımla, cinayetle oradaki halkı yerinde ediyorlar" diye konuştu.
TÜRKİYE İLE İRAN ARASINDA 10 ANLAŞMA İMZALANDI
Türkiye ve İran arasında, enerji, serbest bölgeler, medya, kültür, demir yolu taşımacılığı, sürücü belgelerinin karşılıklı olarak tanınması gibi farklı alanlarda iş birliklerini kapsayan 10 anlaşma imzalandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile anlaşmaların imza töreni ve ortak basın toplantısına katıldı. İki ülke arasında imzalanan 10 anlaşma şu şekilde:
"Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ile İran Şebeke Yönetim Şirketi (IGMC) Arasında İşletme Anlaşması Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Serbest Ticaret, Endüstriyel ve Özel Ekonomik Bölgeler Yüksek Kurulu Arasında Serbest Bölgeler Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür ve İslami İrşad Bakanlığı Arasında Medya ve İletişim Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Yol ve Şehircilik Bakanlığı Arasında Demiryolu Taşımacılığına İlişkin Çerçeve Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İran Bilim ve Teknolojiden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcılığı Arasında Bilimsel, Endüstriyel Ve Teknolojik İşbirliği Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Kültür ve İslami İrşad Bakanlığı Arasında 2025 Karşılıklı Kültür Yılına İlişkin İşbirliği Niyet Bildirgesi, Türkiye Cumhuriyeti Polis Akademisi Başkanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Amin Polis Üniversitesi Arasında Mutabakat Muhtırası, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ulusal Sürücü Belgelerinin Karşılıklı Olarak Tanınması ve Değişimine İlişkin Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Silahlı Uçuş Güvenlik Görevlisi Görevlendirilmesine İlişkin Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Petrol Bakanlığı Arasında Enerji Sektöründe İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı."
'İRAN'LA YENİ SINIR KAPILARI AÇILMASI KONUSU GÜNDEMİMİZDEDİR'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen Türkiye-İran İş Forumu'nda konuştu. Erdoğan, Türkiye-İran İş Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin 8'inci Toplantısı vesilesiyle bugün biraya geldiklerini söyledi. Erdoğan, "Dar kapsamlı görüşmelerimiz oldu Sayın Reisi ile. Daha sonra heyetler arası toplantımızı yaptık. Ve aziz kardeşim Sayın Reisi ile bu toplantıya iştirak etmekten büyük memnuniyet duyuyorum. Kirman'daki terör saldırılarında hayatını kaybeden İranlı kardeşlerimize Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa diliyorum. Türkiye ve Türk Milleti olarak İran halkının acısını yürekten paylaşıyoruz. Bu eylemler sadece İran halkını değil, doğrudan bölgemizin huzurunu, barışını ve istikrarını hedef almaktadır. Kandan ve göz yaşından beslenen kaos tüccarları emellerine inşallah ulaşamayacaktır. Türkiye- İran arasında ekonomik ve ticari iş birliğini daha da güçlendireceğine inandığım bu forumun hayırlara vesile olmasını diliyorum. Bugün burada düzenlediğimiz faaliyetin Türkiye ve İran için hayırlı olmasını ümit ediyorum" dedi.
'TÜRKİYE İRAN'IN AVRUPA'YA AÇILAN KAPISIDIR'
Erdoğan, Türkiye ve İran'ın yaklaşık 170 milyonu aşan toplam nüfusa ve muazzam kaynaklara ve insan gücüne sahip iki komşu ve kardeş ülke olduğunu belirterek şöyle devam etti:
"Tarih boyunca medeniyetlere beşiklik yapmış ülkelerimiz arasında köklü, çok boyutlu ilişkiler mevcuttur. İran ülkemizin Asya'ya açılan kapılarından biriyken Türkiye de İran'ın Avrupa'ya açılan kapısıdır. Ülkemiz arasındaki iktisadi ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi için ciddi potansiyelin olduğunu görüyoruz. Bugüne kadar bu potansiyelden çeşitli sebeplerden yeterince istifade edemedik. Ama ticaret ve yatırımlar başta olmak üzere ilişkilerimizi halklarımızın refahını artıracak şekilde koruduk. Sayın Reisi ile gerçekleştirdiğimiz ikili ve heyetler arası görüşmelerde iş birliğini geliştirme irademizi yeniden teyit ettik. Farklı alanlarda imzalamadığımız anlaşmalar ki bugün 10 anlaşma imzaladık, ilişkilerimizin hukuki zeminini bu anlaşmalar tahkim etmiştir. Burada şu hususu ifade etmek istiyorum; bölgemizde güvenlik, istikrar ve refahın hakim kılınmasında bölgesel sahiplenme ve iş birliğinin önemi vazgeçilmezdir. Dolayısıyla iki büyük bölgesel güç olan Türkiye ve İran refah, kalkınma ve istikrar için aralarındaki iktisadi iş birliğini mutlaka ilerletmelidir. Bu anlayışla geçmişte İran ile ortaya koyduğumuz 30 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşma kararlılığımızı devam ettiriyoruz."
'İKİLİ TİCARETİMİZ SON YILLARDA GERİLEMELERE SAHNE OLMAKTADIR'
Erdoğan, "2012 yılında yaklaşık 22 milyar dolara ulaşan ikili ticaretimiz son yıllarda gerilemelere sahne olmaktadır. Bunun temel nedeni İran'a uygulanan yaptırımlar ve salgın olmuştur. Salgın geride bırakılmış olmakla birlikte yaptırımların ticareti engelleyici etkileri halen sürüyor. Esasen Türkiye olarak buradaki ilkeli tutumumuzu koruyoruz. Tek taraflı yaptırımları tasvip etmediğimizi, bu tür baskı araçlarına başvurulmasının amaca hizmet etmediğini her zaman dile getirdik. Yaptırımlar nedeniyle komşumuz İran ile ekonomi ve ticari ilişkilerimizi sonlandırmadık, bundan sonra da sonlandırmayacağız. Mevcut durumda yaptırımlar, İran'la iş ilişkilerimizde özellikle bankacılık sisteminden kaynaklanan sorunlara yol açıyor. Bu ve benzeri sorunların kısa zamanda çözüme kavuşturulmasını ümit ediyoruz. İkili ticaretimizi geliştirme konusunda en temel ihtiyaçlardan birisi tercihli ticaret anlaşmasının kapsam dışı bırakılan 67 ürünümüz dahil tam olarak uygulanması ve bilhare içeriğinin daha da genişletilmesidir. Karma Ekonomik Komisyon'un müteakip toplantısının ekonomi, ticaret ve yatırım alanındaki tüm konuların kapsamlı olarak ele alınması açısından faydalı olacağını düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
'İRAN'LA YENİ SINIR KAPILARI AÇILMASI KONUSU GÜNDEMİMİZDEDİR'
Erdoğan, iki komşu ülke olarak İran'la ticaretin gelişmesi için sınır bölgelerdeki faaliyetlere ve buralardaki altyapıya özel önem verdiklerini ifade ederek, "Gürbulak- Bazargan Sınır Kapısı'nda 2021 yılında başladığımız modernizasyon çalışmaları tamamlanınca Esendere ve Dilucu Gümrük Kapıları rahatlayacak ve Gürbulak yüksek kapasiteyle hizmet verecektir. İran'la yeni sınır kapıları açılması konusu da gündemimizdedir. Sınır illerimizin ekonomik kalkınmasını artırmaya mağtuf sınır ticaret merkezleri tesis edilmesi çalışmaları da devam ediyor. Türk müteahhitlik sektörünün başarıları tüm dünya tarafından bilinmektedir. Ticaret Bakanlığı'mız verilerine göre müteahhitlik firmalarımız İran'da bugüne kadar toplam 4,6 milyar dolarlık 56 proje üstlendi. Birçok batılı firma yaptırımlar nedeniyle İran'dan kaçarken tüm zorluklara rağmen 200 firmamız İran'da kalmayı tercih etmiştir. Firmalarımızdan bazılarının karşılaştığı sorunların çözümü konusunda somut adımlar atılmasını bekliyoruz. Bunun Türkiye'den İran'a daha fazla yatırım gitmesinin önünü açacağına inanıyorum. Biz de firmalarımızı kazan-kazan anlayışı çerçevesinde İran'da daha fazla yatırım yapmaya teşvik edeceğiz" diye konuştu.
'ZORLUKLARA RAĞMEN TİCARETİMİZİ ARTIRMAYA YÖNELİK GİRİŞİMLERİ SÜRDÜRMELİYİZ'
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ikili ticaretin gelişmesi bakımından taşımacıları mağdur eden akaryakıt fiyat farklarını karşılıklı olarak kaldırma önerilerini bir kez daha tekrarladığını ifade ederek, şunları söyledi:
"Türk Hava Taşımacılığı firmalarının İran'daki frekans kısıtlamalarının kaldırılması veya daha üst sınır belirlenmesi taleplerinin karşılanması da ticari temasların artmasını sağlayacaktır. Aynı şekilde Tahran-Van yolcu tren seferlerinin yeniden başlatılmasında fayda görüyoruz. İranlı kardeşlerimizin en fazla tercih ettiği turizm destinasyonunun Türkiye olması bizleri memnun ediyor. Bu eğilimin devam etmesini arzu ediyoruz. Bu toplantıya iş insanlarımızın ilgisinin Türk müteşebbislerin İran'a yatırım yapmakta ne kadar istekli olduklarını gösterdiğini düşünüyorum. Bu yoğun ilgi somut neticelere tahvil etmek bizlerin elindedir. Her zaman söylediğim gibi siyasetçiler olarak bizim vazifemiz iş dünyamıza yardımcı olmak, sizlerin önünü açmaktır. Tüm zorluklara rağmen karşılıklı ticaretimizi artırmaya yönelik girişimleri sürdürmeliyiz. Biz sizlere gereken desteği vermeye hazırız. Ekonomik ve ticari ilişkilerimizin geliştirilmesi noktasında atacağınız her adımın samimiyetle arkasında olacağımız bilinmesini isterim. Bu vesileyle Sayın Cumhurbaşkanı kardeşim Reisi'nin Türk firmalarına ve yatırımcılara verdiği desteği artırarak sürdüreceğinden şüphe duyuyorum. Hedeflerimize el birliği için ulaşacağımıza yürekten inanıyorum."
'GAZZE HALKI İNSANLIK TARİHİNE UTANÇLA GEÇECEK BİR VAHŞETİN KURBANI OLDU'
Konuşmasında İsrail'in Filistin'e yönelik saldırılarına da değinen Erdoğan, "Bugünkü iş formumuzu Gazze'de ve işgal edilmiş Filistin topraklarında 7 Ekim'den beri devam eden katliamların gölgesinde gerçekleştiriyoruz. İsrail'in masum Filistinli kardeşlerimize yönelik saldırıları ve bunun sonucunda çoğu çocuk ve kadın 26 bin insan şehit edildi. 65 bin kardeşimiz yaralandı. Gazze halkı insanlık tarihine utançla geçecek bir vahşetin kurbanı oldu. 10 yıllardır dünyaya insan hakları ve demokrasi dersi verenlerin gerçek yüzlerini bu süreçte hep birlikte gördük. Türkiye olarak ilk günden itibaren bu meselede onurlu, kararlı ve vicdanlı bir duruş sergiledik. Diplomasiden insani yardımlara kadar her alanda tüm imkanlarımızla Filistinli kardeşlerimizin yanında olmaya çalıştık. Mısır'ın da desteğiyle şimdiye kadar 17 uçak ve 5 gemi dolusu insani yardım malzemesini El Ariş'e gönderdik. Böylece 26 bin tonu un olmak üzere toplam 30 bin tonu aşkın yardım malzemesini Gazzeli kardeşlerimize ulaştırmak üzere bölgeye sevk ettik. 380 hasta ve yaralı, 344 refakatçiyi Türkiye'de misafir ediyor, tedavilerini sağlıyoruz. İsrail'in işlediği savaş suçlarının yanına kar kalmaması amacıyla uluslararası hukuk kulvarında atılan adımlara destek veriyoruz" dedi.
'FİLİSTİNLİ KARDEŞLERİMİZİ ASLA VE ASLA YALNIZ BIRAKMAYACAĞIZ'
Erdoğan, konuşmasının devamında, "Katliamların durması, ateşkesin tesisi ve bölgede kalıcı barışa giden yolun açılması için var gücümüzle çalışıyoruz, çalışacağız. 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan, bağımsız ve egemen bir Filistin devleti kuruluncaya kadar bu mücadelemizi sürdüreceğiz. Filistinli kardeşlerimizi asla ve asla yalnız bırakmayacağız. Kandan ve gözyaşından beslenen mevcut İsrail yönetiminin de gittikleri bu yolun yol olmadığını görmelerini, katliamlarına bir an önce son vermelerini bekliyoruz. Daha önce de ifade ettiğim gibi; zulümle abad olmaya çalışanın ahiri berbat olur. Bu süreçte zafer Filistinli kardeşlerimin olacaktır. Rabbim Filistinli kardeşlerimizi rahmetiyle nusretiyle kuşatsın diyorum. İsrail'in işgal politikaları karşısında canlarıyla topraklarını savunan Filistinli kardeşlerime yüce Allah'tan yardım niyaz ediyorum. Bugün burada gerçekleştirdiğimiz Türkiye-İran iş formunun bu bakımdan hayırlı sonuçlara vesile olmasını temenni ediyorum" dedi.
