Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2008 yılında gerçekleştirilen aylık bağlama oranı düzenlemesi sonucunda emekli olan bireylerin elde ettiği emekli maaşlarının düşük seviyelerde kaldığı ve enflasyon göz önünde bulundurularak emeklilerin ücretlerinin öncelikli olarak iyileştirilmesi yönünde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a sorular yöneltti.
Gürer, önergesinde şu sorulara yanıt istedi:
“Emeklilerin taban aylıklarında iyileştirme yapılması ve emekli maaşlarının hesaplanmasında, emeklilerin geçimlerini sağlayabilecek düzeyde bir düzenleme yapılması düşünülmekte midir?
Ortalama emekli aylıklarının dahi açlık sınırı ve asgari ücret seviyelerinin altında olduğu bir gerçektir. Bu bağlamda, en düşük emekli aylıklarının asgari ücret seviyesine yükseltilmesi düşünülmekte midir?”
SORU AYRI CEVAP AYRI
CHP Milletvekili Gürer’in soru önergesine yanıt veren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, taban aylıklarda iyileştirme yapılması hususunda bir açıklamada bulunmazken, soruyla ilgili olmayan aylık bağlama ile ilgili esasları açıkladı. Bakan Işıkhan, “Yaşlılık aylığı hesabını kazanç ve gün sayısı belirlemektedir. Buna göre, sigortalılara aylık talebinde bulundukları tarihte, mevcut prim ödeme gün sayıları, prime esas kazançları ve yaşları gibi emekliliğe esas parametreleri dikkate alınmak suretiyle yürürlükte bulunan emeklilik sistemi kurallarına göre aylık bağlanmakta olup, sigortalının dönemler itibariyle geçen prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazançları ile tahsis talep tarihleri bağlanacak aylığı belirlemektedir.” açıklamasında bulundu.
BAKAN, EMEKLİLER İÇİN ÇOK DÜZENLEME YAPILDIĞINI BELİRTTİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, ortalama emekli aylıklarının dahi açlık ve yoksulluk sınırı altında kaldığını belirterek en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine çıkarılmasını gerektiğini belirtti. Bu konuda Bakanlık tarafından bir çalışma yapılıp yapılmadığı yönündeki sorusuna ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yıllar içinde, emekli aylıklarını iyileştirmeye yönelik; uygulanan normal artışlara ilave olarak yapılan seyyanen artışlar, bayram ikramiyesi, en düşük emekli aylığı tutarının yükseltilmesi gibi pek çok düzenleme yapıldığını belirtti.
Gürer, “Ekonomik krizin en çok etkilediği toplumsal gruplardan biri olan emeklilerimiz, AKP iktidarı tarafından sorunları görmezden gelinmektedir. Nitekim, Bakan tarafından durumun anlaşılması ve emeklilerimizin sorunlarına dikkat çekmek amacıyla verdiğim soru önergesine, emekliler için pek çok düzenleme yapıldığı şeklinde cevap verilmektedir. Bu durum, emekli vatandaşlarımızın sorunlarının siyasi iktidar tarafından görmezden gelindiğinin somut göstergesidir.” diyerek tepki gösterdi.
AKP İKTİDARINDAN EMEKLİYE FAYDA YOK
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Bakan Işıkhan'ın verdiği kaçamak cevapların, emeklilerin aylık bağlama oranlarının düzenlenmesi ve en düşük emekli maaşının asgari ücret seviyesine çıkarılması gibi çalışmalarının olmadığını gösterdiğini ifade etti.
Gürer’in önergesini yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan cevabında, “2024 yılı Ocak döneminde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının; (a) bendi (4/l-(a)) ve (b) bendi (4/l-(b)) kapsamındaki emeklileri için TÜÎK tarafından 2023 yılı Temmuz-Aralık dönemine ilişkin belirlenen %37,57 TÜFE artış oranına ilave %11,68 puan verilerek %49,25 oranında artış yapılmıştır.
5510 sayılı Kanun kapsamında tüm statülerde bağlanan emekli alt sınır aylığı 2019 yılında 1.000 TL, 2020/Nisan ayında 1.500 TL, 2022/Ocak ayında 2.500 TL, 2022/Temmuz ayı itibariyle 3.500 TL olarak uygulanmıştır. 2023/Ocak ayı itibariyle 5.500 TL’ye yükseltilen bu tutar, 2023 Nisan dönemi itibariyle 7.500 TL’ye yükseltilmiş olup, yine 2024 yılı Ocak ayı itibariyle 10.000 TL’ye yükseltilmiştir.” ifadeleri yer aldı.
EMEKLİLER ZOR DURUMDA
CHP’li Gürer, “Emekli maaşlarının satın alma gücünün enflasyon karşısında gerilemesi, emeklilerin yaşam standartlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle temel gıda maddeleri, konut kirası ve sağlık harcamaları gibi zorunlu ihtiyaçların sürekli artması, emeklilerin gelirlerinin yetersiz kalmasına ve bütçe dengelerinin bozulmasına neden olmaktadır. Bu durum, emeklilerin ek gelir kaynakları arayışına yönelmelerine ve dolayısıyla yaşlı nüfusun çalışma hayatına daha uzun süre devam etmesine sebep olmaktadır. Sosyal güvenlik sistemindeki yapısal sorunlar ve emekli maaşlarının yetersizliği, bu ekonomik sıkıntıların daha da derinleşmesine katkıda bulunmaktadır. Emeklilerin karşılaştığı bu zorluklar, sosyal güvenlik politikalarının etkin bir şekilde gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Emekli maaşlarının belirlenmesinde kullanılan bağlama oranlarının düzenlenmesi ve en düşük emekli maaşının asgari ücret seviyesine yükseltilmesi gibi adımların atılması gerekmektedir. Ancak, Bakan’ın cevabında bu yönde herhangi bir çalışmanın olmadığı görülmektedir. Bakan, emeklilerin halinden haberi yok gibi davranıyor. Emekli maaşında iyileştirme istiyor. Bakan ranzalı yurtlarda tatil öneriyor. Yol parası ve gideri nasıl karşılayacak, onu belirtmiyor. Ayrıca 70 yaş üzeri o ranzalara nasıl çıkacak, onu dahi düşünmüyor." dedi.
