Yeni Dönemle E-Devlet Kira Sözleşmesi Sistemi Nasıl İşleyecek?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in "reform niteliğinde bir uygulama" olarak duyurduğu e-Devlet kira sözleşmesi sistemi, dijital kira kontratlarını iki aşamalı bir şekilde hayata geçirecek. Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı’nın açıklamalarına göre bu sistem, kiracılar ve ev sahipleri için güvenli bir ortam oluşturmanın yanı sıra vergi beyanında da kayıtlılık sağlayacak. İşte, sistemin işleyişi:
1. Aşama: Kira Sözleşmesinin Hazırlanması ve Kiracının Onayı
Kira Sözleşmesinin Hazırlanması: İlk aşamada, taşınmaz sahibi (ev sahibi), e-Devlet sistemine girerek kira sözleşmesini hazırlar. Sistem, kira sözleşmesinde olmazsa olmaz maddeleri ve tarafların bilgilerini kaydederek belgeyi hazır hale getirir. Sözleşmede, kira bedeli, artış oranı, depozito tutarı, kira süresi, ödeme tarihleri gibi temel bilgilerin bulunması zorunludur.
Kiracının Onayı: Hazırlanan kira sözleşmesi, e-Devlet üzerinden kiracının onayına sunulur. Kiracı, e-Devlet sistemine giriş yaparak sözleşmeyi kontrol eder ve onayladığında, sistem tarafından barkodlu, zaman damgalı bir kira sözleşmesi oluşturulur.
2. Aşama: Emlak İşletmeleri İçin Yetkilendirme ve Rehberlik
Emlak İşletmelerinin Yetkilendirilmesi: İkinci aşamada, yetki belgesi almış emlak işletmeleri veya temsilciler, ev sahipleri adına kira sözleşmesi hazırlama ve kiracılarla sözleşme onay sürecini gerçekleştirme imkanına sahip olacak. Bu işletmeler, e-Devlet sistemi üzerinden işlem yapamayan veya rehberlik ihtiyacı olan kullanıcılar için gerekli destekleri sunacak.
Ek Hususların Belirlenmesi: Emlak işletmeleri, sözleşmeye tarafların anlaştığı özel koşulları ekleyerek özelleştirilmiş sözleşmeler oluşturabilecek. Bu, kira sözleşmesinin taraflar için daha esnek hale gelmesine ve detaylı bir anlaşma yapılmasına imkan tanıyacak.
E-Devlet Kira Sözleşmesi Sisteminin Sağlayacağı Avantajlar
Yeni sistemin hayata geçmesiyle birlikte pek çok yenilik, güvenli ödeme, belge doğrulama ve sahte kira sözleşmelerinin önlenmesi açısından avantaj sunacak. İşte, e-Devlet kira sözleşmesi sisteminin sağlayacağı başlıca faydalar:
Kayıt Dışılık Azalacak: Kira gelir vergisi kaçakları ve sahte kira sözleşmeleri engellenecek, dolayısıyla kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye katkı sağlanacak.
Belge Onay ve Doğrulama Kolaylığı: Barkodlu, zaman damgalı belge formatı sayesinde kira sözleşmeleri hızlıca doğrulanabilir olacak. Elektrik, su gibi abonelik işlemlerinde ibraz edilen belgeler kolaylıkla teyit edilebilecek.
Kira Değer Haritası: Kira bedellerinin sistem üzerinden kaydedilmesiyle, taşınmaz sektöründeki kiralama oranları, kira fiyatları ve hareketlilik haritalanacak. Bu sayede bölgesel kira değerleri analiz edilebilecek.
Vergi Beyanı Kolaylaşacak: Kira gelir vergisi mükellefiyetleri doğrulanabilir olacak ve vergi beyanı işlemleri sistem üzerinden kolaylaşacak.
Sahte İmza ve Usulsüz Kiralamalar Son Bulacak: E-Devlet kira sözleşmesi sisteminde tüm belgeler doğrulanabilir olacağı için sahte imzalarla yapılan sözleşmeler ve usulsüz kiralama işlemleri son bulacak.
Kira Sözleşmeleriyle İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
S: E-Devlet kira sözleşmesi yapmak zorunlu mu?
C: E-Devlet kira sözleşmesi, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kurallar doğrultusunda kiracı ve ev sahibine güvenli bir çözüm olarak sunulmaktadır. Kira sözleşmelerinde dijitalleşme yeni yıldan itibaren teşvik edilecek ancak zorunluluk hakkında resmi açıklamalar beklenmektedir.
S: E-Devlet üzerinden yapılan kira sözleşmesiyle neler değişecek?
C: Bu sistemle kira sözleşmeleri, daha güvenli ve doğrulanabilir hale gelecek. Ayrıca sahte evrak riski ortadan kalkacak ve kira sözleşmesi süreci hızlanacak. Böylece kullanıcılar, tüm işlemlerini tek bir platformdan yürütebilecek.
S: Emlakçılar e-Devlet üzerinden kira sözleşmesi yapabilecek mi?
C: Evet, yetki belgesi olan emlak işletmeleri ve temsilciler, kira sözleşmesini ev sahibi adına hazırlayıp kiracının onayına sunabilecek. Böylelikle ev sahipleri adına işlem yapabilecekler.
S: E-Devlet kira sözleşmesi nasıl onaylanacak?
C: Ev sahibi kira sözleşmesini e-Devlet üzerinden hazırlar, kiracı ise sisteme giriş yaparak sözleşmeyi onaylar. Kiracının onayıyla birlikte sistemde barkodlu ve zaman damgalı bir belge oluşturulur ve her iki taraf için de sözleşme güvence altına alınır.
S: Kira bedelleri ve artış oranları sistem üzerinden nasıl kontrol edilecek?
C: E-Devlet kira sözleşmesi sisteminde kira bedeli ve artış oranları belirlenir ve belgelenir. Sistem, tüm güncellemeleri kaydeder; böylece geçmişe dönük inceleme ve analizler yapılabilir.
E-Devlet Kira Sözleşmesi Sistemine Geçiş Ne Zaman Olacak?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yönetilen ve 2025 yılı itibarıyla tam anlamıyla devreye alınması planlanan sistemle birlikte tüm kiralama işlemlerinde yeni bir dönem başlıyor. Dijitalleşme adımları kapsamında, e-Devlet üzerinden yapılacak kira sözleşmeleri sayesinde kullanıcılar için işlemler çok daha pratik hale gelecek.
