Türk Lirası (TL), reel döviz kuru endeksinde üst üste üçüncü ayda da artış göstererek 45 ayın zirvesine ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Kasım 2024 verilerine göre, TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi, yüzde 3,4 artışla 67,03 puan olarak hesaplandı. Bu değer, 2021 yılı Şubat ayında görülen 65 seviyesinin ardından kaydedilen en yüksek seviye oldu.
Reel Efektif Döviz Kuru Nedir ve Ne Anlama Geliyor?
Reel efektif döviz kuru, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimleriyle Türk Lirası’nın (TL) satın alma gücünü karşılaştırarak hesaplanıyor. Bu göstergenin artması, TL'nin reel anlamda değer kazandığını, yani Türk mallarının yabancı mallar karşısında daha pahalı hale geldiğini ifade ediyor.
- TÜFE Bazlı Reel Döviz Kuru Endeksi: Kasım ayında yüzde 3,4 artarak 67,03 puan oldu.
- ÜFE Bazlı Reel Döviz Kuru Endeksi: Yüzde 2 artışla 96,42 puan olarak hesaplandı.
TÜFE ve ÜFE Bazlı Endeksler
TÜFE Bazlı Endeks:
- Ekim ayında 64,84 puana revize edilen endeks, Kasım ayında 67,03 puana çıktı.
- Bu artış, TL’nin reel değer kazandığını ve Türk mallarının fiyatının yabancı mallar karşısında yükseldiğini gösteriyor.
ÜFE Bazlı Endeks:
- Kasım ayında yüzde 2 artışla 96,42 puan oldu.
- Bir önceki ayın endeksi, 93,62 puandan 94,50 puana revize edildi.
Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Bazlı Endeksler
- Gelişmekte olan ülkeler: Reel efektif endeks, 52,45 puandan 53,90 puana yükseldi.
- Gelişmiş ülkeler: Endeks, 74,65 puandan 77,62 puana çıktı.
Bu artışlar, TL’nin hem gelişmiş ülkeler hem de gelişmekte olan ülkeler bazında değer kazandığını gösteriyor.
Nominal ve Reel Döviz Kuru Farkı
Nominal efektif döviz kuru, Türkiye'nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan bir sepete göre TL'nin ağırlıklı ortalama değerini ifade eder. Ancak reel efektif döviz kuru, bu nominal değerlerin, enflasyon farkları gibi unsurlar dikkate alınarak düzeltilmiş halidir.
Reel efektif kurdaki artış, TL’nin diğer para birimlerine karşı değer kazandığını ve Türkiye’den ihraç edilen malların yabancı mallar karşısında fiyatının arttığını ifade eder.
TL’nin Değer Kazanmasının Anlamı
Reel efektif döviz kurundaki artış, ekonomik anlamda şu sonuçları doğurabilir:
- Türk mallarının fiyatı artar: Yabancı ülkeler için Türk malları daha pahalı hale gelir, bu da ihracatı olumsuz etkileyebilir.
- TL’ye olan güven artar: Yatırımcılar için Türk Lirası, daha güçlü ve istikrarlı bir görünüm sunar.
- Enflasyon üzerinde baskı yaratabilir: Yurt içi talep arttıkça, fiyatlarda yukarı yönlü bir baskı oluşabilir.
2024 Reel Döviz Kuru Tablosu (TÜFE Bazlı)
- Eylül 2024: 63,20 puan
- Ekim 2024: 64,84 puan
- Kasım 2024: 67,03 puan (Son 45 ayın zirvesi)
