Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın bugün açıklayacağı Orta Vadeli Program isim değiştirdi ve Yeni Ekonomi Programı (YEP) adını aldı. 2019-2020 ve 2021 yıllarını kapsayacak olan programda ana hedef olarak dengeleme, disiplin ve değişim belirlendi. Peki bugün adı değişen YEP (Yeni Ekonomi Programı) nedir?
OVP, 5018 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulunun en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde hazırladığı iki yıllık bir programdı.
Yeni Ekonomi Programı (YEP) ise 2019-2021 yılları arasını kapsayan 3 yıllık bir program olacak. YEP'in ana teması dengelenme, disiplin ve değişim olacak
OVP NEDİR?
Orta Vadeli Program, bütçe sürecini başlatarak stratejik amaçlar temelinde kamu politikaları ve uygulamalarını şekillendirecek ve kaynak tahsisini bu çerçevede yönlendirecektir. Aynı zamanda, kamu ve özel kesim için öngörülebilirliği artıracak bir yol haritası niteliğinde olan bu Program, son yıllarda sosyal ve ekonomik alanda sağlanan gelişmelerin daha sağlam bir zeminde sürdürülmesi suretiyle güven ve istikrara katkıda bulunacaktır.
Orta Vadeli Program İçeriği;
- Kamu ve özel kesim için öngörülebilirliği artıracak bir yol haritası niteliğindedir.
- Çeşitli alanlarda birbirleriyle tutarlı bir amaç, politika ve öncelikler seti sunmaktadır.
- Makro politikaların yanı sıra, temel gelişme eksenlerini ve ana sektörleri kapsar.
- Uzun vadeli amaçlara katkıda bulunacak şekilde, üç yıllık dönemde üzerinde yoğunlaşılacak öncelikleri tespit eder.
- Uygulamaların sonuçları ve genel şartlardaki değişmeler dikkate alınarak, her yıl yenilenecek dinamik bir yapı arzeder.
- Üç yıllık perspektife sahiptir.
YEP açıklandı
İşte, Bakan Albayrak'ın Yeni Ekonomi Programı lansmanında yaptığı konuşmada öne çıkanlar:
* Ana motivasyon kaynağı yeni bir başarı hikayesi yazma hedefi. Tüm küresel ve bölgesel zorluklara karşı Türkiye'nin güçlü büyümesi için ekonomik program hazırladık. Adına Yeni Ekonomi Programı dedik.
* Reel sektörden, akademi dünyamıza kadar birçok kişinin katkı koyduğu ilk OVP oldu. Ekonomi 2002'den 2013'e kadar birçok alanda önemli atılımlar gerçekleştirdi. Kişi başı gelir 3600'den 3 katı arttı. Enflasyon tek haneye indi, 7 milyon yeni istihdam oluşturuldu. İhracatımız 4 kat arttı.
* Büyüme sadece kamuyla değil özel sektör kanalıyla yakalanmış, kamu finansmanı sorun olmaktan çıkmıştır. 2013'ten sonra Türkiye'nin iç ve dış sınamalara maruz kaldığına hepimiz şahit olduk. Mayıs sonu Gezi olaylarıyla başlayan süreç, 17/25 Aralık sonrasında da 15 Temmuz Darbe Girişimi oldu. Ekonomik yaptırımların adeta silah gibi kullanıldığı bir dönemden geçiyoruz.
* 10 Ağustos'ta Türkiye olarak biz de bu sürecin bir parçası olduk. Ekonominin zorlukları sağ salim aşması için gerekli tedbirleri hayata geçireceğiz. Ekonominin güçlü ve zayıf yanlarını biliyoruz. Biz kendi ekonomimizi güçlü kıldığımız tedbirleri aldığımız sürece direncimiz de en üst düzeyde olacak.
3 ANA TEMEL: DENGELEME, DİSİPLİN, DEĞİŞİM
* İşte Yeni Ekonomi Programı'nın da bunları içeren bir program olduğunu söylemeliyiz. 3 ana temel üzerine; dengelenme, disiplin ve değişim sürecinden oluşturduk. Daha sürdürülebilir modele geçmeden önce 2019-2020 dönemindeki yol haritamız olacak.
* 2019 GSYH büyümesi büyümesi yüzde 2.3 üzerinde gerçekleşecek. 2020 tahmini ise yüzde 3,5. Büyümeyi sağlıklı bir çizgide oluşturacağız. 2021'den itibaren yüzde 5 büyümeyi sağlayarak sürdürülebilir kılmak temel amacımız. Bütün bunların sonucundan kademeli bir gayri safi yurt içi hasıla artışını göreceğiz. Büyüme ve sürdürülebilir sağlıklı bir çalışma göreceğiz.
* Programımızı 5 temel hedefler üzerine kurduk. Desteğe ve koordinasyona ihtiyacımız var. Yeniden yapılandırılmış finansal istikrar ve kalkınma hayata geçirilecek. Çok yakında kamu oyuna paylaşacağımız enflasyonla mücadeleyi hayata geçireceğiz. Gıda fiyatlarındaki dalgalanmaları yakından izlenerek mücadele edeceğiz.
İŞTE 4 YILLIK ENFLASYON TAHMİNİ
* Birçok aksiyonla enflasyonla mücadele edeceğiz. Enflasyon hedefi 2018 için yüzde 20,8, 2019 için yüzde 15,9, 2020 için yüzde 9,8 olarak belirlendi. Enflasyonu 2021'de ise yüzde 6'ya çekeceğiz.
* Faiz dışı fazlanın GSYH'ye oranını 2020'de yüzde 1'e yükselteceğiz. Bütçe açığı da sırasıyla 1,8,1,9, 1,7 olarak gerçekleşecek.
* Enflasyon sonrası kamu maliyesi ile ilgileneceğiz. Sadece 2019'da ihalesi yapılmamış ve ihalesi yapılmış tüm projeler askıya alınacak. Kamu özel işbirliklerinin verimli olmasına yönelik düzenlemeler hayata geçirilecek. Kayıt dışıyı azaltmak için vergi süreçlerinde önemli iyileştirmeler yapacağız. İndirimleri kademeli olarak kaldıracağız. 2019'da 76 kamu kaynağı hayata geçirilecek.
CARİ AÇIKTA YENİ UYGULAMA
* Cari açığın düşürülmesi dengelenme sürecinin yaşadığı bir diğer unsur. Cari açıkta yeni uygulamalarımız devreye alınarak Temmuz-Ağustos'ta başladığımız düşüş süreci devam edecek. Cari açığın GSYH'ye oranının 2019'da yüzde 3,3, 2020'de yüzde 2,7, 2021'de yüzde 2,6 öngörülüyor.
* Mücadele vereceğimiz 2 temel alan daha var. Yatırımlarda önceliklerimizi vereceğimiz cari açık büyük bir anlam ifade ediyor.
2 MİLYON YENİ İSTİHDAM SAĞLANACAK
* İstihdam önemli başlıklardan bir tanesi. İşsizlik oranında artış olsa da 2020'yle azalış gösterecek bu oran yüzde 10.8 seviyelerine 2021 ile ulaşmış olacak. Bu çerçevede 2021 yılına kadar 2 milyon yeni istihdam oluşturulacak. İşsizliğin 2018 yüzde 11,3, 2019 yüzde 12,1, 2020 sonunda yüzde 11,9 olması bekleniyor.
KAMUDA 76 MİLYAR LİRALIK TASARRUF
* Temel hedefleri net bir şekilde görüyoruz. Şimdi bu noktada baktığımızda bugün Yeni Ekonomi Programı'mız farklı aksiyon detaylarından bahsedelim. Bir hususu vurgulayalım. Program, gece gündüz çalışarak, detaylı birçok eylemin tasarlanmasıyla ve eylemlerin gerçekleşmesiyle yapılacak. Maliyet ve dönüşüm ofisi bunlardan bir tanesi... Kamu maliyesi değişim ve dönüşüm ofisi kurduk. Gelir artırıcı önlemlerden de sorumlu olacak. Kamuda alışık olduğumuz işleyişten farklı çalışacaklar. Birlikte çalışma kültürümüzü geliştireceğiz. Sürekli bu ekibimiz sahada olacak ve sürece öncülük ederek yol haritaları hazırlayacak ve raporlayacak.
* Bu ekibimiz 76 milyar TL tasarruf ve gelir artırıcı yöntemler getirecek. Kamu için birçok yapısal reformu geliştirecek ve mali sonuçlara verimlilik olarak yansımasını sağlayacak. Detaylarını paylaşalım. Alınacak tedbirlerle 2019'da 60 milyar TL'lik tasarruf sağlanacak. 16 milyar TL gelir artırımı elde edilecek. Kamu gelirlerini artırmak için yapısal reformları geliştireceğiz.
POLİTİKA SETİ DEVREYE GİRECEK
* Diğer önemli konumuz bankacılık ve reel sektör... Bugün yaşanan durumlar Türkiye'nin içinden geçtiği önemli adımları ortaya koyuyor. Bankacılık sektörümüze yönelik yaşanan tüm süreçler önemli adımlar atmamızı ortaya koyuyor. Bankaların güncel yapılarını tespit etmek için mali bünye değerlendirme çalışmalarını başlatıyoruz. Bu çalışma sonucuna göre gerekli görülürse mali yapıyı güçlendirecek kapsamlı bir politika setini devreye sokacağız.
* Bankaların güncel mali yapılarını tespit etmek için mali bünye değerlendirme çalışmalarını başlatıyoruz. Bu aksiyonların yanında Türkiye Kalkınma Bankası'nın görev alanını geliştireceğiz. Türkiye Emlak Bankası için ise gayrimenkul sektörünün finansmanını yönlendirecek en iyi uygulamalar için süreç başladı. Yeniden yapılandırma kapsamında BDDK'nın Ağustos'ta aldığı karar dün açıklanarak aktif bir şekilde devreye koyuldu. Bu adım da önemli.
YENİ BORÇ YAPILANDIRMASI OLMAYACAK
* Veri alanındaki uygulama ve iyileştirmeler... Vergi sistemini daha adil hale getirebilmek için önemli adımlar atacağız. İstisna, muafiyet ve indirimler yeniden gözden geçirilecek.
* Taşınmaz değerleme sistemini kurarak gayrimenkul envanterini tamamlayacak süreci hayata geçireceğiz. Vergi, prim ve alacaklara ilişkin yeniden yapılandırma hayata geçmeyecek. Süreçleri etkin yönetmek için Big Data kuruyoruz. Vergideki kayıt dışı alanları somut olarak belirleyecek.
SANAYİ İÇİN SEKTÖR ODAKLI ADIMLAR
* Sanayi üretiminde sektör odaklı programlar oluşturulacak. İlaç, petro-kimya ve daha birçok sektör için somut projeler hayata geçirilecek. Bu projelerin hayata geçmesiyle birlikte uygun teşvik paketleri ve kamu desteği ile aktif olmaları sağlanacak.
3 AYLIK TAKİP SAĞLANACAK
* Uygulama ve takip... Bu kısım önemli... 2019-2021 için en büyük farklılıklardan bir tanesi bu mekanizmalarla geçmiş dönemlerden farklı olarak uygulanmayan eylemlerin takipçisi olacağız. Uygulama sözleri ve tarihlerinin takipçisi olacağız. Her bir Bakanlığımız uygulama takvimini bizlerle koordinasyon içinde hayata geçirecek. 3 aylık dönemlerde eylemler takip edilecek adımlar hep beraber atılacak.
* Bu dengelenme, disiplin ve değişim adımlarını hep beraber atacağız. Hepimize hayırlı olsun diyorum.
