Ticari araç sahiplerini ilgilendiren yeni bir düzenleme daha hayata geçiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın duyurduğu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), tüm ticari araçlar için zorunlu hale getirildi. Sistemin detayları, cihaz maliyeti ve uygulanacak yaptırımlar şimdiden araç sahiplerinin gündemine oturdu. İşte, milyonlarca araç sahibini ilgilendiren bu düzenlemenin detayları…
Cihaz Takmayanlar Akaryakıt Alamayacak
Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre, ticari araç sahipleri 31 Aralık 2024 tarihine kadar araçlarına UTTS cihazını taktırmak zorunda olacak. Bu cihaz sayesinde, araçların akaryakıt harcamaları muhasebe kayıtlarına işlenerek takip edilecek. Ancak bu sisteme dahil olmayan araçlar için ciddi yaptırımlar geliyor.
Taşıtlarına cihaz taktırmayanlar, hiçbir akaryakıt istasyonundan yakıt alamayacak. Sisteme giriş yapmak isteyen araç sahiplerinin ise 2.172 TL ödeme yapması gerekiyor.
Milyonlarca Araç ve İstasyon Kapsam Altında
Hedef, ilk etapta 15 milyon ticari araca bu sistemi entegre etmek. Cihazların üretimi Darphane tarafından yapılırken, montaj ve diğer işlemler utt.gov.tr üzerinden gerçekleştirilecek. Ayrıca 8 bin akaryakıt istasyonuna bu sisteme uyumlu altyapının kurulması için 5 milyar TL'lik bir harcama planlanıyor. Sistemin toplam maliyetinin ise 43 milyar 440 milyon TL olduğu belirtiliyor.
Düzenleme, 31 Aralık 2024 itibarıyla mevcut ticari araçlar için zorunlu hale gelirken, 1 Temmuz 2025'ten itibaren sıfır bireysel ve ticari araçlar için de geçerli olacak. Böylece, 5 milyon yeni araç daha sisteme dahil edilecek.
Sıfır Araçlarda Zorunluluk Başlıyor
Sisteme dahil olan sadece mevcut ticari araçlar değil. 2025 yılının Temmuz ayından itibaren tüm sıfır araçlar da UTTS cihazı ile donatılacak. Bu da ilerleyen dönemde toplamda 20 milyon aracı kapsayan büyük bir sisteme geçiş anlamına geliyor.
CHP’den Tepki: “Vatandaşa Ek Yük Getiriliyor”
Yeni sistemle ilgili eleştiriler de gecikmedi. CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, cihazın maliyetinin araç sahiplerine gereksiz bir yük getirdiğini savundu. Yavuzyılmaz yaptığı açıklamada, "Hali hazırda kullanılan taşıt tanıma sistemleri var. Bunların birbirine entegre edilmesi daha maliyetsiz olurdu. Ancak bu sistemle hem araç sahiplerine hem de akaryakıt istasyonlarına ek masraf çıkarılıyor. Toplamda 48.5 milyar TL’lik yeni bir maliyet ortaya çıkacak" dedi.
Yavuzyılmaz ayrıca, cihazların üretim ve montaj sürecinde hangi firmaların görev alacağını ve bu firmaların hangi yöntemle seçildiğini şeffaf bir şekilde açıklanması gerektiğini ifade etti.
Sistemin Amacı: Vergi Kaçağını Önlemek
Hazine ve Maliye Bakanlığı, UTTS'nin temel amacını akaryakıtta vergi kaybını önlemek olarak açıklıyor. Ticari araçların akaryakıt harcamalarını takip altına alarak vergi kaçakçılığını engellemeyi hedefleyen sistem, aynı zamanda tüm işlemleri dijital ortamda düzenlemeyi amaçlıyor.
Masraflar Araç Sahiplerini Zorlayabilir
2.172 TL olarak belirlenen cihaz maliyeti ve 5 milyar TL’yi bulan istasyon altyapı giderleri, hem bireysel araç sahipleri hem de sektördeki ticari taşımacılar için ek bir yük anlamına geliyor. Sistemin faydaları kadar maliyetlerinin de tartışıldığı bu süreçte, düzenlemenin sektörel etkileri ilerleyen aylarda daha net anlaşılacak.