ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasının ardından Tel Aviv’den taşınan ABD Büyükelçiliği bugün Kudüs’te açılıyor. İsrailliler kutlama planlarken, Filistinliler bugün büyük halk yürüyüşlerine hazırlanıyor.
İşte dakika dakika gelişmeler:
12:15: İsrail askerinin ateş açması sonucunda Gazze Şeridi'nde bir Filistinlinin hayatını kaybettiği, 22 kişinin ise yaralandığı ifade edildi. Gazze sağlık makamları, 21 yaşındaki Filistinlinin 30 Mart tarihinden bu yana İsrail askeri tarafından öldürülen 46'ıncı Filistinli olduğunu duyurdu.
11:10: Arap Birliği, ABD'nin yasadışı Kudüs kararı nedeniyle çarşamba günü olağanüstü toplantı düzenleyeceğini açıkladı.
10.50 : Gazze Sağlık Bakanlığı, Gazze Şeridi'nde Bureic'in doğusunda üzerlerine ateş açılan iki Filistinlinin yaralandığını duyurdu. Binlerce kişinin Gazze Şeridi'nde sınır bölgelerinde toplandığı aktarılıyor. Gazze'de birçok bölgede gösteri düzenleniyor.
10.45 : Kudüs'teki resmi açılış öncesi Hizbullah'tan sert bit tepki geldi. Hizbullah, ABD'nin büyükelçiliğini taşıma kararının değersiz olduğunu öne sürdü.
10:25: ABD Başkanı Donald Trump'ın bugünkü törende video bağlantısıyla bir konuşma yapmasının beklendiği açıklandı.
AVRUPA ÜLKELERİ GİTMEDİ
Özellikle Avrupa ülkelerinin önemli bir kısmı karara tepki göstererek Kudüs'e merasim için temsilci göndermezken, toplamda 32 ülkenin törene katılacağı ifade edildi.
İsrail merkezli Haaretz'in verdiği listeye göre Kudüs'e temsilci gönderen 32 ülke şunlar: Cezayir, Angola, Avusturya, Kamerun, Kongo, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahilleri, Çekya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Etiyopya, Gürcistan, Guatemala, Honduras, Macaristan, Kenya, Makedonya, Myanmar, Nijerya, Panama, Peru, Filipinler, Romanya, Ruanda, Sırbistan, Güney Sudan, Tayland, Ukrayna, Vietnam, Paraguay, Tanzanya ve Zambia.
REUTERS YAZDI: 'DÜNYA KAMUOYU DESTEKLEMİYOR'
Reuters haber ajansı konu ile ilgili şu ifadeler kullandı: İsrail ABD'nin büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması nedeniyle bugün kutlamalar düzenlerken, bu adımın dünya kamuoyu tarafından desteklenmediği, çoğu yabancı ülke büyükelçisinin İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun vereceği davete katılmamasından belli oluyor.
ABD Başkanı Donald Trump Aralık ayında Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığını ve bu kararıyla Washington'un onlarca yıldır İsrail'e verdiği siyasi taahhütlerini de gerçekleştirmiş olacağını açıklamıştı.İsrail ve Filistin arasındaki görüşmeleri 2014 yılından beri dondurulmuş durumda.
Trump yönetimi, taşınma törenini İsrail’in 70’nci kuruluş yıldönümüne denk getirdi.
Yeni büyükelçilik binası açılana kadar tabelaları değiştirilen ABD Başkonsolosluğu, büyükelçilik olarak hizmet verecek.
Taşınma kararının mimarlarından olan ABD’nin İsrail Büyükelçisi David Friedman, Filistinlilerin tepki göstermesini eleştirerek, ABD’nin barış karşıtı hareket edeceğine dair bir neden olmadığını savundu ve “Filistinlilere yardım etmek için buradayız” dedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, büyük kutlamaların hazırlandığını açıklarken, Filistinliler ise büyük gösterilere hazırlanıyor. Filistin Kurtuluş Örgütü, büyükelçiliğin taşınmasını ‘Tüm Araplara karşı bir prokovasyon’ olarak niteledi.
BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?
Müslümanların ilk kıblesi ve Hazreti Muhammed’in miraç yolculuğuna çıktığı yer olan Mescid-i Aksa ile Hıristiyan ve Yahudilerin en kutsal mekânlarına ev sahipliği yapan Kudüs, 1917’de Osmanlı egemenliğinden çıktı.
Doğu Kudüs’ü 1967’de işgal eden İsrail, yarım asırdır burayı Yahudileştirmek için yoğun çaba sarf ediyor.
Batı Şeria’da yaşayan 3 milyona yakın Filistinli, İsrail’in etraflarına ördüğü duvardan dolayı Kudüs’e giremiyor. Abluka altındaki Gazze Şeridi’nde yaşayan 2 milyon Filistinlinin de Kudüs’e girişi yasak.
Doğu Kudüs’te yaşayan 300 binin biraz üzerindeki Filistinli, İsrail makamlarının verdiği “Kudüs Kimlik Kartı” ile şehirde sürekli ikamet etme iznine sahip bulunuyor. İsrail vatandaşı sayılmıyorlar, devlet hizmeti alamıyorlar.
Öte yandan ev yıkımlarından tutuklamalara pek çok zorlukla karşı karşıyalar. İsrailli insan hakları kuruluşu B’Tselem’in yayımladığı verilere göre, İsrail 1967’den bu yana 14 bin Filistinlinin ikamet iznini iptal ederek Doğu Kudüs dışına sürdü.
Doğu Kudüs’teki nüfus yapısını Yahudiler lehine değiştirmeye çalışan İsrail yönetimi, uluslararası hukuka aykırı olarak burada 10 Yahudi yerleşim birimi inşa etti. Bu yasadışı yerleşim birimlerinde 200 binin üzerinde kişi yaşıyor.
Bilgi notu
Birleşmiş Milletler’in (BM) 1947’de hazırladığı plan üç semavi dinin kutsal sayması nedeniyle Kudüs’e özel bir statü verilmesini öngörüyordu. 1948’de Kudüs’ün batısını ele geçiren İsrail, 1967’de de Doğu Kudüs’ü işgal etti. 1980’de İsrail ‘birleşik Kudüs’ü’ başkent ilan etti. BM Güvenlik Konseyi aynı yıl, İsrail’in başkent kararını geçersiz sayan bir karar kabul etti. Filistinliler, Doğu Kudüs’ü kurulacak Filistin devletinin başkenti kabul ediyor.
